أَللُّغَة بَاب الْحَضَارَة
שפה מספרת תרבות
ספר ג
כתיבה: אלה ולסטרה
הדפסה ראשונה
באישור משרד החינוך
תשס"ד 2004
הופק על ידי
סטודיו אפקט
טיב בע"מ ולאה ולסטרה
الناسخة: نسرين عبدالله
المكتبة المركزية للمكفوفين
نتانيا إسرائيل 2012م
فهرس الكتاب
(الفهرس مصنف هكذا: اسم الموضوع صفحات بخط عادي)
أَلصِّحافة الْعَرَبِيّة - مُقَدِّمة 5
عَناوِين مِنَ الصُّحُف الْعَرَبِيّة 11
مَناصِب وَأَفْعال 20
أَلسّاعة، الْيَوْم، الشَّهْر وَالسَّنة 34
أَلأَفْعال 45
كَلِمات أَجْنَبِيّة في اللُّغة الْعَرَبِيّة 55
موجَز الأَنْباء 58
إعْلانات 67
بِطاقة هُوِيّة 73
نَجيب مَحْفوظ 78
نَوال السَّعْداويّ 90
قُبّة الصَّخْرة 100
أَللُّغة الْعَرَبِيّة 110
كَليلة وَدِمْنة 119
أَلْمَثَل 129
مَثَل الثَّعْلب وَالطَّبْل 131
مَثَل الرَّجُل وَالْفَأْرة 136
أَلْقُرْآن 146
أَلسّينَما الْمِصْرِيّة 155
مُغَنّونَ 164
قاموس عَرَبيّ عِبْريّ 169
قاموس عِبْريّ عَرَبيّ 188
*5*
ألصّحافة العربيّة
*6*
درس 1
ألصّحافة الْعَرَبيّة
صِحافة - עיתונות
صَحيفة / جَريدة - עיתון
ראשיתה של העיתונות הערבית - במחצית השנייה של המאה ה - 19 (החל מ- 1860). בתקופה זו שלטה במזרח התיכון האימפריה העות'מאנית (كانَتْ مِنْطَقة الشَّرْق الأَوْسَط تَحْتَ حُكْم الدَّوْلة العُثْمانِيّة). האיזור היה מחולק למחוזות, ובכל מחוז שלט ואלי (والي), שליט מטעם האימפריה. מצרים הייתה החלוצה בתחום העיתונות, והסיבה לכך נעוצה בדמות השליט مُحَمَّد عَليّ אשר יצר שושלת עצמאית. הוא רצה שמצרים תהיה מדינה מודרנית וחזקה מבחינה צבאית ותרבותית, ולפיכך התחולל בתקופתו תהליך של מודרניזציה בתחומים רבים. למשל, נבנו מפעלים לייצור כותנה שיוצאה לאירופה, נבנו בתי - ספר חדשים (بُنِيَتْ مَدارِس جَديدة), נשלחו סטודנטים ללמוד מקצועות חדשים באירופה, נפתחו בתי - דפוס (أُفْتُتِحَتْ مَطابِع), החלו לחפור את תעלת סואץ (قناة السّويس), נבנה המוזיאון המצרי (أَلْمَتْحَف الْمِصْريّ), נבנו תיאטראות ומועדונים. בד בבד, התפתחה שכבת משכילים רחבה, שכלי הביטוי העיקרי שלה היה העיתון (أَلْجَريدة).
העיתון הראשון במצרים היה أَلأَهْرام ("הפירמידות") שיוצא לאור גם כיום (تَصْدُرُ حَتَّى الْيَوْم). כמו כן היו עיתונים רבים אחרים. למשל, בתחילת המאה ה- 20 התפרסמו באלכסנדריה לבדה 27 עיתונים שונים.
התכנים שבהם עסקו העיתונים היו מסירת מידע על ההתפתחויות המודרניות במדינה, פרסום מסחרי של חברות חדשות כמו כן החלו להתפרסם בהם יצירות ספרותיות של בכירי הסופרים במצרים. לעתים התפרסמו גם רומנים שלמים בהמשכים, (בכל יום התפרסם פרק), וזאת עקב מחסור בבתי - הוצאה - לאור שבהם יכלו המשכילים לפרסם את יצירותיהם. דבר זה אפשר לכל היודעים קרוא וכתוב להיות חשופים לספרות ולמידע חשוב במחיר זול יחסית, מחיר של גיליון עיתון.
העיתונות הערבית כיום מפותחת מאוד בכל מדינות - ערב (أَلدُّوَل الْعَرَبِيّة) ואף במדינות המערב (أَلدُّوَل الْغَرْبِيّة). בישראל, למשל, שבה ציבור קוראי הערבית קטן יחסית, מתפרסמים עיתונים יומיים רבים כמו: أَلاتِّحاد، كُلّ الْعَرَب، أَلصِّنّارة، بانوراما، أَلأَهالي، أَلْمَقال، أَلأَيّام، أَلْقُدْس.
העיתונות ברוב מדינות ערב נתונה כיום לפיקוח קפדני של המשטר ומהווה שופר בידי השלטון להכריז על מדיניותו.
לעזרתכם איורים מסייעים בספר ג
(בספר תמונות - היעזר במנחה)
האזנה לתקליטור
שלבי הפרק
רמת בסיס
רמת הרחבה
צפייה בווידאו
*7*
לפניכם שמות של עיתונים יומיים ידועים ממדינות שונות.
1. האזינו לפרטים על כל אחד מן העיתונים.
2. שערו את משמעות המילים הצבועות באדום.
3. הסבירו את הקשר בין הלוגו (של חלק מהעיתונים) לבין המדינה שבה מתפרסם העיתון. (האזנה לתקליטור)
4. מצאו פרטים שהאזנתם להם בלוגו.
إسْم الْجَريدة: ألشَّرْق الأوْسط
أَلدَّوْلة: بَريطانيا
أَلثَّمَن الْيَومْ (سَنة 2002): في تُرْكِيا: 1,600 ليرة
في نيو - يورك: 1.5 دولار
في أُوروبّا: 2 يورو
أَلْمُحَرِّر الرَّئيسيّ الْيَوْم: عَبْد الرَّحْمن الرّاشدِ
תדירות הופעת העיתון: يَوْمِيّة
מגמת העיתון: מסקר את החדשות העולמיות, מתמקד בתרבות הערבית ומיועד לציבור הערבי המשכיל. מציג קשת של דעות בתחומים רבים. עיתון חופשי מצנזורה ערבית, שיוצא לאור בלונדון.
إسْم الْجَريدة: ألاتّحاد
سَنة التَّأْسيس: 1944
أَلدَّوْلة: إسْرائيل
أَلثَّمَن الْيَوْم (سَنة 2002): 4 شَواقِل جَديدة
مُحَرِّر الْجَريدة الْيَوْم: تَوْفيق طوبي
תדירות הופעת העיתון: يَوْمِيّة
מגמת העיתון: מסקר את החדשות במגזר הערבי, בתוך מדינת ישראל ובשטחים. מבליט את החדשות המתייחסות לסכסוך הישראלי - ערבי. משמש במה רחבה לדעות הציבור הערבי ובמה מצומצמת לדעות הציבור היהודי בארץ.
*8*
إسْم الْجَريدة: ألصِّنّارة
أَلدَّوْلة: إسْرائيل
أَلثَّمَن الْيَوْم (سَنة 2002): 3.5 شَواقِل جَديدة
أَلْمُحَرِّر الرَّئيسيّ الْيَوْم: لُطْفي مَشْعور
תדירות הופעת העיתון: أُسْبوعِيّة
מגמת העיתון: מסקר את החדשות הנוגעות לציבור הערבי בישראל ובשטחים< מקפיד לייצג את הדעות המגוונות של הציבור הישראלי.
إسْم الْجَريدة: ألدُّسْتور
سَنة التَّأْسيس: 1967
أَلدَّوْلة: أَلاُرْدُنّ
أَلثَّمَن الْيَوْم (سَنة 2002): 200 فِلْس
أَلْمُحَرِّر الرَّئيسيّ الْيَوْم: مَحْمود الشَّريف
תדירות הופעת העיתון: يَوْمِيّة
מגמת העיתון: העיתון מייצג את העמדה של הבית המלוכה, מסקר את החדשות הנוגעות לירדן בהרחבה יתרה וכן את את החדשות הנוגעות לעולם הערבי בכלל.
*9*
إسْم الْجَريدة: ألأهْرام
سَنة التَّأْسيس: 1876
أَلدَّوْلة: مِصْر
أَلثَّمَن الْيَوْم (سَنة 2002): 75 قِرْشاً
أَلْمُحَرِّر الرَّئيسيّ الْيَوْم: إبْراهيم نافِع
תדירות הופעת העיתון: يَوْمِيّة
מגמת העיתון: מייצג את דעות הנשיא ובית הנבחרים.
מסקר את החדשות במצרים בפרט ובעולם הערבי בכלל.
נמנע מלהציג דעות מנוגודות לשלטון.
إسْم الْجَريدة: ألْقُدْس
سَنة التَّأْسيس: 1951
أَلدَّوْلة: إسْرائيل
أَلثَّمَن الْيَوْم (سَنة 2002): 3 شَواقِل جَديدة
أَلْمُحَرِّر الرَّئيسيّ الْيَوْم: وَليد أَبو الزُّلُف
תדירות הופעת העיתון: يَوْمِيّة
מגמת העיתון: מסקר את חדשות המגזר הערבי במדינת ישראל ובשטחים. מציג בהרחבה את הדעות הפוליטיות של הערבים בישראל, בשטחים ובעולם הערבי.
*10*
5. לפניכם רשימת אתרי אינטרנט שבהם מתפרסמים עיתונים בערבית ממדינות שונות.
היכנסו לחלק מהאתרים ומצאו בהם את הפרטים הבאים:
שם העיתון, ארץ הפרסום, תדירות הופעתו, מחירו, תאריך הפרסום.
בדקו אם יש לעיתון שבחרתם לוגו מיוחד, הקשור למדינה שבה הוא מתפרסם.
alhayat.sitecopy.com
www.alanwar.com
www.asennara.com
www.alayam.com
www.aharam.org.eg
www.albayan.co.ae
www.asharqalawsat.com
www.alquds2.com
www.alwatan.kuwait.net
news.bbe.co.uk/hi/Arabic/news
arabic.ajeeb.com
ayna.com
www.addustour.com
www.arabynet.com
*11*
درس 2
عَناوين مِنَ الصُّحُف الْعَرَبِيّة
عُنْوان ج عَناوين - כותרת, כותרות
נהוג להשתמש בסוגי כתב שונים בכותרות העיתונים.
תוכלו להיעזר בהאזנה כדי להתגבר על הקושי בקריאה.
שלב 1
רמת בסיס
האזנה לתקליטור
1. أَكْملِوا: שר האוצר נפגש עם ראש עיריית --
1- وَزير الْماليّة يَلْتَقي بِرَئيس بَلَدِيّة الْقُدْس.
2. أَجيبوا: איזו חברה נזכרת?
מי נפגש עם מי?
היכן כתוב "חברה"? היכן כתוב "שר"?
2- مُدير شَرِكة "مكوروت" يَجْتَمِعُ بِوَزير الزِّراعة.
3. أَكْملِوا: יושב ראש מפלגת ה -- מבקש מ -- ישיבה מיוחדת.
3- رَئيس حِزْب "اللّيكود" يَطْلُبُ مِنْ رَئيس الْكنيست جَلْسة خاصّة.
4. أَجيبوا: היכן מבקר המזכיר הכללי של האו"ם?
4- ألأمين الْعامّ لِلأمَم الْمُتَّحِدة يَزورُ الصّين.
הפועל בכותרת בערבית מופיע בצורת עתיד / הווה, אך כוונתו לדווח על פעולה שהתרחשה בזמן עבר.
*12*
5. أَجيبوا: מי מברך את מי? מהי הברכה?
5- رَئيس الْوِلايات الْمُتَّحِدة يُهَنِّئُ الْمُسْلِمينَ في أنْحاء الْعالَم قائِلاً "رَمَضان كَريم".
6. أَجيبوا: לאיזו ארץ הגיעו עולי הרגל המוסלמים מישראל?
6- حُجّاج مُسْلِمونَ مِنْ إسْرائيل وصَلَوا إلى الدِّيار الْمُقَدَّسة في السُّعودِيّة.
7. أَكْملِوا: שרת החינוך מבטיחה לבנות --
7- وَزيرة التَّربِية وَالتَّعليم تَتَعَهَّدُ بِبِناء مَدارِس جَديدة في الوَسَط العَرَبيّ.
רמת הרחבה
أَسْئِلة حَوْلَ الْعَناوين: (השאלות הבאות מתייחסות לכותרות שבתרגילים 1-7)
8. מה מופיע בראש כל כותרת?
9. היכן מצוי הפועל בדרך כלל? האם הפועל הוא בזמן עבר או עתיד?
10. ערכו רשימה של כל התפקידים המופיעים בכותרות.
11. ערכו רשימה של כל הפעלים המופיעים בכותרות.
12. העתיקו את הפעלים שבכותרות: 1, 2, 3, ורשמו מהי מילית היחס הקשורה לפועל.
13. בעברית אומרים: יבקר ב - כיצד אומרים בערבית: יבקר בסין? (כותרת 4)
14. חברו שתי כותרות: (היעזרו בכותרות שלמדתם)
א. כותרת המדווחת על פגישה של שר מסוים עם שר אחר.
ב. כותרת המדווחת על שר או על נשיא מישראל שמבקר בארץ אחרת.
*13*
שלב 2
רמת בסיס
האזנה לתקליטור
1. أَكْملِوا: פגישה מיוחדת בין -- לבין --
1- إجْتِماع خاصّ بَيْنَ مُدير بَنْك "هَبوعاليم" وَوَزير الْمالِيّة.
2. أَجيبوا: מהו בית הספר הנזכר? מה קרה בבית ספר זה?
2- يَوْم "اللُّغة وَالثَّقافة الْعَرَبِيّة" في مَدْرَسة "هارئالي" في حَيْفا.
3. أَكْمِلوا: סגירת בתי מלון --
3- إغْلاق فَنادِق كَثيرة في مَدينة إيلات.
4. أَجيبوا: בן כמה הילד הנזכר?
למי הוא שלח מכתב?
4- رِسالة مِنْ وَلَد يَبْلُغُ الْعاشرِة إلى رَئيس حُكومة إسْرائيل.
5. أَكْملِوا: ניצחון --
5- فَوْز فَريق "مَكّابي تَلّ أَبيب" لِكُرة السَّلّة.
*14*
6. أَكْمِلوا: פגישה בין --
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
6- لِقاء بَيْنَ رَئيس الْحُكومة رابين وَالْمُغَنّية الْيونانِيّة الْمَشْهورة جليكريا الَّتي وَصَلَتْ إلى إسْرائيل
7. أَجيبوا: מי הכוכבת הנזכרת?
7- فيلم جَديد مِنْ بُطولة الْمُمَثِّلة الأَمْريكيّة جوليا روبرتس.
8. أَجيبوا: מהו הסכום הנזכר?
מדוע נזכר סכום זה?
8- 50 ملَيْون شيقل - ألْجائزِة الأُولى في اللّوطو هذا الأُسْبوع.
רמת הרחבה
أَسْئِلة حَوْلَ الْعَناوين: (השאלות מתייחסות לכותרות שבעמודים 14-13)
9. בחרו באפשרות הנכונה: המילה הראשונה בכותרות 1, 3, 5, 6, מציינת:
א. זמן
ב. תפקיד
ג. שם פעולה
ד. מקום
10. בכותרות הנזכרות אין פועל. מה מחליף אותו?
11. תרגיל זוגות: בחנו זה את זה - איך אומרים: פגישה מיוחדת, יום תרבות, בתי - מלון רבים, קבוצת מכבי תל - אביב, זמרת מפורסמת, סרט חדש, פרס ראשון.
*15*
שלב 3
רמת בסיס
إقْرَؤوا الْعَناوين الآتِية، وَأَجيبوا عَنِ الأَسْئِلة:
1. בחרו שתי כותרות ושערו, מהם הפרטים שיופיעו בידיעה.
לדוגמה: אפשר לשער לפי כותרת מספר 4 כי בידיעה יופיעו הפרטים הבאים:
מתי נערך היום בנושא השפה הערבית ותרבותה? מי השתתף בו? מה הייתה התכנית?
1- إجْتِماع خاصّ بَيْنَ مُدير بَنْك "هَبوعاليم" وَوَزير الْمالِيّة.
2- فَوْز فَريق "مَكّابي تَلّ - أَبيب" لِكُرة السَّلّة.
3- إغْلاق فَنادِق كَثيرة في مَدينة إيلات.
4- يَوْم "اللُّغة وَالثَّقافة الْعَرَبِيّة" في مَدْرَسة "هارئالي" في حَيْفا.
5- لِقاء بَيْنَ رَئيس الْحُكومة رابين وَالْمُغَنّية الْيونانِيّة الْمَشْهورة جليكريا.
6- ألأمين الْعامّ لِلأمَم الْمُتَّحِدة يَزورُ الصّين.
*16*
רמת הרחבה
2. בחרו כותרת מתאימה (מתוך הכותרות שבעמוד הקודם) לכל אחת מהידיעות הבאות.
ידיעה א
أُغْلِقَتْ هذا الشَّهْر فَنادِق عَديدة في مَدينة إيلات بِسَبَب عَدَم وُصول سُيّاح إلى الْمَدينة. وَقالَ مُمَثِّل وِزارة السِّياحة إنَّ هذا الْوَضْع يَسودُ في مُدُن أُخْرى مِثْلِ النّاصِرة وَطَبَرِيّا وَعَكّا.
ידיעה ב
وَصَلَتْ إلى الْبِلاد الْمُغَنِّية الْيونانِيّة الْمَشْهورة جليكريا لِتَقْديم حَفْلة موسيقِيّة في قيسارية. وَيُذْكَرُ أَنَّ هذِهِ الْمُغَنِّية تُحِبُّ إسْرائيل، وَقَدْ زارَتْها عَشَرات الْمَرّات.
3. כתבו את המילים שסייעו לכם להחליט איזה כותרת מתאימה לידיעה?
4. מצאו בכל ידיעה מילים נוספות הקשורות לנושא הכותרת.
שאלות סיכום:
א. עיינו בכותרות של עיתונים בעברית. האם מצאתם תופעות דומות למבנה הכותרת בערבית?
ב. בחרו מתוך התארים הבאים את אלה המתאימים לתאר כותרת של עיתון בערבית:
תמציתית, מסקרנת, מפורטת, בעלת תבנית ברורה.
ג. ציינו במספר משפטים קצרים, מה מאפיין את הכותרת בערבית?
يا النِّسْبة
הסיומת - يّ הנוספת לשם עצם הופכת אותו לשם תואר. לדוגמה: عَرَب، عَرَبيّ.
בצורת הנקבה מוסיפים אחרי ياء النِّسْبة את סימן הנקבה: ة לדוגמה: بَلَد، بَلَدِيّة.
בשמות המסתיימים ב- -َ ا משמיטים את האות ا ומוספים ياء النِّسْبة. לדוגמה: أَوروبّا، أوروبّيّ
בשמות המסתיימים ב- ة משמיטים את הסימן ة ונוספת يا النِّسْبة. לדוגמה: حُكومة، حُكوميّ.
הניקוד לפני ياء النِّسْبة הוא תמיד בכסרה.
*17*
مِنْ صَفَحات التَّأريخ
לפניכם כותרות עיתונים. בכל כותרת תקראו על מאורע חשוב שהתרחש בעולם או בישראל.
1. האזינו לכותרות ורשמו במחברתכם את המאורע. היעזרו בתמונות.
2. חברו כותרות בעברית למאורעות חשובים שהתרחשו בעולם או בארץ.
3. מצאו מילים שניתן לשער את משמעותן לפי ההקשר בכותרת. העתיקו מילים אלה וכתבו לידן את השערתכם. בדקו את השערכתם במילון.
1- أَل - 26 مِنْ شَهْر أُكْتوبر - تِشْرين الأوَّل سَنة 1994:
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
"سَلام بَيْنَ أبْناء إبْراهيم"
- ألْمِلك حُسَيْن يُوَقِّعُ (חותם) عَلى اتّفاق سَلام مَعَ إسْحاق رابين في مَعْبَر الْعَرَبة.
2- أَلأَرْبِعاء، أل - 23 مِنْ شَهْر فِبْرايِر - شُباط، سَنة 2000:
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
وَفاة (מות) الْمُغَنّية الْمَشْهورة عوفرا حازا في مُسْتَشْفى "تلّ هَشومير".
*18*
3- أَلْ - 20 مِنْ شَهْر يوليو - تَمّوز سَنة 1969:
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
"هذِهِ خُطْوة (צעד) صَغيرة لِلإنْسان وَلكِنَّها خُطْوة كَبيرة لِلإنْسانِيّة" هذا ما قالَهُ نيل أرمسترونج، ألإنْسان الأَوَّل الَّذي وَطِئَتْ قَدَمُهُ الْقَمَر (הירח)!
4- يَوْم الْجُمْعة، أل - 14 مِنْ شَهْر مايو - أيّار، سَنة 1948:
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
في السّاعة الرّابِعة بَعْد الظُّهْر قالَ دافيد بن جوريون: "إجْتَمَعْنا هُنا لِلإعْلان (להכרזה) عَنْ دَوْلة جَديدة، وَاسْمُها دَوْلة إسْرائيل".
5- أَل - 7 مِنْ شَهْر أَبْريل - نيسان، سَنة 1977:
"نَحْنُ عَلى الْخارِطة"، قالَ تال برودي كابتن فَريق "مَكّابي تَلّ - أبيب" لِكُرة السَّلّة. بَعْدَ فَوْز (ניצחון) مَكّابي في كَأس أوروبّا أمْسِ.
*19*
לפניכם רשימת מילים שכיחות מהעיתונות, שהופיעו בפרק זה. מומלץ להתאמן בקריאתן ולנסות לזכור אותן.
המילים מחולקות לקבוצות, כדי שיהיה לכם נוח לחזור עליהן.
הצעות לתרגול המילים:
1. תרגיל זוגות: תלמיד א קורא מילה, ותלמיד ב מתרגם אותה או אומר "עבור", כשאינו יודע את הפירוש. מחליפים תפקידים רק לאחר שמסיימים שתי קבוצות של מילים לפחות.
2. תרגיל זוגות: תלמיד א אומר שם של קבוצה, ותלמיד ב מנסה לומר מילים רבות ככל האפשר מקבוצה זו מבלי להיעזר בספר.
3. בחרו 10 מילים המוכרות לכם וסדרו אותן על - פי הא"ב הערבי. כתבו ליד כל מילה את תרגומה.
4. בחרו אחד מהפעלים ורשמו אחריו שמות עצם רבים ככל האפשר מתוך הרשימה. כתבו את הצירופים שנוצרו במחברתכם.
שמות ארצות / ערים
מוסדות
أَلْقُدْس
أَلْكِنيست
أَلأُمَم الْمُتَّحِدة
أَلصّين
أَلسُّعودِيّة
أَلْوِلايات الْمُتَّحِدة
مَدْرَسة هارِئالي
أَلْيونان
بَنْك هَبوعاليم
أَلنَّاصرِة
طَبَرِيّا
عَكّا
פעלים
يَلْتَقي
يَجْتَمِعُ
يَطْلُبُ
שמות עצם
عُنْوان
بَلَدِيّة
شَرِكة
حُجّاج
عالَم
تَرْبِية
تَعْليم
وَسَط
إجْتِماع
لُغة
فَنادِق
رِسالة
فَوْز
فَريق
كُرة السَّلّة
مُغَنِّية
مُمَثِّلة
جائزِة
תפקידים
وَزير
رَئيس
مُدير
أَمين
*20*
مَناصِب وَأفْعال
مَنْصِب ج مَناصِب - תפקיד, תפקידים
فِعْل ج أَفْعال - פועל, פעלים
שלב 1
רמת בסיס
האזנה לתקליטור
1. إسْتَمعِوا إلى الْجُمَل التّالِية، وَأَجيبوا عَنِ الأَسْئِلة.
שימו לב! בכל המשפטים תופיע המילה: رَئيس. למילה זו משמעויות אחדות. היעזרו במילון הבא כדי להחליט מה פירוש המילה בכל משפט. رَئيس. - נשיא, ראש, יושב- ראש.
1. أَجيبوا: מי ביקר בצרפת?
1- قامَ رَئيس الدَّوْلة بِزِيارة إلى فَرَنْسا.
2. أَجيبوا: מי חזר מביקור קצר במצרים?
2- عادَ رَئيس الْحُكومة الإسْرائيليّة مِنْ زِيارة قَصيرة لِمِصْر.
3. أَجيبوا: מי נוסע ללונדון?
3- يُسافِرُ رَئيس بَلَدِيّة الْقُدْس إلى لَنْدَن.
4. أَجيبوا: מי נפגש עם מי?
4- إجْتَمَعَ رَئيس الْكِنيست بِرَئيس حِزْب "اللّيكود".
5. أَجيبوا: מי התקשר לשר הבטחון?
5- إتَّصَلَ رَئيس أَرْكان الْجَيْش بِوَزير الدِّفاع.
*21*
האזנה לתקליטור
2. إسْتَمِعوا إلى الْجُمَل التّالِية، وَاكْتُبوا بِالْعِبْرِيّة، ما هُوَ الْمَنْصِب الْمَذْكور.
שימו לב! המשפטים דומים מאוד למשפטים בתרגיל 1.
1. يُسافِرُ رَئيس الدَّوْلة إلى فَرَنْسا.
2. إتَّصَلَ رَئيس الْحُكومة الإسْرائيليّة بِالْمَلِك الأُرْدُنّيّ.
3. عادَ رَئيس بَلَدِيّة تَلّ أَبيب مِنْ زِيارة لِباريس.
4. يَزورُ رَئيس الْكِنيست مَدْرَسة "أورط دالِية الْكَرْمِل".
5. سافَرَ رَئيس حِزْب "شاس" مَعَ رَئيس الْحُكومة إلى الْبَرازيل.
3. إسْتَمِعوا مَرّة ثانِية إلى الْجُمَل في تَمْرين 2، وَاكْتُبوا بِالْعِبْرٍيّة ما هُوَ الْفِعْل الْمَذْكور.
רמת הרחבה
האזנה לתקליטור
4. إسْتَمِعوا وَأَجيبوا:
מי ביקר בצרפת?
עם מי נפגש שם?
עד איזה יום ישאר הנשיא שם?
מתי יחזור לארץ?
قامَ رَئيس الدَّوْلة بِزِيارة إلى فَرَنْسا، وَاجْتَمَعَ في باريس مَعَ الرَّئيس الْفَرَنْسيّ.
وَسَيَبْقى الرَّئيس في فَرَنْسا حَتّى يَوْم الأَرْبِعاء ثُمَّ سَيُسافِرُ مِنْ هُناكَ إلى أَلْمانيا.
وَسَيَعودُ الرَّئيس إلى الْبِلاد يَوْمَ الْجُمْعة.
מי נפגש עם מי?
מתי הייתה הפגישה?
כמה זמן נמשכה?
إجْتَمَعَ رَئيس الْكِنيست بِرَئيس حِزْب "اللّيكود" صَباح الْيَوْم. وَقَدْ كانَ الاجْتِماع في مَكْتَب رَئيس الْكِنيست في الْقُدْس، وَاسْتَغْرَقَ ساعة واحِدة.
*22*
5. أُكْتُبوا كُلّ مَنْصِب مَعَ التَّرْجَمة الْمُلائِمة لَهُ.
1. رَئيس الدَّوْلة
2. رَئيس الْحُكومة
3. رَئيس الْبَلَدِيّة
4. رَئيس الْكنيست
5. رَئيس الْحِزْب
6. رَئيس أَرْكان الْجَيْش
ראש העירייה, יושב ראש הכנסת, הרמטכ"ל, ראש הממשלה, יושב ראש המפלגה, נשיא המדינה
(6 صور في الكتاب - استعن بالمعلم)
6. أُكْتُبوا كُلّ فِعْل مَعَ التَّرْجَمة الْمُلائِمة لَهُ.
1. قامَ بِزِيارة لِ --
2. عادَ مِنْ زِيارة
3. يُسافِرُ إلى
4. إجْتَمَعَ بِ
5. إتَّصَلَ بِ
6. زارَ
ביקר, חזר מביקור, התקשר עם, ייסע אל, ערך ביקור, נפגש עם
7. אתגר! מצאו בידיעות שבתרגיל 4, כיצד אומרים:
יום רביעי, יום שישי, משרד יו"ר הכנסת, נמשך שעה.
*23*
שלב 2
רמת בסיס
האזנה לתקליטור
שימו לב! בכל המשפטים תופיע המילה: وَزير. עליכם לענות על השאלה.
1. أَجيبوا: מי ביקר ביפן?
(היעזרו בפועל: خَرَجَ - יצא)
1- قامَ وَزير الْخارجِيّة بِزِيارة لِلْيَابان.
2. أَجيبوا: היכן ביקר שר הבריאות?
2- عادَ وَزير الصِّحّة مِنْ زِيارة لِنيو - يورك.
3. أَجيبوا: מי נוסע לאירופה?
בכמה מדינות יבקר?
(היעזרו בשורש: زَرَعَ)
3- يُسافِرُ وَزير الزِّراعة إلى ثَلاث دُوَل أُوروبِّيّة.
4. أَجيبوا: מי נפגש עם מנהל בנק ישראל?
(היעזרו במילה: مال- כסף)
4- إجْتَمَعَ وَزير الْمالِيّة بِمُدير بَنْك إسْرائيل.
5. أَجيبوا: מי התקשר לראש הממשלה?
(היעזרו בפועל: عَلَّمَ - לימד)
5- إتَّصَلَتْ وَزيرة التَّرْبِية وَالتَّعْليم بِرَئيس الْحُكومة.
2. إسْتَمِعوا إلى الْجُمَل التّالِية، وَاكْتُبوا بِالْعِبْرِيّة ما هُوَ الْمَنْصِب الْمَذْكور.
האזנה לתקליטור
שימו לב! המשפטים דומים מאוד למשפטים בתרגיל 1.
1. يُسافِرُ وَزير الْخارِجِيّة إلى واشِنْطُن.
2. إتَّصَلَ وَزير الصِّحّة بِمُدير مُسْتَشْفى "هَداسا".
3. عادَ وَزير الزِّراعة مِنْ زِيارة لإفْريقِيا.
4. يَزورُ وَزير الْمالِيّة بَلَدِيّة عَكّا الْيَوْم.
5. سافَرتْ وَزيرة التَّرْبِية وَالتَّعْليم إلى نيو- يورك.
*24*
3. בחנו זה את זה - איך אומרים בערבית: ייסע, יתקשר, חזר, יבקר, ערך ביקור, נפגש, נסע.
4. התאימו לכל אחד מהפעלים הבאים תפקיד (שימו לב לגוף).
سافَرَ، إجْتَمَعَتْ، عادَتْ، تَزورُ، يَجْتَمِعُ.
רמת הרחבה
האזינו לתקליטור
5. إسْتَمِعوا، وَأَجيبوا:
1. מי יבקר באירופה?
באילו מדינות יבקר?
מתי יחזור לארץ?
1- يَقومُ وَزير الزِّراعة يَوْمَ الْخَميس الْقادِم بِجَوْلة في ثَلاث دُوَل أُوروبِيّة وَسَيَزورُ في بِدايَة الْجَوْلة بَريطانِيا، وَبَعْدَ ذلِكَ سَيَزورُ هولَنْدا ثُمَّ أَلْمانيا.
وَسَيَعودُ الْوَزير إلى الْبِلاد يَوْمَ الأَرْبِعاء بَعْدَ أُسْبوع.
2. מי נפגש עם מי?
מתי הייתה הפגישה?
כמה זמן ארכה?
2- إجْتَمَعَ وَزير الْمالِيّة بِمُدير بَنْك إسْرائيل صَباحَ الْيَوْم. وَقَدْ جَرى الاجْتِماع في مَكْتَب وَزير الْمالِيّة في الْقُدْس، وَاسْتَغْرَقَ أَرْبَع ساعات.
6. أُكْتُبوا كُلّ مَنْصِب مَعَ التَّرْجَمة الْمُلائِمة لَهُ.
وَزير الْخارِجِيّة
وَزير الصِّحّة
وَزير الزِّراعة
وَزير الْمالِيّة
وَزير الدّاخِلِيّة
وَزير الأَدْيان
وَزير الْمُواصَلات
وَزير التَّرْبِية وَالتَّعْليم
שר החינוך, שר הבריאות, שר האוצר, שר התחבורה, שר החוץ, שר הפנים, שר הדתות, שר החקלאות
7. אתגר! קראו את תרגיל 5 בכוחות עצמכם ומצאו כיצד אומרים:
סיור, מדינות אירופיות, תחילת הסיור, בעוד שבוע, ארבע שעות.
*25*
שלב 3
רמת בסיס
האזינו לתקליטור
1. إسْتَمِعوا إلى الأَنْباء التّالِية، وَأَجيبوا عَنِ الأَسْئِلة.
שימו לב! בכל ידיעה יופיעו תפקיד חדש ופועל חדש. התפקיד מסומן בקו. ענו על השאלות.
1- أَجْرى الأَمين (كلمة تحتها خط) الْعامّ (كلمة تحتها خط) لِلأُمَم الْمُتَّحِدة مُحادَثات مَعَ الْوَفْد الْفِلَسْطينيّ حَوْلَ مَوْضوع اللاَّجِئينَ في مَدينة غَزّة.
1. أَجيبوا: מי שוחח עם המשלחת הפלשטינית? (התפקיד: ألأَمين الْعامّ הוא התפקיד הבכיר באו"ם)
أَكْمِلوا: נושא השיחה היה על אודות הפליטים בעיר --
أُنْقُلوا الْفِعْل وَتَرْجِموهُ.
2- أَلْقى الْبابا (كلمة تحتها خط) يوحَنّا بولُس الثّاني، خِطاباً يَوْمَ الأَحَد في روما. وَقالَ الْبابا إنَّهُ يَدْعو إلى سَلام بَيْنَ كُلّ الأَدْيان في الْعالَم، وَخاصّةً بَيْنَ الدّين الْيَهوديّ وَالدّين الْمَسيحيّ وَدين الإسْلام.
2. أَجيبوا: מי נשא נאום? באיזה יום? באיזה מקום? (רמז: התפקיד הוא הבכיר ביותר בנצרות)
أَكْمِلوا: הדתות שהוזכרו בידיעה הן --
أُنْقُلوا الْفِعْل وَتَرْجِموهُ.
3- وَصَل إلى جَلْسة الْكِنيست هذا الْمَساء كُلّ أَعْضاء (كلمة تحتها خط) الْكنيست (كلمة تحتها خط) مِنْ حِزْب شاس وَكُلّ أَعْضاء (كلمة تحتها خط) الْكنيست (كلمة تحتها خط) مِنْ حِزْب الْعَمَل وَلكِنَّ أَعْضاء (كلمة تحتها خط) الْكِنيست (كلمة تحتها خط) مِنْ حِزْب اللّيكود لَمْ يَصلِوا. وَقَدْ وَصَلَ عُضْو (كلمة تحتها خط) كنيست (كلمة تحتها خط) عَرَبيّ واحِد مِنَ الْحِزْب الدّيموقْراطيّ.
3. أَجيبوا: מתי הייתה ישיבת הכנסת? איך אומרים חברי כנסת? איך אומרים: חבר כנסת?
أَكْملِوا: המפלגות שהוזכרו בידיעה הן --
أُنْقُلوا الْفِعْل وَتَرْجِموهُ.
*26*
4. أَجيبوا: באיזה עיתון פורסמה הידיעה?
מי קיבל את פני השגריר מהברזיל?
מתי הוא הגיע?
أَكْملِوا: בידיעה נזכרים התפקידים --
تَرْجِموا الْفِعْل: إسْتَقْبَلَ
4- ذَكَرَتْ صَحيفة "نيو- يورك" أَنَّ وَزير الْخارِجِيّة الأمْريكيّ السَّيِّد كولين باول اسْتَقْبَلَ السَّفير (كلمة تحتها خط) الْبَرازيليّ الْجَديد، الَّذي وَصَلَ إلى واشِنْطُن يَوْمَ أَمْسِ، الثُّلاثاء.
5. أَجيبوا: היכן ביקרה המשלחת הסעודית? עם מי נפגשה?
أَكْملِوا: בידיעה נזכרת שתי ערים והן --
إخْتاروا التَّرْجَمة الصَّحيحة لِلْفِعْل: غادَرَ - הגיע, עזב, נפגש
5- غادَرَ الْوَفْد (كلمة تحتها خط) السُّعوديّ الْعاصمِة الْمِصْرِيّة، وَعادَ إلى الرِّياض، عاصمِة السُّعودِيّة، بَعْدَ أَنْ زارَ الْقاهرِة وَاجْتَمَعَ بِوَزير الْخارِجِيّة.
2. أُنْقُلوا كُلّ مَنْصِب وَتَرْجِموهُ
أَمين عامّ، أَلْبابا، وَفْد، سَفير، عُضْو كِنيست
3. أُنْقُلوا كُلّ فِعْل وَالتَّرْجَمة الْمُلائِمة.
أَجْرى مُحادَثات
أَلْقى خِطاباً
إسْتَقْبَلَ
غادَرَ
עזב, קיבל את פני, ניהל שיחות, נשא נאום
אותיות השורש
לרוב המילים בערבית 3 אותיות שורש. לאותיות אלה נוספות אותיות הנקראות "מוספיות", והן בדרך כלל האותיות: ا، ء، و، ي، م، ت، ن، ة.
יכולות להיות מילים רבות שיש להן אותו שורש אך האותיות המוספיות שלהן שונות.
כל המילים הבאות הן בעלות שורש משותף, מה? حَكيم، حُكومة، مَحْكَمة، حاكِم، تَحَكَّمَ.
מצאו את השורש של כל אחת מהמילים הבאות: رَئيس، سَفير، داخِلِيّة، زِراعة، أُسْبوع، إجْتَمَعَ.
*27*
רמת הרחבה
4. أَكْملِوا الْجُمَل.
1. أَجْرى الأًمين الْعامّ --
2. أَلْقى الْبابا --
3. وَصَلَ إلى واشِنْطُن سَفير جَديد مِنْ --
4. إجْتَمَعَ الْوَفْد السُّعوديّ بِ --
5. أَجيبوا:
1. في أَيّ نَبَأ ذُكِرَتْ عاصمِة إيطاليا؟
2. مَنْ هُوَ وَزير الْخارِجِيّة الأَمْريكيّ؟
3. في أَيّ نَبَأ ذُكِرَتْ أَحْزاب في الْكِنيست؟
6. لائِحة بِالأَفْعال الْجَديدة:
תרגיל זוגות: תלמיד א קורא את הפעלים בערבית, ותלמיד ב מתרגם מבלי להסתייע בספר.
אחר כך מחליפים תפקידים. מומלץ לתרגל עד שמצליחים לתרגם באופן חופשי.
قامَ بِزِيارة لِ --، يَقومُ بِزِيارة لِ --
ערך, יערוך ביקור ב --
عادَ، يَعودُ
חזר, יחזור
إجْتَمَعَ، يَجْتَمِعُ
נפגש, ייפגש
إتَّصَلَ بِ، يَتَّصِلُ بِ
התקשר ל --, יתקשר ל -
أَلْقى خِطاباً، يُلْقي خِطاباً
נשא, יישא נאום
إسْتَقْبَلَ، يَسْتَقْبِلُ
קיבל את פני --, יקבל את פני --
غادَرَ، يُغادِرُ
עזב, יעזוב
أَجْرى مُحادَثات، يُجْري مُحادَثات
ניהל שיחות, ינהל שיחות
*28*
7. لائِحة بِالْمَناصِب الْجَديدة:
תרגיל זוגות: תלמיד א קורא את התפקידים בערבית, ותלמיד ב מתרגם מבלי להסתייע בספר.
אחר כך מחליפים תפקידים. מומלץ לתרגל עד שמצליחים לתרגם באופן חופשי.
رَئيس الدَّوْلة - נשיא המדינה (رُؤَساء - נשיאים)
رَئيس الْحُكومة - ראש הממשלה
رَئيس الْبَلَدِيّة - ראש העירייה
رَئيس الْكِنيسِت- יו"ר הכנסת
وَفْد - משלחת (وُفود - משלחות)
وَزير الْخارِجِيّة - שר החוץ (وُزَراء - שרים)
وَزير الدّاخِليّة - שר הפנים
وَزير الْمالِيّة - שר האוצר
وَزير التَّرْبِية وَالتَّعْليم - שר החינוך
أَلأَمين الْعامّ - המזכיר הכללי
سَفير - שגריר (سُفَراء - שגרירים)
عُضْو كِنيسِت - חבר כנסת (أَعْضاء - חברים)
8. إسْتَمِعوا، وَاخْتاروا التَّرْجَمة الصَّحيحة.
האזנה לתקליטור
1. ראש ממשלה, ראש עירייה, שר החוץ
2. שר הפנים, שר החקלאות, המזכיר הכללי
3. חבר הכנסת, המשלחת, השגריר
4. שר החינוך, שר האוצר, יו"ר הכנסת
5. ראש העירייה, ראש הממשלה, הנשיא
6. קיבל את פני, עזב, ייפגש
7. התקשר, חזר, ערך ביקור
8. ניהל שיחות, נשא נאום, נפגש
*29*
האזנה לתקליטור
9. إسْتَمِعوا إلى النَّبَأ التّالي، وَتَرْجِموا الْمَنْصِبَيْنِ (שני התפקידים).
10. إسْتَمِعوا إلى نَفْس النَّبَأ، وَتَرْجِموا الْفِعْل الأَوَّل.
11. إسْتَمِعوا إلى نَفْس النَّبَأ، وَاكْتُبوا مَتى اجْتَمَعَ رَئيس الْبَلَدِيّة؟
12. إسْتَمِعوا إلى نَفْس النَّبَأ، وَاكْتُبوا ما هُوَ مَوْضوع (הנושא) الاجْتِماع.
13. إسْتَمِعوا، وَاكْتُبوا أَيّ كَلِمة مِنَ النَّبَأ.
14. أُكْتُبوا تَكْمِلة لِلْجُمَل التّالِية.
1. إجْتَمَعَ --
2. عادَ --
3. يُسافِرُ --
4. غادَرَ --
5. قامَ -- بِزِيارة إلى --
6. أَلْقى -- خِطاباً
15. أَجيبوا عَنِ الأَسْئِلة.
1. مَنْ هُوَ رَئيس دَوْلة إسْرائيل الْيَوْم؟
2. مَنْ هُوَ رَئيس حُكومة إسْرائيل الْيَوْم؟
3. مَنْ هُوَ وَزير الدّاخِليّة في إسْرائيل الْيَوْم؟
4. مَنْ هُوَ وَزير الْمالِيّة في إسْرائيل الْيَوْم؟
5. أُكْتُبوا اسْم عُضْو كِنيسِت واحِد.
6. مَنْ هُوَ رَئيس الْكِنيسِت الْيَوْم؟
7. مَنْ هُوَ رَئيس الْوِلايات الْمُتَّحِدة الْيَوْم؟
8. مَنْ هُوَ رَئيس مِصْر الْيَوْم؟
9. مَنْ هُوَ رَئيس بَلَدِيّة تَلّ- أَبيب الْيَوْم؟
10. مَنْ هُوَ رَئيس بَلَدِيّة الْقُدْس الْيَوْم؟
*30*
16. بَدِّلوا الْمَنْصِب في الْجُمْلة، وَاكْتُبوها مِنْ جَديد.
1. عادَ وَزير الْخارِجِيّة مِنْ باريس.
2. قامَ رَئيس الْحُكومة بِزِيارة قَصيرة لِجَنوب أمْريكا.
3. إجْتَمَعَ رَئيس الْبَلَدِيّة بِوَزير الْمالِيّة.
4. أَجْرى سَفير إسْرائيل في الْوِلايات الْمُتَّحِدة مُحادَثات مَعَ الأمين الْعامّ.
5. أَلْقى وَزير التَّرْبِية وَالتَّعْليم خِطاباً طَويلاً.
17. إخْتاروا 3 جُمَل مِنْ تَمْرين 16، وَتَرْجِموها.
18. أَكْمِلوا الْكَلِمات النّاقِصة في النَّبَأ.
إسْتَقْبَلَ وَزير -- الْوَفْد -- الَّذي وَصَلَ إلى إسْرائيل يَوْمَ ال -- وَسيُغادِرُ الْوَفْد إلى الأُرْدُنّ يَوْمَ - الْقادِم.
19. أَضيفوا جُمْلة أُخْرى إلى الْجُمْلة التّالِية.
أَلْقى عُضْو الْكِنيسِت مِنْ حِزْب "شاس" خِطاباً --
20. חברו ידיעה שעניינה - פגישה בין בעל תפקיד בממשלה לבין שר ביום ובשעה מסוימים בירושלים.
21. לפניכם כותרות. התאימו אותן לידיעות שבעמוד 25.
1. خِطاب الْبابا لِلأَدْيان الثَّلاثة.
2. مُحادَثات في الأُمَم الْمُتَّحِدة.
3. حُضور (נוכחות) أَعْضاء الْكِنيسِت الْجَلْسة.
*31*
مِنْ صَفَحات التَّأريخ
לפניכם ידיעות מעיתונים שונים. בכל ידיעה תקראו על מאורע חשוב שהתרחש בעולם או בישראל.
1. האזינו לידיעות ורשמו במחברתכם את המאורע. היעזרו בתמונות.
2. קראו את הידיעות שוב ומצאו מילים שאינכם מכירים, אך אתם יכולים לשער את משמעותן מתוך הידיעה. העתיקו את המילים למחברתכם וכתבו לידן את ההשערה. בדקו את השערתכם במילון.
3. כתבו כותרת מתאימה לכל ידיעה.
1- شَهْر مارِس - آذار سَنة 1999:
قامَ الْبابا يوحنّا بولُس الثّاني بِزِيارة لإسْرائيل اسْتَغْرَقَتْ أُسْبوعاً. وَقَدْ زار خِلالَهَا الأَماكِن المُقَدَّسة لِلْمَسيحيّينَ في الْقُدْس وَالنّاصِرة وَبَيْتَ لَحْم، وَاجْتَمَعَ بِرَئيس الْحُكومة الإسْرائيليّة وَرَئيس الدَّوْلة وَالْحاخام الأَكْبَر لإسْرائيل.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
2- شَهْر ديسمبر - كانون الأَوَّل سَنة 2001:
إخْتارَتْ (בחרה) مَجَلّة "التايم" اللَّنْدَنِيّة السَّيِّد رودي جولياني، رَئيس بَلَدِيّة نيو- يورك، رَجُل السَّنة لِعام 2001، وَذلِكَ بِسَبَب تَصَرُّفاتِهِ (התנהגותו) بَعْدَ الْعَمَلِيّة التَّخْريبِيّة الْكَبيرة الَّتي وَقَعَتْ في 11 مِنْ شَهْر سبتمبر - أَيْلول الْماضي حَيْثُ قُتِلَ الآلاف في مَرْكَز التِّجارة الْعالَميّ (מרכז הסחר העולמי) في نيو- يورك.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
3- ألْعاشِر مِنْ شَهْر ديسمبر- كانون الأَوَّل سَنة 2001:
تَسَلَّمَ (קיבל) الأَمين الْعامّ لِلأُمَم الْمُتَّحِدة السَّيِّد كوفي عَنان جائزِة نوبل لِلسَّلام بِاسْم مُنَظَّمة (ארגון) الأُمَم الْمُتَّحِدة لِسَنة 2001، وَذلِكَ بِسَبَب الْجُهود الَّتي بَذَلَتْها (המאמצים אשר השקיעה) الْمُنَظَّمة لِلتَّوَصُّل إلى اتِّفاق سَلام في مَناطِق مُخْتَلِفة مِنَ الْعالَم.
*32*
إخْتِبار
האזנה לתקליטור
1. إسْتَمِعوا إلى الْجُمَل وَتَرْجِموا الْفِعْل. (12 نُقْطة)
2. إسْتَمِعوا إلى الْجُمَل، وَتَرْجِموا الْمَنْصِب. (12 نُقْطة)
3. إسْتِمِعوا إلى النَّبَأ التّالي، وَأَجيبوا عَنِ الأَسْئِلة. (12 نُقْطة)
قامَ وَزير الْخارِجِيّة الإسْرائيليّ بِزِيارة قَصيرة إلى واشِنْطُن، وَاجْتَمَعَ هُناكَ بِرَئيس بَلَدِيّة نيو-يورك.
מי השר שערך ביקור?
היכן היה הביקור?
עם מי הוא נפגש בביקור?
4. أَكْملِوا الْكَلِمة النّاقِصة في كُلّ جُمْلة.
1. -- رَئيس الْحُكومة خِطاباً.
2. أَجْرى الْوَفْد -- مَعَ وَزير الدّاخِليّة.
3. وَصَلَ -- الأَمْريكيّ إلى باريس.
5. החליפו את המילה המסומנת בקו במילה אחרת וכתבו את המשפט מחדש. (12 نُقْطة)
1. إتَّصَلَ الأَمين الْعامّ لِلأُمَمَ الْمُتَّحِدة بِرَئيس (كلمة تحتها خط) الدَّوْلة (كلمة تحتها خط).
2. غادَرَ السَّفير (كلمة تحتها خط) الْعاصمِة صَباح الْيَوْم إلى بِلادِهِ.
3. يَقومُ وَزير الصِّحّة بِزِيارة قَصيرة إلى أُوروبّا (كلمة تحتها خط).
6. أُكتُبوا جُمْلة حَسَب الْمَطْلوب. (כתבו משפט כנדרש) (30 نُقْطة)
1. אישיות בכירה נפגשה עם אישיות אחרת.
2. חזרתו של שר מסוים לארץ.
3. אישיות מסוימת מנהלת שיחות עם אישיות אחרת.
7. שערו את משמעות המילה המסומנת בקו לפי ההקשר במשפט. (10 نُقَط)
إجْتَمَعَ مُدير شَرِكة (كلمة تحتها خط) التِّلِفونات "بيزك" بِوَزير الْمالِيّة.
*33*
לפניכם רשימת מילים שכיחות מהעיתונות, שהופיעו בפרק זה. מומלץ להתאמן בקריאתן ולנסות לזכור אותן.
המילים מחולקות לקבוצות, כדי שיהיה לכם נוח לחזור עליהן.
הצעות לתרגול המילים:
1. תרגיל זוגות: תלמיד א קורא מילה, ותלמיד ב מתרגם אותה או אומר "עבור", כשאינו יודע את הפירוש.
מחליפים תפקידים רק לאחר שמסיימים שתי קבוצות של מילים לפחות.
2. תרגיל זוגות: תלמיד א אומר שם של קבוצה, ותלמיד ב מנסה לומר מילים רבות ככל האפשר מקבוצה זו מבלי להיעזר בספר.
3. בחרו 15 מילים המוכרות לכם, וסדרו אותן על - פי הא"ב הערבי. כתבו ליד כל מילה את תרגומה.
4. רשמו את הפעלים غادر، إتَّصَلَ، שמות עצם הגיוניים רבים ככל האפשר, כתבו את הצירופים במחברת.
תפקידים
رَئيس
رَئيس الدَّوْلة
رَئيس الْحُكومة
رَئيس الْبَلَدِيّة
رَئيس الْحِزْب
وَزير الْخارِجِيّة
وَزير الدّاخِلِيّة
وَزير الصِّحّة
وَزير الزِّراعة
وَزيرة التَّرْبِية وَالتَّعْليم
وَزير الْمالِيّة
أَلأَمين الْعام لِ ...
عُضْو كِنيسِت
سَفير
שמות עצם
زِيارة
حِزْب
جَيْش
مَكْتَب
جَوْلة
مُحادَثات
خِطاب
جَلْسة
صَحيفة
وَفْد
نَبَأ
צירופים פועליים
عادَ
إجْتَمَعَ بِ
إتَّصَلَ
أَجْرى مُحادَثات
أَلْقى خِطاباً
ذَكَرَتْ صَحيفة ...
قامَ بِزِيارة لِ ...
غادَرَ
إسْتَقْبَلَ
שמות יבשות / ארצות / ערים
روما
واشِنْطُن
أَلرِّياض
فَرَنْسا
مِصْر
لَنْدَن
باريس
أَلْيابان
إفْريقِيا
نيو- يورك
بَريطانِيا
هولَنْدا
أَلْمانيا
دالِية الْكَرْمل
جَنوب أَمْريكا
غَزّة
*34*
درس 4
"ألسّاعة، أليَوْم، ألشّهْر وَالسّنة"
שלב 1
רמת בסיס
האזנה לתקליטור
1. إسْتَمِعوا إلى الأَنْباء التّالية، وَأَجيبوا:
1- إَضْراب مَفْتوح في بَلَدِيّة عَكّا اعْتِباراً مِنْ الثُّلاثاء.
أَعْلَنَ مُوَظَّفو بَلَدِيّة عَكّا عَنْ إضْراب مَفْتوح يَبْدَأُ غَداً، الثُّلاثاء، احْتِجاجاً عَلى شُروط عَمَلِهِمْ.
1. הידיעה מוסרת מידע על שביתה של עובדי עירייה בשל תנאי עבודתם.
- באיזו עיר מדובר?
- מתי תתחיל השביתה?
- האם נזכר מועד לסיום השביתה?
- היכן מופיע ביטוי הזמן בידיעה?
- חלקו את המילה האחרונה בידיעה לשתי יחידות בעלות משמעות.
- איך אומרים: שביתה, פקידי העירייה, כמחאה, על, תנאי עבודתם?
2- إجْتِماع في بَلَدِيّة النّاصِرة
عَقَدَتْ بَلَدِيّة النّاصِرة اجْتِماعاً أَوَّل أَمْسِ، الْخَميس، شارَكَ فيهِ أَعْضاء الْكنيست الْعَرَب وَرُؤَساء مَجالِس مَحَلِّيّة.
وَقَدْ تَحَدًّثَ الْمُشارِكونَ عَنِ الْمَشاكِل بَيْنَ الْمُسْلِمينَ وَالْمَسيحيّين في النّاصِرة.
2. בידיעה מידע על פגישה, שבה השתתפו חברי כנסת ערביים וראשי מועצות מקומיות.
- באיזו עיר היתה הפגישה?
- מתי נערכה הפגישה?
- על מה דיברו בפגישה?
- היכן מופיע ביטוי הזמן בידיעה?
- איזו מילה בידיעה מציינת ריבוי של המילה: رَئيس؟
- איך אומרים: עיריית נצרת, ראשי מועצות מקומיות, הבעיות בין ...?
*35*
3- وَصَلَ وَزير الْخارِجِيّة الْمِِصْريّ السَّيِّد أَحْمَد ماهِر مَساء أَمْسِ، الاثْنَيْنِ، إلى إسْرائيل في زِيارة تَسْتَغْرِقُ أُسْبوعاً، وَسَيَجْتَمِعُ غَداً بِوَزير الْخارِجِيّة الإسْرائيليّ، وَفي يَوْم الْخَميس سَيَتَجَوَّلُ في الْجَليل ثُمَّ وَسَيَحْضُرُ بَعْدَ الظُّهْر جَلْسة الكِنيسِت.
3. הידיעה מוסרת מידע על ביקור אישיות ממצרים בישראל ועל משך הביקור.
- באיזו אישיות מדובר?
- מתי הוא הגיע?
- לכמה זמן הוא הגיע?
- היכן מופיעים ביטויי הזמן בידיעה?
- שלושה פעלים בסוף הידיעה מתחילים בתחילת س, מדוע?
- איך אומרים: אתמול בערב, יום חמישי, אחר הצהריים, ישיבת הכנסת?
4- إفْتِتاح السّنة الدّراسيّة
أُفْتُتِحَتِ السَّنة الدِّراسِيّة في الأَوَّل مِنْ شَهْر أَيْلول - سبتمبر الْحالي، حَيْثُ بَدَأَ مَلْيون وَخَمْسُمِة أَلْف طالِب وَطالِبة تَعْليمَهُمْ في الْمَدارِس الابْتِدائِيّة وَالإعْدادِيّة وَالثّانَوِيّة. وَمِنَ الْمُتَوَقَّع أَنْ تَبْدَأَ السَّنة الدِّراسِيّة في الْجامِعات وَالْكُلِّيّات في التّاسِع مِنَ الشَّهْر الْقادِم - تِشْرين الأَوَّل - أُكْتوبر. وَنَتَمَنّى لِلْجَميع النَّجاح.
4. הידיעה מוסרת מידע על פתיחת שנת הלימודים בבתי - הספר היסודיים, בחטיבות - הביניים ובתיכונים. כמו כן מוזכרת שנת הלימודים שתיפתח באוניברסיטאות ובמכללות.
- מתי נפתחה שנת הלימודים בביה"ס?
- כמה תלמידים החלו ללמוד?
- באיזה חודש תתחיל שנת הלימודים באוניברסיטאות?
- היכן מופיע ביטוי הזמן בידיעה?
- מהן המילים שמשמעותן "באחד בחודש"?
- איך אומרים: בתי - ספר יסודיים, חטיבות - ביניים ותיכונים, אוניברסיטאות, בהצלחה?
*36*
2. האם ניתן להגדיר את מיקומו של ביטוי הזמן בידיעה?
מה ההבדל בין מיקומו של ביטוי הזמו לבין מיקומו של הפועל בידיעה?
3. أُنْقُلوا الْعِبارات الَّتي تَدُلُّ عَلى الزَّمان مِنْ كُلّ نَبَأ، وَتَرْجِموها إلى الْعِبْرِيّة.
ניתן להיעזר ברשימת המלים שבעמוד הבא.
4. قولوا جُمَلاً بِالْعَرَبِيّة حَسَب التَّعْليمات:
אמרו משפט שעניינו - ראש הממשלה נוסע מחר למצרים.
אמרו משפט שעניינו - שר האוצר הגיע לארץ אתמול.
אמרו משפט שעניינו - המנהל נפגש עם המורים היום בבוקר.
אמרו משפט שעניינו - שר החוץ יבקר בבריטניה ביום שלישי.
אמרו משפט שעניינו - השגריר יגיע בחודש אוקטובר.
5. إقْرَؤوا لائِحة أَيّام الأُسْبوع.
أيام الأُسْبوع ימות השבוע
(جدول في الكتاب بسبعة أعمدة:)
يَوْم الأَحَد، يَوْم الاثْنَيْنِ، يَوْم الثُّلاثاء، يَوْم الأَرْبِعاء، يَوْم الْخَميس، يَوْم الْجُمْعة، يَوْم السَّبْت
--، --، --، --، --، --، --
6. הציבו במקום היום המסומן בצבע יום אחר מתוך היומן השבועי. שימו לב! עליכם לשנות את המשך המשפט בהתאם ליום שבחרתם. חזרו על פעולה זו מספר פעמים, והחליפו בכל פעם יום אחר.
أَلْيَوْم يَوْم الأَحَد، أَمْسِ (אתמול) كانَ يَوْم السَّبْت، وَغَداً (מחר) سَيَكونُ يَوْم الاثْنَيْنِ.
*37*
7. لائِحة الْمُفْرَدات:
תרגיל זוגות: תלמיד א קורא את המילים בערבית, ותלמיד ב מתרגם לעברית מבלי להסתייע בספר.
אחר כך מחליפים תפקידים. מומלץ לתרגל עד שמצליחים לתרגם באופן חופשי.
أَمْسِ - אתמול
غَداً - מחר
أَوَّل أَمْسِ - שלשום
صَباح الْغَد / غَدٍ - מחר בבוקר
أُسْبوع - שבוע (أَسابيع - שבועות)
شَهْر - חודש (شُهور - חודשים)
عام / سَنة - שנה (أَعْوام / سَنَوات - שנים)
بَعْدَ الظُّهْر - אחר הצהריים
مُدّة - תקופה
أَلْقادِم ، أَلْمُقْبِل - הבא
أَلْحاليّ، أَلْجاري - הנוכחי
أَلْماضي - שעבר
خِلالَ - במשך
8. إسْتَمِعوا، وَاخْتاروا التَّرْجَمة الصَّحيحة.
האזנה לתקליטור
1. אתמול בערב, מחר בבוקר, בעוד שבוע.
2. היום, מחר, אתמול.
3. אחר הצהריים, במשך שעה, בחודש שעבר.
4. שלשום, ביום חמישי, בשנה הבאה.
5. במשך שבוע, אתמול בבוקר, בחודש שעבר.
*38*
רמת הרחבה
האזנה לתקליטור
9. إسْتَمَعِوا إلى الْجُمَل التّالية، وَأَجيبوا:
כתבו: מתי התרחשה או מתי תתרחש הפגישה.
10. أَكْمِلوا الْجُمَل التّالِية بِعِبارات لِلزَّمان.
1. عادَ وَزير الْخارجِيّة مِنْ باريس -- (ביטויי זמן המציינים עבר)
2. قامَ رَئيس الْحُكومة بِزِيارة قَصيرة لِجَنوب أمْريكا -- (ביטויי זמן המציינים עבר)
3. إجْتَمَعَ رَئيس الْبَلَدِيّة بِوَزير الْمالِيّة -- (ביטויי זמן המציינים עבר)
4. يَجْتَمِعُ سَفير إسْرائيل مَعَ الأَمين الْعام لِلأُمَم الْمُتَّحِدة -- (ביטויי זמן המציינים עתיד)
5. يَسْتَقْبِلُ رَئيس الدَّوْلة رَئيس مِصْر -- (ביטויי זמן המציינים עתיד)
11. إسْتَمِعوا إلى الأَنْباء التّالية، وَأَجيبوا:
האזנה לתקליטור
1- أَعْلَنَ الرَّئيس الأَمْريكيّ أَنَّهُ اجْتَمَعَ مَعَ كُلّ رُؤَساء الشَّرْق الأَوْسَط خِلالَ الأُسْبوع الْماضي.
1. מי נפגש עם מי ומתי?
2- يُسافِرُ الْوَفْد الْمِصْريّ إلى واشِنْطُن في الشَّهْر الْمُقْبِل، وَيَجْتَمِعُ هُناكَ بِالأَمين العامّ لِلأُمَم الْمُتَّحِدة.
2. מי נוסע, לאן ומתי?
3- يُسافِرُ رَئيس الْحُكومة الإسْرائيليّة إلى لَنْدَن يَوْمَ الأَحَد الْمُقْبِل في زِيارة رَسْمِيّة لِبَريطانِيا.
3. מי נוסע, לאן ומתי?
4- يَسْتَقْبِلُ الْيَوْم بَعْدَ الظُّهْر وَزير الْخارِجِيّة الإسْرائيليّ السَّفير التُّرْكيّ الْجَديد في مَطار بِن غوريون.
4. מי מגיע, לאן ומתי?
*39*
12. העתיקו מתרגיל 11 מילים המציינות זמן, פעלים, שמות עצם ושמות מקומות.
13. החליפו את תיאורי הזמן באחת מהידיעות שבתרגיל 11, וכתבו את הידיעה מחדש.
14. שערו את פירוש המילים המסומנות בקו במשפטים הבאים:
1. تَقومُ وَزيرة التَّرْبِية وَالتَّعْليم بِزِيارة إلى كَنَدا، تَسْتَغْرِقُ (كلمة تحتها خط) أُسْبوعاً واحِداً.
2. إجْتَمَعَ رَئيس الْكِنيسِت بِرَئيس حِزْب "اللّيكود" صَباح الْيَوْم. وَقَدْ عُقِدَ الاجْتِماع في مَكْتَب رَئيس الْكِنيسِت في الْقُدْس وَدامَ (كلمة تحتها خط) ساعة واحِدة.
3. إسْتَمَرَّتْ (كلمة تحتها خط) جَلْسة (ישיבה) الْحُكومة، الَّتي عُقِدَتْ يَوْمَ الأَرْبِعاء الْماضي، أَرْبَع ساعات.
15. מה משותף לכל המילים המסומנות בקו? מה עזר לכם לשער את פירושן?
*40*
16. أَسْماء الشُّهور بِالْعَرَبِيّة - שמות החודשים
קראו את שמות החודשים בלוח הבא וציינו, מהם החודשים המזכירים לכם שמות של חודשים בעברית.
يَناير - كانون الثّاني
فِبْرايِر- شُباط
مارس - آذار
أَبْريل - نيسان
مايو - أيّار
يونيو - حزيران
يوليو - تَمّوز
أُغُسْطُس - آب
سِبْتِمْبِر - أَيْلول
أُكْتوبِر - تِشْرين الأَوَّل
نوفِمْبِر - تِشْرين الثّاني
ديسِمْبِر - كانون الأَوَّل
17. أَكْمِلوا الْجُمَل التّالية.
1. وُلِدْتُ في شَهْر --
2. تَبْدَأُ السَّنة الدِّراسِيّة في شَهْر --
3. تَنْتَهي السَّنة الدِّراسِيّة في شَهْر --
4. أَبْرَد شَهْر في السَّنة هُوَ شَهْر --
18. הציבו במקום החודש המסומן בצבע חודש אחר מתוך היומן השנתי. שימו לב! עליכם לשנות את המשך המשפט בהתאם לחודש שבחרתם. חזרו על פעולה זו והחליפו בכל פעם חודש אחר.
أَلشَّهْر الْحاليّ هُوَ شَهْر يونيو، أَلشَّهْر الْماضي كانَ شَهْر مايو، وَالشَّهْر الْمُقْبِل سَيَكونُ شَهْر يوليو.
*41*
مِنْ صَفَحات التَّأريخ
לפניכם ידיעות מעיתונים שונים. בכל ידיעה תקראו על מאורע חשוב שהתרחש בעולם או בישראל.
1. האזינו לידיעות ורשמו במחברתכם את המאורע. היעזרו בתמונות.
2. קראו את הידיעות שוב ומצאו מילים שאינכם מכירים, אך אתם יכולים לשער את משמעותן מתוך הידיעה. העתיקו את המילים למחברתכם במילון
3. כתבו כותרת מתאימה לכל ידיעה.
האזנה לתקליטור
1. يَوْم الأَحَد، أَل - 23 مِنْ شَهْر مايو - أَيّار عام 1991:
بَدَأَتْ "عَمَلِيّة سُلَيْمان" (מבצע שלמה) بَعْدَ ظُهْر يَوْم الْجُمْعة الْماضي، عِنْدَما وَصَلَتْ 36 طائِرة إسْرائيليّة إلى مَطار (שדה תעופה) أَديس أبابا في إثْيوبِيا، وَنَقَلَتْ (העבירה) مِنْ هُناكَ أَكْثَر مِنْ 14,000 يَهودِيّ إلى مَطار بِن غوريون. وَقَدِ انْتَهَتِ (הסתיימה) الْعَمَلِيّة يَوْمَ السَّبْت في ساعات الْمَساء، عِنْدَما أَعْلَنَ رَئيس الْحُكومة الإسْرائيليّة السَّيِّد إسْحاق شَمير عَنْ تَفاصيل الْعَمَلِيّة في مُقابَلة (ריאיון) تِلِفِزْيونيّة.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
2. يَوْم الأَحَد، أَل - 4 مِنْ شَهْر نوفِمْبِر- تِشْرين الثّاني عام 1995:
أُغْتِيلَ (נרצח) أَمْسِ في نِهاية احْتِفال كَبير لِصالِح السّلام في تَلّ - أَبيب، رَئيس الْحُكومة الإسْرائيليّ السَّيِّد إسْحاق رابين. وَحَدَثَ هذا دَقائِق بَعْدَ أَنْ وَقَفَ رابين إلى جانِب (ליד) الْمُغَنّية ميري ألوني وَغَنّى مَعَها "أُغْنِية السّلام". وَقَدْ نُقِلَ (הועבר) إلى الْمُسْتَشْفى إيخيلوف الْقَريب مِنْ مَكان الْحادِث وَهُناكَ أَعْلَنَ الأَطِبّاء (הרופאים) عَنْ وَفاتِهِ. وَسَتَكونُ الْجَنازة (ההלוויה) يَوْمَ الثُّلاثاء الْقادِم وَسَيَشْتَرِكُ فيها رُوساء وَمُلوك مِنْ كُلّ الْعالَم.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*42*
3. أَل - 20 مِنْ شَهْر نوفِمْبِر - تِشْرين الثّاني سَنة 1977:
هَبَطَتْ (נחתה) أَمْسِ في السّاعة التّاسِعة مَساءً طائِرة الرَّئيس الْمِصْريّ السَّيِّد أَنْوَر السّادات في مَطار بِن غوريون الدَّوْليّ، وَاسْتَقْبَلَهُ هُناكَ كُلّ مِنْ رَئيس الْحُكومة الإسْرائيليّة السَّيِّد مناحيم بيجِن، وَرَئيس الدَّوْلة السَّيِّد إفرايِم كَتْسير، وَوُزَراء وَأَعْضاء كِنيسِت كَثيرونَ.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
4. أَل - 30 مِنْ شَهْر أَبريل - نيسان سَنة 2002:
وَصَلَ الْفيروس الْجَديد إلى مَلايين الْحَواسِب في الشَّهْر الأَخير عَبْرَ الْبَريد الإلِكْتِرونيّ، وَشَوَّشَ (שיבש) الْعَمَل في مَكاتِب كَثيرة، في الْبُنوك وَالْجامِعات، وَحَتّى في مَحَطّة الرّادِيو وَالتِّلِفِزْيون في تُرْكِيا.
وَيُذْكَرُ أَنَّهُ لا توجَدُ شُرْطة (משטרה) دَوْلِيّة خاصّة حَتّى الْيَوْم تَقومُ بِتَعَقُّب (מעקב) مُنْتِجي (מייצרי) هذِهِ الْفيروسات.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*43*
إخْتِبار
האזנה לתקליטור
1. إسْتَمِعوا إلى الْجُمَل، وَاكْتُبوا مَتى وَقَعَ الْفِعْل (כתבו מתי קרה הדבר).
(24 نُقْطة)
2. إسْتَمِعوا إلى النَّبَأ التّالي، وَأَجيبوا عَنِ الأَسْئِلة.
يَجْتَمِعُ وَزير التَّرْبِية وَالتَّعْليم بِمُدير الْمَدْرَسة صَباح يَوْم الأَحَد.
وَسَيَسْتَمِرُّ الاجْتِماع بَيْنَهُما ثَلاث ساعات. (12 نُقْطة)
מי נפגש עם מי?
מתי תהיה הפגישה?
כמה זמן תימשך הפגישה?
3. أَكْمِلوا الْكَلِمة الْمُناسِبة في الْجُمْلة. (12 نُقْطة)
1. تَعودُ الْوَزيرة مِنَ الزِّيارة يَوْم --
2. تَسْتَقْبِلُ السَّفيرة أَعْضاء الْكِنيسِت صَباح ال --
3. أَعْلَنَ رَئيس الْحُكومة عَنْ نِيَّتِهِ (כוונתו) زِيارة أَمْريكا في شَهْر --
4. החליפו את הצירוף המסומן בקו בצירוף אחר, וכתבו את המשפט מחדש. (12 نُقْطة)
1. يَسْتَقْبِلُ وَزير الزِّراعة الأُرْدُنّيّ نَظيرَهُ (עמיתו) الإسْرائيليّ بَعْدَ (كلمة تحتها خط) ساعة (كلمة تحتها خط).
2. غادَرَ الأَمين الْعامّ صَباح (كلمة تحتها خط) الْيَوْم (كلمة تحتها خط) الْعاصِمة الْمِصْرِيّة وَعادَ إلى بِلادِهِ.
3. أَجْرَتِ الْمَلِكة الْبَريطانِيّة لِقاءً مَعَ رَئيس الدَّوْلة في شَهْر (كلمة تحتها خط) يَنايِر (كلمة تحتها خط).
5. أُكْتُبوا جُمْلة حَسَب الْمَطْلوب. (כתבו משפט כנדרש) (30 نُقْطة)
1. אישיות בכירה נפגשה עם אישיות אחרת שלשום.
2. נסיעתו של שר מסוים לאירופה בעוד שבוע.
3. משלחת הגיעה לביקור בארץ למשך 4 ימים.
6. שערו את משמעות המילים המסומנות בקו לפי ההקשר במשפט. (10 نُقَط)
يَدْرُسُ التَّلاميذ في هذِهِ الْمَدْرَسة مِنَ السّاعة (كلمة تحتها خط) الثّامِنة (كلمة تحتها خط) صَباحاً (كلمة تحتها خط) وَحَتّى السّاعة الرّابِعة.
*44*
לפניכם רשימת מילים שכיחות מהעיתונות, שהופיעו בפרק זה. מומלץ להתאמן בקריאתן ולנסות לזכור אותן. המילים מחולקות לקבוצות, כדי שיהיה לכם נוח לחזור עליהן.
הצעות לתרגול המילים:
1. תרגול זוגות: תלמיד א קורא מילה, ותלמיד ב מתרגם אותה או אומר "עבור", כשאינו יודע את הפירוש.
מחליפים תפקידים רק לאחר שמסיימים שתי קבוצות של מילים לפחות.
2. תרגיל זוגות: תלמיד א אומר שם של קבוצה, ותלמיד ב מנסה לומר מילים רבות ככל האפשר מקבוצה זו מבלי להיעזר בספר.
3. בחרו 10 מילים המוכרות לכם, וסדרו אותן על- פי הא"ב הערבי. כתבו ליד כל מילה את תרגומה.
4. כתבו צירופים שבהם פועל ומילת זמן.
מילים וצירופים המציינים זמן
صَباح
غَدَاً
أَوَّل أَمْسِ
أَمْسِ
يَوْم
أُسْبوع
شَهْر
سَنة
بَعْدَ الظُّهْر
أَلْحاليّ
أَلْماضي
خِلالَ
פעלים
أَعْلَنَ
عَقَدَ
تَحَدَّثَ
يَحْضُرُ
שמות עצם
إضْراب
مَشاكِل
مُسْلِمونَ
مَسيحيّونَ
مَدْرَسة إعْدادِيّة
نَجاح
مَطار
*45*
درس 5
ألأفْعال
שלב 1
רמת בסיס
רוב הידיעות בערבית פותחות בפועל. לחלק גדול מן הפעלים מתקשרת מילית יחס (או מילית אחרת), שאינה מופיעה מיד אחרי הפועל. לאחר הפועל יופיע בדרך כלל מבצע הפעולה ומה שקשור אליו, לפעמים יופיע תיאור הזמן, ורק אחר כך תופיע מילית היחס (או המילית האחרת) המתקשרת אל הפועל.
1. בידיעות הקצרות הבאות מופיעים הפועל והמילית הקשורה אליו בצבע.
תרגמו את תוכן הידיעה לעברית. היעזרו בפועל המתורגם בצד. הקפידו כי התרגום שיתקבל יהיה בעברית תקנית (שבה במשפט בסיסי אין מתחילים בפועל).
האזנה לתקליטור
1- قَامَ رَئيس الْحُكومة الإسْرائيليّة يَوْم الأَحَد الْماضي بِزِيارة لِلْوِلايات الْمُتَّحِدة.
قامَ بِ - ערך (ביקור)
2- إحْتَفَلَ الْعالَم الإسْلاميّ يَوْم الأَحَد الْماضي بِأَوَّل أَيّام عيد الْفِطْر السَّعيد الَّذي يَسْتَمِرُّ مُدّة ثَلاثة أَيّام.
إحْتَفَلَ بِ - חגג
3- حَصَلَ إسْحاق رابين وَشمِعْون بيرس عَلَى جائِزة نوبِل لِلسَّلام سَنة 1994.
حَصَل عَلى - זכה ב, השיג
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*46*
4- تَمَكَّنَ وَزير التَّرْبِية وَالتَّعْليم مِنَ الْوُصول إلى جَلْسة (ישיבה) الْحُكومة الأُسْبوعِيّة الْيَوْم، رَغْمَ وُصولِهِ مِنْ لَنْدَن في ساعة مًُتَأَخِّرة.
تَمَكَّنَ مِنْ - הצליח
5- أَعْلَنَتْ دَوْلة إسْرائيل عَنْ يَوْم حِداد وَطَنيّ (אבל לאומי) في الرّابِع مِنْ شَهْر نوفِمْبِر في ذِكْرى اغْتِيال (רצח והתנקשות) رَئيس الْحُكومة الْمَرْحوم إسْحاق رابين.
أَعْلَنَ عَنْ - הודיע ש
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
6- إجْتْمَعَ وَزير الْخارِجِيّة الأُرْدُنّيّ بِالأَمين الْعام لِلأُمَم الْمُتَّحِدة في مَقَرّ الأُمَم الْمُتَّحِدة (בניין האו"ם) في نيو- يورك.
إجْتَمَعَ بِ - נפגש עם
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
7- قالَ رَئيس الْحُكومة الْبَريطانيّ السَّيِّد توني بلير لِلصَّحيفة الْبَريطانِيّة "أَلدّيلي تِلِغْراف" إنَّ دَوْلَتَهُ سَتُشارِكُ (תשתתף) في الْحَرْب ضِدَّ (נגד) أَفْغانِسْتان.
قالَ إنَّ - אמר כי
8- دَعا رَئيس الْوِلايات الْمُتَّحِدة إلى وَقْف إطْلاق النّار (הפסקת אש) بَيْنَ دُوَل الشَّرْق الأَوْسَط.
دَعا إلى - קרא ל
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*47*
פעלים אחרים בערבית מופיעים ללא מילית יחס. הם מתקשרים ישירות אל המושא שלהם ומשום כך נקראים מושא ישיר, להבדיל ממושא הבא עם מילית יחס ונקרא מושא עקיף. במקרים אלה קשה יותר לזהות את חלקי המשפט בערבית. פעלים נפוצים מסוג זה הם: زارَ، غادَرَ، أَقامَ، نَظَّمَ، حَضَرَ، أَجْرى.
2. ציינו בידיעות הקצרות הבאות, את המושא הישיר של הפועל. תרגמו לעברית נכונה.
שלב 2
1- زارَ الْبابا يَوْمَ الأَرْبِعاء الْماضي الْهِنْد.
زارَ - ביקר
2- غادَرَ وَزير الزِّراعة أَمْسِ الأَوَّل الْبِلاد في طَريقِه إلى جَنوب إفْريقِيا.
غادَرَ - עזב
3- أَقامَ السَّفير الْمِصْريّ حَفْلة بِمُناسَبة يَوْم الطِّفْل الْعالَميّ
أَقامَ - ערך
4- نَظَّمَ رَئيس الْبَلَدَيّة رِحْلة إلى جَبَل الشَّيْخ (החרמון) لِكُلّ عُمّال (עובדי) الْبَلَدِيّة.
نَظَّمَ - ארגן
5- حَضَرَتْ زَوْجة رَئيس الدَّوْلة هذا الاجْتِماع.
حَضَرَ - נכח ב...
6- أَجْرى رَئيس حِزْب "شاس" مُحادَثات مَعَ أَعْضاء حِزْبِهِ.
أَجْرى - ניהל, ערך
*48*
3. أُنْقُلوا كُلّ فِعْل مَعَ الْحَرْف الْمُلائِم لَهُ.
1. قامَ
2. إحْتَفَلَ
3. إجْتَمَعَ
4. قالَ
5. تَمَكَّنَ
6. أَعْلَنَ
7. دَعا
8. حَصَلَ
عَلى، إنَّ، مِنْ، بِ، بِ، بِ، عَنْ، إلى
4. أَكْمِلوا الْجُمَل.
1. قامَ رَئيس الْكِنيسِت...
2. إحْتَفَلَ الْيَهود ...
3. حَضَرَ أَعْضاء الْكِنيسِت ...
4. تَمَكَّنَ مُدير الْبَنْك ...
5. أَعْلَنَ وَزير الأدْيان ...
6. دَعا سَفير الْوِلايات الْمُتَّحِدة ...
7. غادَرَ وَزير التَّرْبِية وَالتَّعْليم ...
8. قالَ وَزير الْمالِيّة ...
9. أَجْرى الْوَفْد ...
10. إجْتَمَعَ وَزير الزِّراعة ...
5. أُكْتُبوا لِكُلّ فِعْل جُمْلة.
قامَ بِ، تَمَكَّنَ مِنْ، غادَرَ، أَقامَ، نَظَّمَ، أَعْلَنَ.
*49*
6. إقْرَؤوا الْجُمَل التّالِية.
ציינו בכל אחד מהמשפטים, אם הפועל מתקשר למילית יחס (או למילית אחרת).
1- تَبَيَّنَ (התברר) قَبْلَ أُسْبوع أَنَّ تَلاميذ الصَّفّ السّابِع نَجَحوا في امْتِحانات نِهاية السَّنة.
2- إتَّفَقَ (הסכימו) أَعْضاء حِزْب "شاس" وَأَعْضاء حِزْب "اللّيكود" عَلى بَحْث (דיון) مَوْضوع الْمَدارِس الدّينيّة.
3- أَضافَتْ (הוסיפה) صَحيفة "يديعوت أحرونوت" أَنَّ هذا النَّبَأ تُرْجِمَ في مَوْقِع (אתר) الْجَريدة بِاللُّغة الْعَرَبِيّة في الإنْتَرْنِت.
4- حَمَلَ (נשא, הביא עמו) السَّفير السّودانيّ رِسالة إلى الرَّئيس الْمِصْريّ.
5- نَظَّمَ مَرْكَز الْحِزْب يَوْم الثُّلاثاء الْماضي حَفْل افْتِتاح لِمَبْنى الْحِزْب الْجَديد في مَدينة حولون.
6- عَقَدَ (ערך) رَئيس الْحُكومة جَلْسة خاصّة (מיוחדת) يَوْم الْجُمْعة في بَيْتِهِ، وَدَعا إلَيْها كُلّ أَعْضاء الْحُكومة.
7- הסבירו מה עזר לכם למצוא את המילית הקשורה לפועל בכל משפט.
8- تَرْجِموا 4 جُمَل مِنْ تَمْرين 6 إلى الْعِبْرِيّة.
*50*
שלב 3
9. בידיעות הבאות ישנן מילים רבות (חדשות), עם זאת, נסו לזהות את הפועל ואת המילית הקשורה אליו. אפשר להיעזר במילון שבסוף הספר לפירוש מילים חדשות.
1- إِشْتَرَكَ الْعاهِل الأُرْدُنّيّ في تَصْوير فيلم عَنْ مَناطِق أَثَرِيّة في الأُرْدُنّ.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
2- نَدْعوكُمْ إلى افْتِتاح مَعْرِض الْكِتاب الْعِبْريّ في تَلّ - أََبيب يَوْمَ الْخَميس الْقادِم.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
3- أَشارَ رَئيس الْحُكومة الْفَرنْسيّة إلى الْعَلاقات الْجَيِّدة بَيْنً دَوْلَتِهِ وَالصّين.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*51*
4- يَقومُ الْعاهِل الْمَغْرِبيّ الْمَلِك مُحَمَّد السّادِس بِزِيارة قَصيرة لِلسُّعودِيّة.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
5- يَتَنافَسُ 56 لاعِباً أَمْريكِياً عَلى بُطولة الْوِلايات الْمُتَّحِدة في لُعْبة الشَّطْرَنْج.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
6- وافَقَ الرَّئيس السّابِق لِلْوِلايات الْمُتَّحِدة عَلى الْقِيام بِدَوْر رَئيسيّ في مُسَلْسَل تِلِفِزْيونيّ.
7- أَذاعَ راديو بَغْداد أَنَّ الأَمين العامّ لِلأُمَم الْمُتَّحِدة زارَ الْعِراق قَبْلَ أُسْبوع.
10. הסבירו מה עזר לכם למצוא את המילה הקשורה לפועל בכל ידיעה.
11. إخْتاروا نَبَأً واحِداً وَتَرْجِموهُ إلى الْعِبْرِيّةظ
*52*
مِنْ صَفَحات التَّأريخ
לפניכם קטעים מתוך ידיעות שונות. בכל קטע תקראו על מאורע חשוב שהתרחש.
1. האזינו לקטע ורשמו במחברותיכם את המאורע. היעזרו בתמונות.
2. קראו את הקטעים שוב ומצאו מילים שאינכם מכירים, אך אתם יכולים לשער את משמעותן לפי ההקשר. העתיקו את המילים למחברותיכם וכתבו לידן את ההשערה. בדקו את השערתכם במילון.
3. חברו כותרת לכל קטע.
האזנה לתקליטור
1- يَوْم الأحَد الثّاني مِنْ شَهْر يَنايِر- كانون الثّاني سَنة 2000:
إحْتَفَلَ الْعالَم الْغَرْبي أَمْسِّ بِالأَلْفِيّة (באלף) الثّالِثة. وَقَدْ شاهَد الْكَثيرونَ الاحْتِفالات الْكَبيرة في باريس وَلَنْدَن عَلى شاشات التِّلِفِزْيون.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
2- شَهْر ديسِمْبِر - كانون الأَوَّل سَنة 2001:
حَصَلَتْ سِلْسِلة (סדרה) الْكُتُب "هاري بوتر" عَلى اللَّقَب: أَشْهَر الْكُتُب لِهذا الْعام.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*53*
3- يَوْم الاثْنَيْنِ، أَل - 14 مِنْ شَهْر مايو- أَيّار سَنة 2001:
فازَ فَريق "مَكّابي تَلّ- أَبيب" لِكُرة السَّلّة بِبُطولة (באליפות) أوروبّا لِهذا الْعام في الْمُباراة (תחרות) أَمامَ الْفَريق الْيونانيّ "باناتنيكوس"، الَّتي جَرَتْ، (נערכה) أَمْسِ في باريس حَيْثُ كانَتِ النَّتيجة فيها 81 نُقْطة مُقابِل 67 لِصالِح (לטובת) "مَكّابي".
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
4- يَوْم الأَرْبِعاء، أَلثّاني مِنْ شَهْر يَنايِر- كانون الثّاني عام 2002:
إنْتَقَلَتْ (עברה) مُعْظَم (רוב) دُوَل أوروبّا الْغَرْبِيّة إلى اسْتِخْدام (להשתמש) الْعُمْلة الْجَديدة، "أَلْيورو"، اعْتِباراً مِنْ يَوْم أَمْسِ، الثُّلاثاء.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
5- يَوْم الأَحَد، أَلْعاشِر مِنْ شَهْر مايو- أَيّار عام 1998:
تَمَكَّنَتِ الأُغْنِية "ديفة" لِلْمُغَنِّية الإسْرائيليّة "دانا إنترناشيونال مِنَ الْحُصول (לזכות) عَلى الْمَرْتَبة (מקום) الأولى في مُسابَقة الأَغاني، "أَليوروفِزْيون" الَّتي جَرَتْ أَمْسِ.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*54*
לפניכם רשימת מילים שכיחות מהעיתונות, שהופיעו בפרק זה. מומלץ להתאמן בקריאתן ולנסות לזכור אותן.
המילים מחולקות לקבוצות, כדי שיהיה לכם נוח לחזור עליהן.
הצעות לתרגול המילים:
1. תרגיל זוגות: תלמיד א קורא מילה ותלמיד ב מתרגם אותה או אומר "עבור", כשאינו יודע את הפירוש.
מחליפים תפקידים רק לאחר שמסיימים שתי קבוצות של מילים לפחות.
2. תרגול זוגות: תלמיד א אומר שם של קבוצה, ותלמיד ב מנסה לומר מילים רבות ככל האפשר מקבוצה זו מבלי להיעזר בספר.
3. בחרו 10 מילים המיכרות לכם, וסדרו אותן על- פי הא"ב הערבי. כתבו ליד כל מילה את תרגומה.
4. בחרו 2 צירופים מן הרשימה שאפשר לצרף אותם אל 7 פעלים לפחות. כתבו אותם במחברת.
שמות עצם וצירופים
عيد الْفِطْر
جائِزة نوبل
جَلْسة
صَحيفة
حَرْب
عُمّال الْبَلَدِيّة
مُحادَثات
إمْتِحانات
مَوْقِع
مَبْنى الْحِزْب
جَلْسة خاصّة
أَعْضاء الْحُكومة
أَلْعاهِل الأُرْدُنّيّ
مَعْرِض الْكِتاب
عَلاقات
פעלים
قامَ بِ
إحْتَفَلَ بِ
حَصَلَ عَلى
تَمَكَّنَ مِنْ
أَعْلَنَ عَنْ
قالَ إنَّ
دَعا إلى
أَقامَ
نَظَّمَ
حَضَرَ
أَجْرى
عَقَد
إشْتَرَكَ في
وافَقَ عَلى
أَذاعَ
*55*
درس 6
كلمات أجنبيّة في اللّغة العربيّة
בעיתונות נוכל למצוא מילים זרות רבות. מילים אלו עשויות להיות שמות של אישים שאינם ערבים, שמות מקומות מן העולם, שמות של מוצרים זרים המתפרסמים ומילים לועזיות מתחומים שונים שהפכו לנחלת הכלל בעידן המודרני.
בפרק זה ננסה לבדוק כיצד נכתבות מילים זרות באותיות ערביות.
ישנם עיצורים הקיימים בשפות מערביות ואין להם עיצור מקביל בשפה הערבית, לפיכך נוכל למצוא סימנים חדשים בשפה, המביעים את אותם העיצורים. למשל: העיצורים "P" "V" ו- "G" (בהגייתו כ"ג") שאינם קיימים בערבית, מסומנים לרוב בעיתונות הערבית כדלקמן:
"ג" - ج
"V" - ف
"P" - ب
בפעילויות הבאות תפגשו מילים לועזיות בתחומים שונים.
היעזרו בשלושת הסימנים החדשים כדי לפתור כל פעילות.
1. במוסך הנקרא: "كَراج النَّصْر" מציעים שירות לכל המכוניות מכל הדגמים.
כתבו בעברית את הפרטים על המוסך ועל סוגי המכוניות המטופלות בו.
كَراج سَيّارات "النَّصْر" يُقدِّمُ خدِمات لِكُلّ أَنْواع السَّيّارات مِنْ كُلّ الْموديلات:
ميتسوبيشي، فولفو، رينو ميجان، أوبل أسترا، سوبارو، فولكسفاجين، مازدا، فورد، جي. إم. سي.، بيجو، تويوتا، روفر
أَلْكَراج في شارع هَنفيئيم في حَيْفا عِنْدَ مَحَطّة التّاكْسيات.
*56*
2. רשת סופר סנטר מציעה הנחות בקניית מוצרים אחדים. מהם המוצרים המוזלים? מהו העיתוי?
تَنْزيلات كَبيرة في شَبَكَة "سوبر سنتر" خِلالَ شَهْر رَمَضان.
أَلتَّنْزيلات عَلى الْمَنْتوجات التّالِية:
كورنفلكس، سوبر درينك، شوكولاطة، كيتشوب، حَليب تنوفا، مَعْكَرونة، بافلا عيليت، كوتج تنوفا، يوجورت شتراوس
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
3. כתבו מהו סוג החנות על-פי המוצרים הבאים שנמכרים בה:
تلفزيونات، كاميرات، فيديوهات، راديوهات.
שימו לב! כדי ליצור את צורת הרבים של מילים לועזיות מוסיפים לצורת היחיד את הסיומת: ات.
אם המילה מסתיימת באות ו', מוסיפים את הסיומת: هات.
היעזרו בכלל זה וכתבו את צורת הרבים של המילים הלועזיות הבאות:
بالون، جنرال، كومبيوتر، دولار، فاكس، باص، بنطلون، فيتامين، صالون، ستوديو، تلفون.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
4. חברת תעופה ירדנית מציעה לציבור מגוון של יעדים שאליהם היא מגיעה.
מה שם החברה? מהם היעדים שאליהם היא מגיעה?
تُعْلِنُ شَرِكة الطَّيَران الأُرْدُنِّيّة "عالِية" عَنِ افْتِتاح الْخُطوط التّالية اعْتِباراً مِنَ الشَّهْر الْقادِم:
بروكسل، بانكوك، باريس، توكيو، أمستردام، برلين، أَثينا، بومباي، كراتشي، جاكَرتا، فينا، شيكاغو، سنغافورة، تورُنتو، موسكو، نيويورك
"حَوْلَ الْعالَم عَلى مَدار السّاعة"!
5. בטקס חלוקת פרסי אוסקר הגיעו להוליווד שחקנים רבים. הידיעה הבאה מוסרת מידע על השחקנים הנזכרים שהיו מועמדים לפרסים שונים. מיהם השחקנים שהוזכרו?
إلى حَفْلة تَوْزيع جَوائِز الأوسْكار وَصَلَ هذِهِ السَّنة مُمَثِّلونَ مَثَّلوا في أَفْلام كَثيرة. وَقَد كانَ مِنْ بَيْنِ الْمُرَشَّحينَ لِجائِزة هذِهِ السَّنة كُلّ مِنْ:
بروس ويليس، جوليا روبرتس، براد بيت، سندرا بولاك، روبرت ده نيرو، كمرون دياز، أرنولد شفارتسنيجر، توم هينكس، سيلفستر ستالونا، جينيفر لوبز.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*58*
درس 7
موجَز الأنْباء
موجَز - קיצור (העיקר שבחדשות)
בעיתונות - להבדיל מסוגות (ז'אנרים) אחרות (כגון טקסט משפטי, מתכון אפייה, מרשם רפואי או הוראות לניסוי מדעי), שבהם חשוב לקרוא בדייקנות כל פרט ופרט, אין צורך לדעת כל פרט כדי להבין את עיקרה של הידיעה. מטרת הידיעה היא לתת לקורא את המידע הבא: מה התרחש, מי ביצע את הפעולה, מתי היא התרחשה, איפה ומדוע. בפרק זה ניישם את העיקרון שלפיו אין צורך לדעת כל מילה ומילה בידיעה כדי להבין את עיקרה. להלן 5 שאלות שתעזורנה לכם בפרק. השאלות הן אלה:
مَنْ فَعَلَ؟
ماذا فَعَلَ؟
أيْنَ؟
مَتى؟
لِماذا؟
בכל ידיעה ננסה למצוא את התשובות לשאלות הנ"ל.
שימו לב! לא בכל ידיעה ניתן למצוא תשובה לכל אחת מהשאלות.
האזנה לתקליטור
هَلْ هُناكَ أمَل؟
وَصَلَ في نِهاية الأُسْبوع إلى "خَيْمة السَّلام" في مَفْرِق رَعَنانا - كفار سابا عَلى طَريق رَقْم 4 الْكَثير مِنَ الْيَهود وَالْعَرَب، وَتَحَدَّثوا عَنِ التَّعايُش بَيْنَ الْعَرَب وَالْيَهود داخِل إسْرائيل.
- مَنْ وَصَلَ؟
- مَتى وَصَلَ؟
- إلى أَيْنَ وَصَلَ؟
- ماذا فَعَلَ هُناكَ؟
- חלקו את המילים המציינות את המקום, שבו התרחש המפגש, לשלושה חלקים הגיוניים.
- העתיקו את שני הפעלים.
מדוע הראשון בצורת יחיד והשני ברבים?
- ציינו את המילים שאינכם מכירים. האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
*59*
האזנה לתקליטור
2- قِمّة إسْلامِيّة في قَطَر
بَدَأَتْ أَمْسِ الْقِمّة الإسْلامِيّة في الدّوحة، عاصِمة قَطَر.
وَأَلْقى الأَمير عَبْد الله، خِطاباً، دَعا فيهِ إلى تَجْميد الْعَلاقات مَعَ إسْرائيل.
- ماذا بَدَأَ؟
- مَتى بَدَأَ؟
- أَيْنَ؟
- مَنْ خَطَبَ؟
- קראו את המילים שמוסרות מידע על נאומו של הנסיך עבדאללה, נמקו כיצד מצאתם את המשפט.
- מהי המדינה הנזכרת ומהי בירתה? מדוע הן נזכרות?
- ציינו את המילים שאינכם מכירים. האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
3- مَوْسِم التَّقارُب بَيْنَ الْيَهود وَالْعَرَب
وَصَلَتْ إلى الْجَليل في نِهاية الأُسْبوع الْماضي عائِلات يَهودِيّة، وَاشْتَرَكَتْ في بِداية مَوْسِم قَطْف الزَّيْتون مَعَ عائِلات عَرَبِيّة.
وَكانَتْ هذِهِ مُناسَبة لِلتَّقارُب بَيْنَ الْيَهود وَالْعَرَب.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
- مَنْ وَصَلَ؟
- مَتى وَصَلَ؟
- إلى أَيْنَ وَصَلَ؟
- ماذا فَعَلوا هُناكَ؟
- המילים הצבועות באדום מציינות את האירוע הנזכר בידיעה.
היעזרו בדמיון חלק מהמילים לעברית ושערו מהו האירוע.
- מדוע שני הפעלים: وَصَلَتْ ו- إشْتَرَكَتْ הם בגוף נסתרת בעבר?
- ציינו את המילים שאינכם מכירים. האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
*60*
4- ألْيَوْم الْعالَميّ لِمُكافَحة مَرَض الإيدز
صادَفَ يَوْم الْجُمْعة الْماضي، الأَوَّل مِنْ شَهْر ديسِمْبِر- كانون الأَوَّل، الْيَوْم الْعالَميّ لِمُكافَحة مَرَض الإيدز. وَأَعْلَنَ وَزير الصِّحّة الإسْرائيلي أَنَّهُ ماتَ حَتّى الْيَوْم حَوالَيْ 600 شَخْص مِنْ هذا الْمَرَض الْفَتّاك.
האזנה לתקליטור
- ماذا صادَفَ (מהו המאורע שצוין)?
- مَتى صادَفَ؟
- مَنْ أَعْلَنَ؟
- مَنْ ماتَ؟
- מה מתארות כל המילים שבשורה הראשונה (חוץ מהפועל)?
- מהי המחלה הנזכרת, ומדוע היא נזכרת?
- שערו מה פירוש המילה האחרונה בידיעה. נמקו את השערתכם.
- ציינו את המילים שאינכם מכירים. האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
5- إحْتِفال في حولون
أَعْلَنَتْ بَلَدِيّة حولون أَنَّ الاحْتِفال السَّنَويّ، بِمُناسَبة عيد الْمَساخِر الَّذي يُدْعى "عاد لو يادع"، سَيَبْدَأُ هذِهِ السَّنة يَوْمَ الْجُمْعة الْمُقْبِل، في السّاعة الْحادِيَةَ عَشْرَةَ صَباحاً، في ساحة الْبَلَدِيّة.
(صورة في الكتاب- استعن بالمعلم)
- مِنْ أَعْلَنَ؟
- أَيْنَ؟
- مَتى سَيَبْدَأ الاحْتِفال؟
- מה מתארות רוב המילים בשורה השנייה?
- האם הביטוי העברי: "عاد لو يادع" עזר לכם להבין את הצירוף: عيد الْمَساخِر؟
- שערו מה פירוש הצירוף: إحْتِفال سَنَويّ. היעזרו בשורש: حفل ובמילה: سَنة.
- ציינו את המילים שאינכם מכירים.
האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
*61*
6- زَواج في الْمَغْرِب
أَلرِّباط- أَلْمَغْرِب. أَعْلَنَ الْقَصْر الْمَلَكيّ في الْمَغْرِب أَنَّ الْمَلِك مُحَمَّد السّادِس سَيَتَزَوَّجُ في بِداية عام 2002. وَيُذْكَرُ أَنَّ عُمْر الْمَلِك الْمَغْرِبِيّ 37 عاماً. أَمّا الزَّوْجة السَّعيدة فَهِيَ سَلْمى بَناني، مِنْ سُكّان مَدينة فاس؛ وَهِيَ طالِبة في مَجال الْهَنْدَسة.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
האזנה לתקלחטור
- مَنْ أَعْلَنَ؟
- مَتى سَيَتِمُّ الزَّواج؟
- ماذا نَعْرِفُ عَنِ العَروس (הכלה)?
- מה תפקיד שתי המילים הראשונות בידיעה?
- קראו את כל המילים המתייחסות לכלה. הסבירו כיצד מצאתם מילים אלה.
- שערו מה פירוש הצירוף: مَجال الْهَنْدَسة. היעזרו בהקשר של המשפט ובדמיון לעברית.
- ציינו את המילים שאינכם מכירים. האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
7- فَوْز الْفَريق الإسْرائيليّ
فازَ فَريق كُرة الْقَدَم الإسْرائيليّ في نِهاية الأُسْبوع في الْمُباراة أَمامَ الْفَريق الإيطاليّ الَّتي جَرَتْ عَلى مَلْعَب "رَمات جان" بِحُضور جُمْهور كَبير.
وَكانَتِ النَّتيجة 2-1 لِصالِح الْفَريق الإسْرائيليّ. وَيُذْكَرُ أَنَّ الْفَريق الإسْرائيليّ سَيَلْعَبُ في الأُسْبوع الْقادِم في باريس عاصِمة فَرَنْسا، أَمامَ الْفَريق الْفَرَنْسيّ.
- مَنْ فازَ؟
- مَتى؟
- أَيْنَ؟
- ماذا كانَتِ النَّتيجة (התוצאה)?
- מאיזה מדור לקוחה הידיעה? נמקו את תשובתכם.
- ציינו מספר מילים המתייחסות למשחק.
- שערו מה פירוש המילה: فَريق. (היעזרו בהקשר של המשפט).
- ציינו את המילים שאינכם מכירים. האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
*62*
8- مَلِكة جَمال سَوْداء لِسَنة 2001
فازَتْ في مُسابَقة "ميس يونيفرس"، الَّتي جَرَتْ يَوْم الْجُمْعة الْماضي، في جَنوب إفْريقِيا، مَلِكة جَمال نَيْجيرِيا، الَّتي تَبْلُغُ مِنْ عُمْرِها وَتَدْرُسُ عِلْم الْكومبيوتر.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
- مَنْ فازَتْ؟
- مَتى؟
- كَمْ عُمْر الْمَلِكة؟
- ماذا نَعْرِفُ عَنِ الْمَلِكة؟
- מהו שם התחרות? הסבירו כיצד זאת.
- מהו המידע המצוי בכותרת, אך אינו מופיע בידיעה?
- שערו מה פירוש המילה: جَرَتْ. (היעזרו בהקשר של המשפט).
- ציינו את המילים שאינכם מכירים. האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
האזנה לתקליטור
9- حَيَوان جَديد مِنْ نَوْعِهِ في بَريطانيا
قامَتْ طَبيبة بَيْطَرِيّة بَريطانِيّة بِعَمَلِيّة تَهْجين بَيْنَ جَمَل وَلاما، حَيْثُ حَصَلَتْ عَلى حَيَوان فَريد مِنْ نَوْعِهِ في الْعالَم. وَقَدْ أَطْلَقَتِ الطَّبيبة عَلى الْحَيَوان الْجَديد اسْم "كاما"، وَهُوَ مَزيج (نَحْت) بَيْنَ الْكَلِمَتَيْنِ: camel وَ - lama.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
- أَيّ طبيبة (רופאה) قامَتْ بِالْعَمَلِيّة؟
- مِنْ أَيْنَ هِيَ؟
- ما اسْم الْحَيَوان الْجَديد؟
- מהו תחום התמחותה של הרופאה? הסבירו כיצד גיליתם זאת.
- הסבירו כיצד נוצרה המילה: "كاما"؟
- שערו מה פירוש הצירוף: عَمَلِيّة تَهْجين. (היעזרו בהקשר של המשפט).
- ציינו את המילים שאינכם מכירים. האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
*63*
10- مَوْقِع جَديد لِلأخْبار بِاللُّغة الْعَرَبِيّة
إعْتِباراً مِنْ بِداية عام 2002 بَدَأَتْ صَحيفة "يديعوت أحرونوت" تُتَرْجِمُ الأَنْباء لِلُّغة الْعَرَبِيّة في مَوْقِع Arabynet في الإنْتَرْنِت. يُمْكِنُكُمْ أَنْ تَجِدوا هُناكَ أَنْباء مِنْ إسْرائيل وَالْعالَم في مَجالات مُخْتَلِفة مِثْلِ السِّياسة وَالرِّياضة وَالْفَنّ وَبَرامِج التِّلِفِزْيون إلخ. عُنْوان الْمَوْقِع: www.arabynet.com
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
- مَتى؟
- مَنْ بَدَأَتْ تُتَرْجِمُ الأَنْباء؟
- ما اسْم الْمَوْقِع؟
- ما هِيَ لُغة الْمَوْقِع؟
- מהם התחומים המוזכרים בשתי השורות האחרונות של הידיעה? (مَجال- תחום)
- שערו מה פירוש המילה: مَوْقِع. (היעזרו בהקשר של המשפט).
- ציינו את המילים שאינכם מכירים. האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
האזנה לתקליטור
11- بَرامِج الْقَناة الْعاشِرة في التِّلِفِزْيون
مِنْ بَرامِج الْقَناة الْعاشِرة لِيَوْم الثُّلاثاء:
14,00 - مُسَلْسَل "بازز" (بَرْنامَج ترْفيهيّ)
16,30 - بَرْنامَج "زومبيت" لِمُحِبّي الْحاسوب
19,00 - نَشْرة الأَخْبار الْمُصَوَّرة
20,00- فيلم أَجْنَبيّ مِنْ بُطولة جوليا روبرتس
(صورة في الكتاب- استعن بالمعلم)
- أَيّ قَناة (ערוץ) ذُكِرَتْ؟
- أَيّ يَوْم ذُكِرَ؟
- ما اسْم الْفيلم؟
- מהן התכניות המוזכרות? כיצד אומרים: "תכנית, תכניות"?
- ציינו את המילים שאינכם מכירים. האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
*64*
12- ألطّقس
يَكونُ الْجَوّ غَداً مُمْطِراً في كُلّ أَنْحاء الْبِلاد.
وَتَكونُ الرِّياح غَرْبِيّة قَوِيّة.
دَرَجات الْحَرارة الْمُتَوَقَّعة اللَّيْلة وَنَهار الْغَد:
في الْجَليل وَالْجَوْلان مِنْ 3 إلى 12 دَرَجة.
في السَّهْل السّاحِليّ مِنْ 10 إلى 17 دَرَجة.
في يَهودا وَالسّامِرة مِنْ 7 إلى 15 دَرَجة.
في الْقُدْس مِنْ 8 إلى 16 دَرَجة.
في النَّقَب وَالْعَرافا مِنْ 6 إلى 19 دَرَجة.
في خَليج إيلات مِنْ 13 إلى 21 دَرَجة.
(4 صور في الكتاب - استعن بالمعلم)
האזנה לתקליטור
- أَيْنَ يَسْقُطُ الْمَطَر غَداً؟
- ما هُوَ أَبْرَد مَكان في الدَّوْلة في نَهار الْغَد؟
- מהו סוג הידיעה? לאיזו עונה מתאימה הידיעה?
- ציינו את המילים שאינכם מכירים. האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
*65*
13- ألطّقس
يَكونُ الْجَوّ غَداً حاراً وَجافاً في السَّهْل السّاحِليّ.
وَتَكونُ الرِّياح شَرْقِيّة قَوِيّة.
دَرَجات الْحَرارة الْمُتَوَقَّعة اللَّيْلة وَنَهار الْغَد:
في الْجَليل وَالْجَوْلان مِنْ 20 إلى 35 دَرَجة.
في السَّهْل السّاحِليّ مِنْ 22 إلى 38 دَرَجة.
في يَهودا وَالسّامِرة مِنْ 20 إلى 34 دَرَجة.
في الْقُدْس مِنْ 22 إلى 37 دَرَجة.
في النَّقَب وَالْعَرافا مِنْ 25 إلى 40 دَرَجة.
في خَليج إيلات مِنْ 26 إلى 42 دَرَجة.
(4 صور في الكتاب - استعن بالمعلم)
האזנה לתקליטור
- أَيْنَ يَكونُ الْجَوّ حاراً وَجافاً (חם ויבש) غَداً؟
- مِنْ أَيْنَ تَهُبُّ (תנשב) الرِّياح؟
- מהו סוג הידיעה? לאיזו עונה מתאימה הידיעה?
- ציינו את המילים שאינכם מכירים. האם המילים האלה מפריעות לכם להבין את עיקר הידיעה?
- מהו עיקר הידיעה?
*66*
לפניכם רשימת מילים שכיחות מהעיתונות, שהןפיעו בפרק זה. מומלץ להתאמן בקריאתן ולנסות לזכור אותן.
המילים מחולקות לקבוצות, כדי שיהיה לכם נוח לחזור עליהן.
הצעות לתרגול המילים:
1. תרגיל זוגות: תלמיד א קורא מילה, ותלמיד ב מתרגם אותה או אומר "עבור", כשאינו יודע את הפירוש. מחליפים תפקידים רק לאחר שמסיימים שתי קבוצות לפחות.
2. תרגיל זוגות: תלמיד א אומר שם של קבוצה, ותלמיד ב מנסה לומר מילים רבות ככל האפשר מקבוצה זו מבלי להיעזר בספר.
3. בחרו 10 מילים המוכרות לכם וסדרו אותן על- פי הא"ב הערבי. כתבו ליד כל מילה את תרגומה.
4. המשיכו את תחילת המשפט הבא בכמה שיותר אפשרויות מתוך הרשימה.
قَرَأْتُ في الْجَريدة عَنْ ...
שמות עצם וצירופים
مَفْرِق
عائِلات
مَوْسِم
قِمّة
مَرَض
إحْتِفال
ساحة
قَصْر
زَوْجة
فَريق
مُباراة
مَلْعَب
نَتيجة مَلِكة جَمال
مُسابَقة
حَيَوان
طَبيبة
بَرامِج
طَقْس
جَوّ
دَرَجات الْحَرارة
פעלים
تَحَدَّثَ عَنْ
إشْتَرَكَ في
صادَفَ
أَعْلَنَ عَنْ
فازَ بِ
قامَ بِ
*67*
درس 8
إعْلانات
إعْلان - מודעה
שלב 1
מדור המודעות בעיתון יופיע בדפים הפנימיים או בנספח מרוכז. עם זאת, נוכל למצוא מודעות חשובות המתפרסמות בעמודים ראשונים.
1. דפדפו בעיתונים בעברית ומצאו מודעות מסוגים שונים.
2. מהם סוגי המודעות השונים שמצאתם?
3. היכן היו ממוקמות המודעות בדפי העיתון?
1- لِلْبَيْع دار طابِق أوّل أَرْبَع غُرَف نَوْمَ وَصالون في مَرْكَز الْمَدينة.
ت: 3046589-04
1. أَكْمِلوا:
- במודעה מציעים למכירה --
- איך אומרים: למכירה?
- כתבו מספר פרטים נוספים שהבנתם.
- חברו מודעה דומה.
2- لِلْبَيْع بَيْت جَديد في شَفاعَمْرو، وَفيهِ 3 غُرَف نَوْم، حَمّام، مَوْقِف سَيّارة خاصّ وَمَخْزَن. إتَّصِلوا في ساعات الْمساء فَقَطْ: 9024589-04
2. أَجيبوا:
- מהו סוג המודעה?
- כתבו מספר פרטים שהבנתם.
*68*
3- لِلْبَيْع أرْض زِراعِيّة في الطّيّبة، مِساحَتُها دونَم واحِد، مَزْروعة بِالتّوت.
ت: 7782456-09
3. أَكْملِوا:
- במודעה מציעים למכירה --
- איך אומרים: השטח שלה?
- כתבו מספר פרטים נוספים שהבנתם.
4- لِلإيجار فيلاّ جَميلة قَريبة مِنَ الْبَحْر، مَعَ حَديقة كَبيرة، لِمُدّة 5 سَنَوات.
لِلاسْتِفْسار: 6024698-04
خِلالَ كُلّ ساعات الْيَوْم
4. أَجيبوا:
- מהו סוג המודעה?
- איך אומרים: להשכרה?
- כתבו מספר פרטים נוספים שהבנתם.
- חברו מודעה דומה.
5- لِلإيجار بَيْت في النّاصِرة الْعُلْيا. 3 غُرَف، مَعَ مِصْعَد، صالون كَبير.
يَصْلُحُ لِمَكْتَب أوْ لِِلسّكَن.
لِلْمُراجَعة: 387356-054
5. أَجيبوا:
- מהו סוג המודעה?
- איך אומרים מתאים ל ...?
- כתבו מספר פרטים נוספים שהבנתם.
- חברו מודעה דומה.
*69*
6- مَطْلوب حَلاّق / حَلاّقة لِمَحْلَقة دانيئل في حَيْفا.
لِساعات عَمَل طَويلة خِلالَ كُلّ أيّام الأسْبوع لِلْمُراجَعة: 8515475-04
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
6. أَكْمِلوا:
- במודעה מחפשים --
- איך אומרים: דרוש?
- כתבו מספר פרטים נוספים שהבנתם.
- חברו מודעה דומה.
7- مَطْلوب مُعَلِّمونَ لِمَدْرَسة "أورط"في دالِية الْكَرْمِل: مُعَلِّم لِلُّغة الإنْجليزيّة. مُعَلِّم لِلْفيزياء وَمُعَلِّم لِلتَّأريخ. إتَّصِلوا في ساعات الْعَمَل فَقَطْ: 8835489-04
(صورة في الكتاب- استعن بالمعلم)
7. أَجيبوا:
- מהו סוג המודעה?
- איך אומרים: היסטוריה?
- כתבו מספר פרטים נוספים שהבנתם.
8- مَطْلوب سِكْرِتيرة لِمَكْتَب مُحامٍ في بِئْر السَّبْع، تُجيدُ الطِّباعة عَلى الْحاسوب (بِالْعِبْرِيّة وَالْعَرَبِيّة).
لِلْمُراجَعة كُلّ الْيَوْم: 9045787-08
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
8. أَكْمِلوا:
- במודעה מחפשים --
- איך אומרים: הקלדה (במחשב)?
- כתבו מספר פרטים נוספים שהבנתם.
- חברו מודעה דומה.
*70*
שלב 2
9- تَهْنِئة
مِنَ الأَب مَحْمود الشَّيْخ سُلَيْمان وَزَوْجَتِهِ وَأَوْلادِهِ إلى الْبِنْت الْحَبيبة آمال وَزَوْجِها زِياد بِوِلادة الابْنة الْبِكْر نَدين جَعَلَها الله مِنْ أَبْناء السَّعادة!
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
9. أَكْمِلوا:
- במודעה מברכים את --
- איך אומרים: ברכה?
- כתבו מספר פרטים נוספים שהבנתם.
- חברו מודעה דומה.
10- تَهْنِئة
أَجْمَل باقة وَرْد مُقَدَّمة لَلابْنة الْْغالِية الدُّكْتورة شادِية نَعامْنة بِمُناسَبة افْتِتاحِها عِيادة أَسْنان جَديدة في الشّارِع الرَّئيسي في سَخْنين.
مِنَ الْوالِد فَوْزي نَعامْنة وَزَوْجَتِهِ.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
10. أَجيبوا:
- את מי מברכים?
- לרגל מה מברכים?
- חברו ידיעה דומה.
11- بِسْمِ الله الرَّحْمن الرَّحيم
إبْراهيم مَنْصور (أَبو كامل) ألطّيرة
فُؤاد عاصي (أَبو أمير) ألطَّيّبة
يَتَشَرَّفانِ بِدّعْوة حَضْرَتِكُمْ لِحُضور حَفْلة زِفاف وَلَدَيْهِما
عادل وَ هَناء
وَذلِكَ يَوْم الْخَميس الْمُوافِق 30/5/2002 في تَمام السّاعة الثّامِنة مَساءً في مُنْتَزَه الرَّبيع في مَدينة الطّيرة
دَامتِ الأفْراح في دِيارِكُمُ الْعامِرة
11. מהו האירוע המתואר בכרטיס?
סכמו את כל הפרטים שאפשר לדעת על האנשים, על הזמן ועל המקום.
*71*
שלב 3
12- ديوانَ رَئيس الْوُزَراء
مَكْتَب الْوَزير لِلشُّؤون الْعَرَبِيّة
نَتَقَدَّم بِأَحَرّ التَّهاني وَأََطْيَب الأَماني وَالتَّبْريكات لِجَميع الْمُسْلِمينَ في الْبِلاد وَالْخارِج بِمُناسَبة حُلول: شَهْر رَمَضان الْمُبارَك
صَوْماً مَقْبولاً وَإفْطاراً شَهِياً!
وَكُلّ عام وَأنْتُمْ بِخَيْر
12. أَكْمِلوا:
- מדינת ישראל מברכת את --
- לרגל מה הברכה?
- קראו את המשפט המביע את הברכה.
13- إعْلان هامّ
تُغْلِقُ جَميع الْبُنوك أَبْوابَها طَوال يَوْم الْجُمْعة وَيَوْم الأَحَد الْقَريبَيْنِ وَذلِكَ لاسْتِقْبال حَواسيب جَديدة تُلائِمُ التَّقَدُّم التِّكْنولوجيّ. كَذلِكَ سَتُغْلِقُ الْبورصة أَبْوابَها يَوْم الأَحَد، وَسَيَبْدَأُ التَّداوُل فيها يَوْم الاثْنَيْنِ.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
13. أَجيبوا:
- מהם שני הימים הנזכרים בשורות 1-2?
- מהם המוסדות שיהיו סגורים בימים אלה?
- מדוע ייסגרו מוסדות אלה?
- איך אומרים: המסחר בבורסה?
- חברו מודעה דומה.
*72*
14- ألْجامِعة الْمَفْتوحة
يَبْدَأُ الْفَصْل الدِّراسيّ الرَّبيعيّ في الأُسْبوع الْمُقْبِل وَيَنْتَهي في شَهْر يوليو - تَمّوز.
أَلْجامِعة الْمَفْتوحة جاءَتْ إلَيْكُمْ لِتَكونَ قَريبة مِنْ بَيْتِكُمْ.
يَبْدَأُ التَّسْجيل لِلسَّنة الدِّراسِيّة الْقادِمة لِلْحُصول على لَقَب B.A في الْمَجالات التّالِية:
عُلوم الْكومبِيوتر، أَلْعُلوم الطَّبيعِيّة، أَلآداب
ألتَّسْجيل في فُروع الْجامِعة الْمَفْتوحة:
أَلنّاصِرة، يَرْكا، جِفْعات حَفيفة
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
14. أَجيبوا:
- מהו המוסד המפרסם מודעה זו?
- השלימו את המשפט הראשון: יתחיל סמסטר האביב ב -- ויסתיים ב --
- מהם המקצועות המוזכרים במודעה? (عُلوم - מדעים)
- מהם שלושת הסניפים המוזכרים במודעה?
- איך אומרים: סניפים?
15- تَعْزِية
رَئيس الْمًجْلِس الْمَحَلّيّ في كُفُر قَرْع يَتَقَدَّمُ بِأَحَرّ التَّعازي إلى عائِلة الْمَرْحوم ألْحاجّ عَليّ مُحَمَّد أبو فَنّة "أَبو عَبْد الْقادِر" "إنّا لِلهّ وَإنّا إلَيْهِ راجِعونَ"
أَلْمُحامي حَسَن عَثامْنة رَئيس الْمَجْلِس الْمَحَلّيّ
15. أَكْمِلوا:
- זוהי מודעת אבל שמפרסם אותה --
- איך אומרים: תנחומים?
- כתבו מספר פרטים נוספים שהבנתם.
- המשפט המסומן בצבע לקוח מתוך הקוראן ופירושו: "כולנו באנו מאלוהים ואליו אנו חוזרים".
*73*
بِطاقة هُوِيّة
*74*
درس 1
بِطاقة هُوِيّة
תעודת זהות היא תעודה רשמית שמספקת המדינה לאזרחיה. בתעודה זו מציינים את שמו של האדם, תאריך לידתו, פרטים על הוריו, מוצאו או דתו ומקום מגוריו.
إسْتَمِعوا إلى هُوِيّة كُلّ شَخْصِيّة، وَأَكْمِلوا التَّفاصيل النّاقِصة في دَفْتَرِكُمْ.
האזנה לתקליטור
رَقْم الْهُوِيّة: 780934578
إسْم الْعائِلة: كلينتون
أَلاسْم الشَّخْصيّ: --
تَأْريخ الْوِلادة: 26 / 10 / 1947
إسْم الأب: يو
إسْم الأُمّ: دوروثي
أَلْجِنْس: أُنْثى
أَلْقَوْمِيّة: --
مَكان الْعَمَل: "أَلسِّنات" الأَمْريكيّ
مَكان الإقامة: --
أَلدّين: مَسيحيّة
أَلْحالة الشَّخْصِيّة: مُتَزَوِّجة
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
إسْم الْعائِلة: --
أَلاسْم الشَّخْصيّ: زُهير
سَنة الْوِلادة: 1951
مَكان الإقامة: عَكّا
أَلْجِنْس: ذَكَر
أَلْقَوْمِيّة: --
مَكان الْعَمَل: أَلتِّلِفِزْيون الإسْرائيليّ
أَلْحالة الشَّخْصِيّة: مُتَزَوِّج
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*75*
إسْم الْعائِلة: --
أَلاسْم الشَّخْصيّ: سَريت
تَأْريخ الْوِلادة: 20/ 9/ 1978
مَكان الْوِلادة: --
أَلْجِنْس: أُنْثى
أَلْقَوْمِيّة: --
أَلْبِطاقة أُصْدِرَتْ في: إسْرائيل
أَلْمِهْنة: مُغَنِّية
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
إسْم الْعائِلة: هاشِم
أَلاسْم الشَّخْصيّ: عَبْد الله
إسْم الأب: أَلْحُسَيْن
إسْم الأُمّ: توني (مُنى الْحُسَيْن)
تَأْريخ الْوِلادة: 30 كانون الثّاني 1962
مَكان الْوِلادة: --
أَلْجِنْس: --
أَلْقَوْمِيّة: --
أَلْحالة الشَّخْصِيّة: مُتَزَوِّج
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
צפייה בווידאו
צפו בקלטת הווידאו שברשות המורה והוסיפו פרטים על שתי דמויות מתוך הדמויות שהופיעו בעמודים 74 - 75.
*76*
תעודת זהות היא מסמך רשמי, שבו מצוינים מספר פרטים המסייעים בזיהויו של האדם. לכל אזרח יש תעודת זהות כזו. המונח "תעודת זהות" משמש בשפה גם כדי להגדיר את הפרטים החשובים ביותר של מדינה, מאורע, ספר ועוד. אם נתבקש לכתוב "תעודת זהות" למדינת ישראל, יש להניח כי נכלול במסמך זה את הדברים שנראים לנו חשובים ביותר המאפיינים את המדינה. מסמך מסוג זה אינו אחיד, וכל מי שכותב "תעודת זהות" כזו, יכתוב אותה מנוקדת מבט אישית שלו.
בספר זה נלמד על תעודות זהות של אישים מפורסמים וגם על תעודות זהות מיוחדות של ספר, שפה, מבנה ועוד.
תרגיל א: (מומלץ לעבוד בקבוצות קטנות)
בחרו אחד מהנושאים הבאים: חשבו יחד, מהם הפרטים החשובים המזהים נושא זה והכינו לו "תעודת זהות" מעוצבת בערבית.
(צייינו פרטים חשובים בתעודה כגון: תאריכים, מספרים, שמות פרטיים של אישים ומקומות, מאורעות ועוד)
دَوْلة في الْعالَم
أَلْبَرْلَمان الإسْرائيليّ
مَدْرَسَتُنا
كِتاب مَشْهور
فيلم مَشْهور
شَخْصِيّة مَعْروفة (זמר, מנהיג, שחקן ...)
آلة حَديثة (מחשב, טלפון נייד, אינטרנט ...)
(7 صور في الكتاب - استعن بالمعلم)
*77*
תרגיל ב:
1. إقْرَؤوا الْكَلِمات التّالِية. هَلْ تَعْرِفونَ مَعْنى كُلّ مِنْها؟.
2. בחרו 3 מילים המתארות את הזהות האישית שלכם. (ניתן להוסיף מילים שאינן מופיעות ברשימה)
3. דרגו את הזהויות על- פי החשיבות שאתם מייחסים לכל אחת מהן.
4. דרגו בקבוצה והשוו בין הדירוגים השונים שביצעתם. ממה נובעים ההבדלים בין דירוגי התלמידים השונים?
1- حَفيد / ة (נכד)
2- رَجُل
3- إنْسان
4- بِنْت
5- جَميل / ة
6- مُسْلِم / ة
7- أُمّ
8- كَبير / ة
9- يَهوديّ / ة
10- إمْرَأَة (אישה)
11- عَلْماني / ة (חילוני)
12- أَب
13- عَرَبيّ / ة
14- صَغير / ة
15- وَلَد
16- إسْرائيليّ / ة
17- حَكيم / ة
18- تِلْميذ / ة
19- مُعَلِّم / ة
20- مُتَدَيِّن / ة (דתי)
*78*
درس 2
نجيب محفوظ
إسْتَمِعوا إلى تَفاصيل بِطاقة الْهُوِيّة التّالِية.
האזנה לתקליטור
أَلاسْم الشَّخْصيّ: نَجيب
إسْم الْعائِلة: مَحْفوظ
سَنة الْوِلادة: 1911
مَكان الْوِلادة: حَيّ الْجَمالِيّة في الْقاهِرة
ألْمِهْنة: كاتِب
جائِزة نوبل لِلآداب: 1988
أَلثَّقافة: فَلْسَفة وَأَدَب
أَلْحالة الشَّخْصِيّة: مُتَزَوِّج وَلَهُ ابْنَتانِ
أَشْهَر رِواية: أَلثُّلاثِيّة
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
מצאו בקטע הבא פרטים אחדים שלא הןפיעו בתעודת הזהות של הסופר.
נג'יב מחפוט' הוא סופר מפורסם, לא רק במצרים, כי אם בעולם כולו.
הוא נולד בשכונת אל- ג'מאליה שבקהיר, ושם גם בילה את מרבית חייו.
הוא אינו מרבה לצאת מקהיר, שכן בעבורו היא העולם כולו.
גם כאשר קיבל פרס נובל והיה צריך להגיע לשוודיה, נסעה בתו במקומו.
נג'יב מחפוט' ידוע בתמיכתו בתהליך השלום בין ישראל ובין מצרים, ואף שילם על כך מחיר אישי יקר. בשנת 1998 ניסו קיצוניים מוסלמים להתנקש בחייו בגלל תמיכתו בתהליך השלום עם ישראל. למרבה המזל, הוא ניצל מהתנקשות זו, אך ידו הימנית נפגעה מאוד, ומאז חדל לכתוב.
*79*
إسْتَمِعوا إلى الْقِطْعة التّالية، ثُمَّ حُلّوا التَّمارين.
האזנה לתקליטור
وُلِدَ الْكاتِب المَشْهور نَجيب مَحْفوظ في الْقاهِرة في حَيّ (שכונה) الْجَمالِيّة سَنة 1911.
تَعَلَّمَ (למד) في "الْكُتّاب"، وَبَعْدَ ذلِكَ في مَدْرَسة ابْتِدائِيّة (יסודי) ثُمَّ ثانَوِيّة في الْقاهِرة.
ثُمَّ دَرَسَ مَوْضوع الْفَلْسَفة في الْجامِعة (אוניברסיטה) الْمِصْرِيّة. بَدَأَ يَكْتُبُ وَهُوَ في الْعاشِرة مِنْ عُمْرِهِ حَيْثُ كَتَبَ حَتّى الْيَوْم رِوايات (רומנים) كَثيرة جِدّا.
تُرْجِمَتْ رِواياتُهُ إلى لُغات (שפות) عَديدة، مِثْل الإنْكِلِيزِيّة وَالْفَرَنْسِيّة وَالْعِبْرِيّة.
إشْتَهَرَ (התפרסם) نَجيب مَحْفوظ في الْعالَم، لأَنَّهُ الْكاتِب الْعَرَبيّ الأَوَّل الَّذي حَصَلَ عَلى (זכה ב...) جائِزة لِلآداب سَنة 1988.
يُحِبُّ نَجيب مَحْفوظ الْقاهِرة حُبّا عَظيماً، وَهِيَ الْمَكان الَّذي تَدورُ فيهِ (מתרחשים בו) الأَحْداث في كَثير مِنْ رِواياتِهِ.
وَيَقولُ نَجيب مَحْفوظ إنَّ الْقاهِرة بِالنِّسْبة لَهُ (ביחס אליו) هِيَ كُلّ الْعالَم؛ وَلِذلِكَ، فَإنَّهُ لا يَخْرُجُ مِنْها كَثيراً؛ فَحَتّى عِنْدَما حَصَلَ عَلى جائِزة نوبل، سافَرَتِ ابْنَتُهُ بَدَلاً مِنْهُ (במקומו).
נג'יב מלפוט' זכה להתעניינות רבה הן בעולם הערבי והן בישראל. שמו יצא לתהילה כסופר שהיטיב לתאר את החברה המצרית. חוקרים ישראלים רבים, כגון ששון סומך, מנחם מילסון, שמואל מורה ואחרים הרבו לחקור את יצירותיו. רומנים רבים מפרי עטו תורגמו לעברית. מתוך 32 הרומנים שתורגמו עד כה מערבית לעברית, 11 רומנים הם מאת נג'יב מחפוט'. מהרומנים שתורגמו:
הגנב והכלבים (أَللَّصّ وَالْكِلاب)؛
אהבים בגשם (أَلْحُبّ تَحْتً الْمَطَر)؛
פטפוטים על הנילוס (ثَرْثَرة فَوْقَ النّيل)؛
הטרילוגיה (בית בקהיר), המורכבת מ- 3 חלקים (بَيْنَ الْقَصْرَيْنِ، السُّكَّرِيّة، قَصْر الشَّوْق).
ראוי לציין כי רומנים רבים של נג'יב מחפוט' הופקו כסרטים והוצגו בכל העולם הערבי וגם בטלוויזיה הישראלית.
*80*
تَعالًوْا نَضَعُ النِّقاط عَلى الْحُروف
שורות 2-1: في أَيّ سَنة وَفي أَيّ مَكان وُلِدَ نَجيب مَحْفوظ؟
שורות 3- 4: أَيْنَ دَرَسَ؟
שורות 5-4: مَتى بَدَأَ يَكْتُبُ؟
העתיקו את המילים המציינות את התשובה לשאלה. האם כך אומרים גם בעברית?
שורה 6: أَيّ لُغات ذُكِرَتْ، وَلِماذا؟
שורות 8-7: ماذا حَدَثَ سَنة 1988؟
שורות 13-9: מהו הקשר בין העיר קהיר לבין הסופר? בחרו מתוך ההיגדים הבאים את הנכונים.
- הוא רק גר בה, אך אינו כותב עליה בספריו.
- הוא אוהב את העיר אהבה עזה.
- הוא מתייחס אל העיר כאל עולם ומלואו.
- בתו גרה בעיר זו.
האזנה לתקליטור
إسْتَمِعوا إلى الْعِبارات التّالِية، وَتَرْجِموها إلى الْعِبْرِيّة.
1. مَدْرَسة ابْتِدائِيّة
2. أَلْجامِعة الْمِصْرِيّة.
3. يَكْتُبُ رِوايات
4. لُغات عَديدة
5. أَلْعالَم الْعَرَبيّ
6. أَلْكاتِب الْعَرَبيّ الأَوَّل
7. جائِزة نوبل لِلآداب
8. حُبّا عَظيماً
ספרו זה לזה את תוכן הקטע ובדקו אם כל המילים מובנות לכם.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
"كُتّاب" - מקום לימוד לילדים בני שלוש ומעלה.
לומדים בו קרוא וכתוב וכן את הקוראן.
*81*
מילים חדשות:
كاتِب ج كُتّاب - סופר ר' סופרים
مَشْهور - מפורסם
جامِعة ج جامِعات - אוניברסיטה ר' אוניברסיטאות
عُمْر - גיל
رِواية ج رِوايات - רומן ר' רימונים
لُغة ج لُغات - שפה ר' שפות
عالَم - עולם
حَصَلَ عَلى - זכה ב ...
أَدَب ج آدابِ - ספרות ר' ספרויות
لِذلِكَ - לכן
הבה ניזכר ב:
وُلِدَ - נולד
تَعَلَّمَ - למד
عِنْدَما - כאשר
يُحِبُّ- אוהב
خَرَجَ - יצא
تمارين
רמת בסיס
האזנה לתקליטור
1. إسْتَمِعوا وَتَرْجِموا إلى الْعِبْرِيّة.
1. تَعَلَّمَ الْكاتِب الْمَشْهور في الْجامِعة.
2. هذِهِ الرِّوايات بِاللُّغة الْعَرَبِيّة.
3. أَدْرُسُ الأَدَب كُلّ يَوْم جُمْعة.
4. أُحِبُّ الْكاتِب الإسْرائيليّ رام أورن، لِذلِكَ قَرَأْتُ كُلّ الرِّوايات الَّتي كَتَبَها.
5. حَصَلَ أَخي عَلى الْجائِزة الأولى في اللّوطو قَبْلَ شَهْر.
6. عِنْدَما كُنْتُ في الْخامِسة مِنْ عُمْري، سافَرْتُ إلى نيو- يورك.
2. أَلِّفوا عِبارات مُخْتَلِفة مِنَ الْكَلِمات الْجَديدة.
3. بَدِّلوا كَلِمة أَوْ أَكْثَر في كُلّ جُمْلة في تَمْرين 1 ثُمَّ اقْرَؤوا الْجُمْلة.
*82*
4. أَكْمِلوا الْجُمَل التّالِية بِواسِطة كَلِمات جَديدة مُلائِمة.
1. دَرَسْتُ قَبْلَ سَنة اللُّغة ال --
2. لا أَعْرِفُ هذا الْكاتِب --
3. حَصَلَ التَّلْميذ عَلى --
4. لا أَعْرِفُ اللُّغة ال --، لِذلِكَ لا --
5. أُخْتي تَدْرُسُ في --
5. מצאו את המילה החדשה הנחבאת במילה המסומנת בצבע.
לדוגמה: نَدْرُسُ اللُّغة الْعِبْرِيّة وَأَدَبَها.
أَدَبَ - ספרות, أَدَبَها - את הספרות שלה
1. في عالَمنا لُغات كَثيرة.
2. لا أَفْهَمُ لُغَتَكُمْ، يا أَوْلاد.
3. قَرَأْنا في الصَّفّ الْكَثير مِنْ رِواياتِها.
4. لا أَذْكُرُ ما عًُمْرُكِ، يا بِنْت.
רמת הרחבה
6. أَضيفوا لِكُلّ مِنَ الْعِبارات، كَلِمة مُناسِبة، وَاكْتُبوا الْعِبارة.
1. جامِعة --
2. لُغة --
3. كاتِب --
4. عُمْري --
5. يُحِبُّ --
6. رِواية --
7. تَعَلَّمْنا --
8. أَدَب --
9. عالَم --
10. حَصَلَ عَلى --
7. ما هِيَ الْجُمَل الصَّحيحة؟
1. نَجيب مَحْفوظ هُوَ مُعَلِّم في الْجامِعة.
2. هُوَ كاتِب مَشْهور، لأَنَّهُ حَصَلَ عَلى جائِزة نوبل.
3. يَكْتُبُ نَجيب مَحْفوظ بِاللُّغة الْفَرَنْسِيّة فَقَطْ.
4. يُحِبُّ الْكاتِب الْمَدينة الَّتي وُلِدَ فيها.
5. كانَ عُمْر نَجيب مَحْفوظ 10 سَنَوات، عِنْدَما بَدَأَ يَكْتُبُ.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*83*
8. أَجيبوا عَنْ السُّؤال التّالي بِعِدّة جُمَل. مَنْ هُوَ نَجيب مَحْفوظ؟
9. إنْسَخوا الْجُمَل الَّتي تَدُلُّ عَلى أَنَّ: (העתיקו את המשפטים המציינים כי :)
1. נג'יב מחפוט' הוא בעל השכלה גבוהה.
2. הקשר של מחפוט' עם קהיר הוא קשר של אהבה עזה.
3. הוא לא מרבה לנסוע מחוץ לעירו.
4. הוא מפורסם בעולם.
10. הסתירו את תרגום המילים החדשות בעמוד 81 ובדקו, אם אתם יודעים לתרגם את כולן.
11. إقْرَؤوا وَأَجيبوا.
נג'יב מחפוט' מספר בזיכרונותיו, כי בביתו לא נמצאו ספרים, למעט רומן מפורסם אחד; וזאת משום שמחבר הספר היה חבר של אביו. נשאלת השאלה, כיצד התחיל מחפוט' להתעניין בספרות וכיצד הפך לסופר מפורסם? מחפוט' מספר כי בגיל 10 הושפע מחברו שאהב לקרוא ספרי בלשים מתורגמים מאנגלית. וכך כתב מחפוט' בזיכרונותיו: (עיבוד מתוך: أَعْلام الأدَب الْعَرَبيّ الْمُعاصِر، روبرت ب كامبل، بيروت، 1996، ص. 1180)
في أَحَدِ الأًيّام رَأَيْتُ أَحَد أَصْدِقائي، وَاسْمُهُ يَحْيى، يَقْرَأُ رِواية بوليسِيّة (בלשי) بِعُنْوان (ששמו) "إبْن جونسون". سَأَلْتُهُ: ماذا تَقْرَأُ؟ قالَ: هذا كِتاب مُمْتِع (מהנה) جِدّا.
فَأَخَذْتُهُ مِنْهُ، وَقَرَأْتُهُ، وَاسْتَمْتَعْتُ بِهِ (נהניתי ממנו) جِدّا.
بَحَثْتُ عَنْ (חיפשתי) رِوايات أُخْرى مِنْ نَفْس السِّلْسِلة (סדרה)، وَوَجَدْتُ رِوايات، بَطَلُها (הגיבור שלה) الأَب "جونسون".
كانَ عُمْري حَوالَيْ (בערך) 10 سَنَوات، وَكَيْفَ كَتَبْتُ؟
كُنْتُ أَقْرَأُ الرِّواية، وَأَكْتُبُها مِنْ جَديد بِنَفْس الشَّخْصِيّات (עם אותן הדמויות) مَعَ تَعْديلات بَسيطة (עם שינויים קלים)، ثُمَّ أَكْتُبُ عَلى الْغِلاف: "أَلْكاتِب: نَجيب مَحْفوظ".
1. ما هِيَ الْكُتُب الَّتي قَرَأَها يَحْيي، صَديق مَحْفوظ؟
2. أَيّ رِوايات وَجَدَ مَحْفوظ؟
3. מה עשה מחפוט' לאחר שקרא את הספרים שמצא?
4. מדוע כתב על העטיפה שהוא הסופר?
*84*
12. קראו את תקציר הרומן "הגנב והכלבים" أَللِّصّ وَالْكِلاب המובא להלן.
בסיום הקריאה צפו בקלטת הווידאו והשלימו את סיכום הסיפור בעברית בהתאם למה שצפיתם.
צפייה בווידאו.
הגיבור ששמו سَعيد مَهْران، הוא גנב (حَراميّ)، שנתפס על ידי המשטרה, משום שחברו לכנופייה הלשין עליו ולקח ממנו את כל כספו. בעוד הוא מרצה את עונשו בכלא, הצליח חברו לשכנע את אישתו של سَعيد ששמה نَبَوِيّة להתגרש מבעלה ולהינשא לו. עוד בהיותו בכלא שמע سَعيد על נישואי אישתו לשעבר עם ידידו שבגד בו. האישה היחידה שהמשיכה לאהוב אותו, היא ידידתו نور. עם שחררו הגיע سَعيد לבקר את בתו سَناء، שהייתה קטנה כאשר נכנס לכלא לפני כ- 10 שנים, אולם הבת התנכרה לאביה. הדבר פגע ב- سَعيد מאוד, והוא החליט לנקום ולרצוח את חברו אשר בגד בו והיה אחראי לסבלו.
עוד באותו לילה הוא הגיע מצויד באקדח לבית חברו וירה באדם שפתח לו את הדלת, מבלי להבחין כי זה איננו חברו. כך הוא הסתבך ברצח של אדם חף מפשע. במצבו זה הוא פנה אל ידיד ותיק ששמו رَؤوف، שהיה גם מורהו הרוחני בהיותו סטודנט, ואשר לימים ייסד עיתון והפך להיות עורכו. הוא ביקש מ- رَؤوف، לסדר לו עבודה בעיתון, אולם ידידו לא נענה לבקשתו. رَؤوف، שעבד כעורך בעיתון נפוץ, התחיל לעקוב אחר سَعيد ולכתוב עליו בעיתונו עד כדי רדיפה. سَعيد פנה גם לחכם דת צופי וסיפר לו על מצוקתו, אך גם הוא לא הצליח לשכך את הנקמה שגברה בתוכו. سَعيد המשיך והסתבך שוב ברצח של אדם חף מפשע. המשטרה חיפשה אחריו, ותמונתו התפרסמה בכל העיתונים. הוא מצא מחסה בבית ידידתו, היצאנית نور، וכך נרקמה ביניהם אהבה עזה. הפרסומים על سَعيد בעיתונים התרבו וגרמו לדעות שונות בציבור. חלק מהציבור חשב, כי سَعيد הוא גיבור היוצא להגן על כבודו, ואחרים בציבור סברו שהוא רוצח בדם קר.
תוכלו עתה לעקוב אחר סוף הסיפור בקלטת הווידאו.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*85*
לסרט "הגנב והכלבים" מסרים רבים. לפניכם נקודות אחדות למחשבה.
ביקורת חברתית - פוליטית
سَعيد הוא אדם בודד שהשתחרר מהכלא לחברה חדשה כביכול. לפני שנכנס לכלא אפיינו את החברה שני מעמדות עיקריים: מעמד בעלי האדמות, ששלט על רוב האדמות במצרים - ומעמד האיכרים, שלא הייתה לו אפשרות להתקדם מבחינה כלכלית. כמו כן המשטר היה משטר מלוכני. מהפכת הקצינים החופשיים ביולי 1952 חתרה להביא לשינויים כלכליים ופוליטיים ולאפשר למעמד הנמוך להתקדם ולהתפתח. החברה שאליה יצא סעיד מהכלא, כפי שהיא מצטיירת ברומן, לא הצליחה לחולל תמורות אלה. לדוגמה: رَؤوف، שהיה מהפכן ואידיאליסט לפני המהפכה, מוותר על כל ערכיו לטובת חיי עושר ונוחות. הוא מייצג את האכזבה מן הצעירים, שהיה להם חלק פעיל במהפכה.
הדמויות
מחפוט' נותן לגיבורי הרומן שמות סמליים. סעיד שפירושו בערבית "מאושר", איננו מאושר כלל. הוא מונע על ידי רגש של נקמה לאורך כל הרומן, עד שרגש זה משתלט עליו ומביא לסופו המר.
رَؤوف، שפירושו "רחום" בערבית, אין בלבו רחמים על חברו. نور، שפירושו "אור" בערבית, מהווה אכן את קרן האור היחידה כמעט שיש לסעיד בחייו. היא אוהבת, ישרה וטובת- לב.
שם הרומן
הגנב הוא הדמות הראשית שבתחילת הדרך גונב מתוך מצוקה, אך בהמשך הגנבה הופכת אצלו לדרך אידיאולוגית. הכלבים הם הדמויות אשר בגדו בסעיד במהלך דרכו, ידידו שהסגיר אותו, ידידו ומורהו הרוחני, אישתו, המשטרה וכלי התקשורת. הדמויות המסייעות לסעיד מייצגות את שולי החברה והן: היצאנית וחכם הדת שאת דבריו סעיד אינו רוצה לשמוע.
כתיבתו של נג'יב מחפוט' עוסקת בנושאים מגוונים ביותר. בראשית דרכו כתב מחפוט' רומנים היסטוריים על תקופת הפרעונים. אחר כך חיבר רומנים היסטוריים על תקופתו, שהחשוב מביניהם הוא הטרילוגיה "בית בקהיר" המתאר את חייה של משפחה אחת בין שתי מלחמות העולם.
בתקופה זו השתנו מנהגים חברתיים ומסורות והתהוותה מצרים המודרנית. כמו כן מחפוט' כתב על נושאים פילוסופיים- הגותיים, כגון הקשר שבין הדת למדע ולמודרניזציה. הוא כתב גם ספרות ביקורתית על המשטר.
زاوِية الْكِتابة
13. בחרו משימת כתיבה אחת:
أ. חברו מספר שאלות שהייתם שואלים את הסופר נג'יב מחפוט' על חייו ועל יצירותיו.
ب. כתבו את הפרטים המופיעים בעמודים 79 ו - 83 על הסופר בגוף ראשון. (מחפוט' מספר על עצמו).
*86*
أَلْمُفْرَد وَالْجَمْع היחיד והרבים
1. אמרו את צורת היחיד של צורות הריבוי הבאות: (התרגול כולל מילים גם מפרק 2- עיתונות)
كُتُب، أَيّام، رِوايات، لُغات، أَماكِن، مِدارِس، كُتّاب، وُزَراء، رُؤَساء، صُحُف، فَنادِق، حُجّاج، سُيّاح، مُدَراء
كِتاب، يَوْم، روِاية، لُغة، مَكان، مَدْرَسة، كاتِب، وَزير، رَئيس، صَحيفة، فُنْدُق، حاجّ، سائِح، مُدير
2. השלימו את שני המשפטים הבאים. השתמשו בכל צורות הריבוי האפשריות.
1. هذِهِ -- كَبيرة.
2. وَصَلَ الْ -- إلى الْحَفْلة.
3. أَكْمِلوا.
1. -- كُتُب.
2. أَيّام --
3. رِوايات --
4. -- لُغات
5. أَماكِن --
6. مَدارِس --
7. -- كُتّاب.
8. -- الْوُزَراء.
9. رُؤَساء --
10. صُحُف --
11. فَنادِق --
12. -- الْحُجّاج.
13. -- السُّيّاح.
14. مُدَراء --
4. לאילו צורות ריבוי מאלה המופיעות בתרגיל 1 ניתן להצמיד את שם התואר مَشْهورونَ؟
5. מיינו את צורות הריבוי הבאות לפי טבלת המשקלים שלהלן.
كُتُب، رِوايات، لُغات، مَدارِس، كُتّاب، وُزَراء، رُوَساء، صُحُف، حُجّاج، سُيّاح، مُدَراء
(جدول في الكتاب بستة أعمدة:)
ריבוי שלם, משקלי ריבוי שבור
סיומת ونَ / ينَ، סיומת ات، فُعُل، مَفاعِل، فُعّال، فُعَلاء
--، --، --، --، --، --
6. לקראת המבדק: קראו את שמות העצם ביחיד המופיעים בשולי הדף והתאימו לכל אחד מהם את צורת הרבים שלו. בזמן התרגול הסתירו את כל הדף חוץ מרשימת שמות העצם ביחיד.
*87*
عَلى النَّحْو التّالي
כינויי הזיקה
1. تَرْجِموا الْكَلِمات الْمُلَوَّنة.
1. أَيْنَ الْتِّلْميذة الَّتي وَصَلَتْ قَبْلَ ساعة؟
2. هذا بَيْتُكَ الَّذي رَأَيْتُهُ في الصّورة قًَبْلَ أُسْبوع.
3. هذِهِ هِيَ الرِّوايات الَّتي دَرَسْناها في الصَّفّ.
4. نَجيب مَحْفوظ هُوَ الْكاتِب الْعَرَبيّ الَّذي حَصَلَ عَلى جائِزة نوبل.
2. העתיקו את המילים המסומנות בצבע בתרגיל 1 למחברת וכתבו לידן את תרגומן.
أَلَّذي، הוא כינוי זיקה שמשמעותו: "אשר, ש...," יופיע אחרי שם עצם מיודע ממין זכר.
أَلَّتي הוא כינוי זיקה שמשמעותו: "אשר, ש...," יופיע אחרי שם עצם מיודע ממין נקבה או אחרי שם ברבים שאינו מציין בני אדם.
3. إخْتاروا الْكَلِمة الصَّحيحة مِنْ بَيْنٍ الْقَوْسَيْنِ.
1. هَلْ تَعْرِفونَ مَنْ هُوَ الْكاتِب الإسْرائيليّ (الَّّذي، الَّتي) حَصَلَ عَلى جائِزة نوبل؟
2. قَرَأْتُ الرِّواية (الَّذي، الَّتي) تُرْجِمَتْ إلى اللُّغة الْفَرَنْسِيّة.
3. أَيْنَ الْوَرَقة (الَّذي، الَّتي) كَتَبْتِ عَلَيْها، يا حَبيبَتي؟
4. لا أَعْرِفُ هذِهِ اللُّغات (الَّذي، الَّتي) تَتَكَلَّمُ بِها.
5. أُريدُ أَنْ أَقْرأَ الْكُتُب (الَّذي، الَّتي) رَأَيْتُها في بَيْتِكِ.
4. أَكْمِلوا الْجُمَل.
1. أَيْنَ الْ -- الَّتي تَدْرُسُ فيها؟
2. أَيْنَ الْ -- الَّذي تَسْكُنُ فيهِ؟
3. هذا هُوَ الْ -- الَّذي أُحِبُّهُ.
4. هذِهِ هِيَ الْ -- الَّتي وَصَلَتْ قَبْلَ ساعة.
5. هذِهِ هِيَ الْ -- الَّتي نَقْرَأُ فيها.
أَلَّذينَ הוא כינוי הזיקה אשר יופיע אחרי שם עצם מיודע ברבים לציון בני אדם.
أَللَّواتي הוא כינוי הזיקה אשר יופיע אחרי שם עצם מיודע ברבות לציון בני אדם.
*88*
وَأخيراً وَلَيْسَ آخِراً
התרגול בעמוד זה יסייע לכם להתכונן למבדק בעמוד הבא.
1. أُذْكُروا ما تَعْرِفونَ عَنْ حَياة الْكاتِب.
2. أُكْتُبوا 4 عِبارات تَصِفُ الْكاتِب.
3. إقْرَؤوا 4 جُمَل عَنِ الْكاتِب مِنْ صَفْحة 79، وَتَرْجِموها.
4. أُكْتُبوا الْكَلِمات التّالِية بِالْعَرَبِيّة وَاقْرَؤوها.
סופר (סופרים), מפורסם, אוניברסיטה, גיל, רומן (רומנים), שפה (שפות), זכה ב..., עולם, ספרות, לכן, אשר, בתי ספר, שרים, ימים.
5. أُكْتُبوا عِدّة جُمَل بَعْدَ هذِهِ الْجُمْلة.
دَرَسْنا في هذا الدَّرْس عَنِ الْكاتِب ...
6. חברו כל שני משפטים למשפט מורכב אחד באמצעות המילה שבסוגריים. לפעמים יש לערוך שינויים במשפט השני לצורך החיבור.
1. نَجيب مَحْفوظ هُوَ الْكاتِب الْمِصْريّ. (الَّذي)
حَصَلَ الْكاتِب الْمِصْريّ عَلى جائِزة نوبل لِلآداب سَنة 1988.
2. هذِهِ هِيَ الرِّواية الْعَرَبِيّة الْجَميلة. (الَّتي)
تَعَلَّمْنا عَنْ هذِهِ الرِّواية في الصَّفّ.
3. لا يَخْرُجُ نَجيب مَحْفوظ مِنَ الْقاهِرة كَثيراً. (لأَنَّ)
أَلْقاهِرة هِيَ كُلّ الْعالَم بِالنِّسْبة لَهُ.
4. عِنْدَما كانَ نَجيب مَحْفوظ في الْعاشِرة مِنْ عُمْرِهِ، كانَ يَنْقُلُ القِصّة. (ثُمَّ)
كانَ نَجيب مَحْفوظ يَكْتُبُ اسْمَهُ عَلى الْغِلاف.
7. הקליטו את עצמכם קוראים משפטים על הסופר בעמודים 79 ו- 83. הקפידו על מבטא נכון.
8. צפו בקטע הווידאו שברשות המורה וענו: מהו היתרון של הסרט על פני הספר, לפי דעתו של הסופר? מהיכן שאב הסופר את השראתו לעיצוב הדמויות בספריו?
צפייה בווידאו
*89*
إخْتِبار
האזנה לתקליטור
1. إسْتَمِعوا، وَتَرْجِموا إلى الْعِبْرِيّة. (24 نُقْطة)
2. أَكْمِلوا بِطاقة الْهُوِيّة لِلْكاتِب. (15 نُقْطة)
1. الاسْم الشَّخْصي: --
2. اسْم الْعائِلة: --
3. تَعَلَّمَ في --
4. سنة الْوِلادة: --
5. حَصَلَ عَلى جائِزة سَنة --
3. إقْرَؤوا الْقِطْعة وَأَجيبوا.
بِمُناسَبة (לרגל) عيد ميلاد الْكاتِب الْمِشْهور نَجيب مَحْفوظ، هَنَّأَهُ الْباحِث (החוקר) الإسْرائيليّ ساسون سوميخ في صَحيفة "هَآرِتْس" الْعِبْرِيّة، حَيْثُ كَتَبَ:
أَتَمَنّى (אני מאחל) لَكَ الصِّحّة (בריאות) وَالسَّعادة في عيد ميلادِكَ التِّسْعينَ، وَأَتَمَنّى أَنْ يُتَرْجِمَ الإسْرائيليّونَ رِوايات أُخْرى لَكَ".
1. באלו נסיבות פורסם הקטע? (6 نُقَط)
2. مَنْ هَنَّأَ (בירך את) نَجيب مَحْفوظ؟ (6 نُقَط)
3. في أَيّ صَحيفة نُشِرَتِ التَّهْنِئة (הברכה)? (6 نُقَط)
4. מהי משאלתו של החוקר בנוגע לרומנים של מחפוט'? (5 نُقَط)
5. בן כמה היה נג'יב מחפוט' כאשר פורסם הקטע? (6 نُقَط)
4. أَكْمِلوا الْجُمَل. (הוסיפו 4 מילים לפחות) (32 نُقْطة)
1. لا أَعْرِفُ هذا --
2. ما هُوَ عُمْر --
3. أَدْرُسُ -- في --
4. حَصَلَ -- عَلى جائِزة --
*90*
درس 3
نَوال السَّعْداوي
إسْتَمِعوا إلى تَفاصيل بِطاقة الْهُوِيّة التّالِية.
האזנה לתקליטור
أَلاسْم الشَّخْصيّ: نَوال
إسْم الْعائِلة: السَّعْداويّ
سَنة الْوِلادة: 1931
أَلدّوْلة: مِصْر
أَلْمِهْنة: طَبيبة وَكاتِبة
أَلْحالة الشَّخْصِيّة: مُتَزَوِّجة، وَلَها ابْن وَابْنة.
أَلنِّتاج الأَدَبيّ: حَوالَيْ 40 كِتاباً، تُرْجِمَ الْكَثير مِنْها إلى لُغات أَجْنَبِيّة.
أَلثَّقافة: دَرَسَتِ الطِّبّ في جامِعة "قَصْر الْعَيْني" في الْقاهِرة، ثُمَّ في جامِعة كولومبيا في نيو- يورك.
مِنْ أَماكِن عَمَلِها: طَبيبة في مُسْتَشْفَيات حُكومِيّة مِصْرِيّة، مُديرة عامّة لِلصِّحّة في الْقاهِرة، عُضْوة في الاِتِّحاد الدَّوْليّ لِلدِّفاع عَنْ حُقوق الْمَرْأة، مُحَرِّرة مَجَلّة "الصِّحّة"، طَبيبة في عِيادة شَخْصِيّة في الْجيزة.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
מצאו בקטע הבא פרטים אחדים שלא הופיעו בתעודת הזהות של הסופרת
נואל (אל) סעדאוי- רופאה, סופרת ולוחמת למען זכויות האישה.
היא אישה מצרייה מיוחדת במינה, אמיצה ביותר שאינה פוחדת להיאבק למען דעותיה, ולעיתים לשלם על כך מחיר כבד, כמו ישיבה בכלא והחרמת ספריה.
היא נולדה במצרים בשנת 1931, למדה רפואה באוניברסיטה בקהיר והמשיכה את לימודיה באוניברסיטת "קולומביה" בניו- יורק. היא עסקה ברפואה בבתי- החולים ממשלתיים במצרים וכן במרפאה פרטית. בשנת 1972 פוטרה מעבודתה בבתי- החולים הממשלתיים עקב פרסום ספרה "مُذَكِّرات طَبيبة", שתורגם לעברית תחת הכותרת: "מאחורי הרעלה".
הספר מבקר באופן נוקב את יחס החברה הערבית- אסלאמית לאישה.
בספר אמיץ זה היא חושפת פרטים על טקס ברית המילה, שעברה היא עצמה בהיותה ילדה, וכן את קשייה להתקדם בשל היותה אישה.
היא מקדישה את חייה למאבק למען זכויות האישה ושחרורה, ועושה זאת באמצעות כתיבת ספרים ומאמרים ומתן דוגמה אישית במילוי תפקידים ציבוריים.
*91*
إسْتَمِعوا إلى الْمُقابَلة الَّتي أَجْرَتْها صَحيفة "الْحَياة" مَعَ الْكاتِبة.
האזנה לתקליטור
سُؤال: ماذا يُمْكِنُ أَنْ تَحْكي (תספרי) لَنا عَنْ حَياتِكِ الشَّخْصِيّة؟
جَواب: أَنا مُتَزَوِّجة مِنَ (נשואה ל...) الدُّكْتور شَريف حَتاتة مُنْذُ سَنة 1964،
وَلَنا ابْن، وَاسْمُهُ عاطِف، وَلي ابْنة مِنْ زَواجي (נישואיי) الأَوَّل، وَاسْمُها مُنى.
سُؤال: ماذا تَفْعَلينَ الْيَوْم؟
جَواب: أُكَرِّسُ (מקדישה) حَياتي لِلْكِتابة في مَجال حُقوق الْمَرْأة.
أُريدُ أَنْ أَدْفَعَ (לקדם) عَمَلِيّة تَحْرير (שחרור) الْمَرْأة إلى الأَمام في كُلّ أَنْحاء الْعالَم الْعَرَبيّ، وَلَيْسَ في مِصْر فَقَطْ (בלבד).
سُؤال: ما هِيَ مُشْكِلة الْمَرْأة في الْمُجْتَمَع (החברה) الْعَرَبيّ حَسَبَ رَأْيِكِ؟
جَواب: أُعْطيكَ (אתן לך) مِثالاً مِنْ حَياتي الشَّخْصِيّة.
عِنْدَما كُنْتُ في التّاسِعة وَالْعِشْرينَ مِنْ عُمْري، عَمِلْتُ طَبيبة في مُسْتَشْفًى؛ أَنْقَذْتُ (הצלתי) حَياة رِجال وَنِساء كَثيرينَ، وَفي نَفْس الْوَقْت قُمْتُ بِكُلّ الأَعْمال الْبَيْتِيّة (עבודות הבית).
وَمَعَ أَنّي عَمِلْتُ مِثْلَ الرَّجُل، لَمْ تَكُنْ لي حُقوق (זכויות) الرَّجُل، مِثْلُ السَّفَر إلى الْخارِج (חו"ל) دونَ مُوافَقة زَوْجي، أَوْ حَقّ الطَّلاق (גירושין) مِنْهُ.
سُؤال: وَهَلْ كُلّ هذا يَنْبُعُ (נובע) مِنَ الدّين الإسْلاميّ؟
جَواب: أَلإسْلام، مِثْلُ أَدْيان أُخْرى، يَحْرِمُ (שולל מ... את) الْمَرْأة مِنْ حُقوقِها الأَساسِيّة، أَلْمُشْكِلة لَيْسَتْ في الدّين، وَإنَّما (אלא) في اسْتِعْمال الْقانون (השימוש בחוק) الدّينيّ في السِّياسة.
בשנת 2001 בחודש מרץ התבטאה נואל אל-סעדאוי נגד אנשי הדת וטענה כנגדם, שאינם מוסריים כפי שהם מעמידים פנים.
כמו כן מטילה ספק בחוק הירושה, המתיר לבן לרשת כפליים מן הבת, משום שהוא המפרנס העיקרי. אל- סעדאוי טענה, כי ברוב המשפחות המצריות האישה היא המפרנסת העיקרית. היא דרשה גם לאפשר לאישה לשאת יותר מגבר אחד וקבעה, כי כיסוי הראש אינו חלק ממצוות הדת. בעקבות כך הוכרזה אל- סעדאוי ככופרת ותבעו מבעלה, דר' שריפ חתאתה, לגרשה בטענה כי אסור למוסלמי לחיות עם כופרת. במשפט זוכו אל-סעדאוי ובעלה, כי הליך ההעמדה לדין לא היה תקין.
*92*
تَعالَوْا نَضَعُ النِّقاط عَلى الْحُروف
שורות 4-2: ماذا قالَتِ السَّعْداويّ عَنْ حَياتِها؟ (על חייה)
مَنْ هُوَ عاطِف، وَمَنْ هِيَ مُنى؟
שורה 6: في أَيّ مَجال (תחום) تَعْمَلُ نَوال الْيَوْم؟
- בתחום זכויות הילד
- בתחום זכויות האישה
- בתחום איכות הסביבה
שורה 8: ما مَعْنى: "في كُلّ أَنْحاء الْعالَم الْعَرَبيّ"؟
שורה 10-9: האם אל-סעדאוי עונה על השאלה: "מהי בעיית האישה בחברה הערבית באופן כללי"?
מהן המילים המתארות את תשובתה?
שורות 13-11: أَيْنَ عَمِلَتِ السَّعْداويّ؟ كَمْ كانَ عُمْرُها؟
שורות 16-14: אל- סעדאוי טוענת, כי אף שהיא עבדה כמו ... לא היו לה זכויות של ... מהן שתי הזכויות שמונה אל- סעדאוי בשורות 16-15?
שורות 20-17: איך אומרים בערבית: הדת האסלאמית, דתות אחרות, זכויותיה הבסיסיות, החוק הדתי, שימוש בחוק בפוליטיקה?
האזנה לתקליטור
إسْتَمِعوا إلى الْعِبارات التّالِية، وَتَرْجِموها إلى الْعِبْرِيّة.
1. حَياة شَخْصِيّة
2. مُتَزَوِّجة مِنْ ...
3. مُنْذُ سَنة
4. حُقوق الْمَرْأة
5. تَحْرير الْمَرْأة
6. أَنْحاء الْعالَم الْعَرَبيّ
7. عَمِلْتُ طَبيبة
8. حَياة رِجال وَنِساء
9. أَلسَّفَر إلى الْخارِج
10. أَلدّين الإسْلاميّ
ספרו זה לזה את תוכן הריאיון ובדקו, אם כל המילים מובנות לכם.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*93*
מילים חדשות:
مُتَزَوِّجة مِنْ - נשואה ל ...
مَجال ج مَجالات - תחום ר' תחומים
حَقّ ج حُقوق - זכות ר' זכויות
إمْرَأة ج نِساء - אישה ר' נשים
أَنْحاء الْعالَم - רחבי העולם
مُشْكِلة ج مَشاكِل - בעיה ר' בעיות
طَبيب ج أَطِبّاء - רופא ר' רופאים
مُسْتَشْفًى ج مُسْتَشْفَيات - בית - חולים ר' בית- חולים
أَعْمال بَيْتِيّة - עבודות בית
הבה ניזכר ב:
عَمِلَ - עבד
عِنْدَما - כאשר
دين ج أَدْيان - דת ר' דתות
רמת בסיס
האזנה לתקליטור
تمارين
إسْتَمِعوا، وَتَرْجِموا إلى الْعِبْرِيّة.
1. يَعْمَلُ الطَّبيب في الْمُسْتَشْفى.
2. هذِهِ الْمَرْأة مُتَزَوِّجة مِنْ هذا الرَّجُل.
3. تَكْتُبُ هذِهِ الْكاتِبة في مَجال الدّين.
4. هذِهِ االطَّبيبة مَعْروفة في كُلّ أَنْحاء الْعالَم.
2. أَلِّفوا عِبارات مُخْتَلِفة مِنَ الْكَلِمات الْجَديدة.
3. أَكْمِلوا الْجُمَل التّالِية بِواسطِة الْكَلِمات الْجَديدة.
1. يَعْمَلُ هذا الطَّبيب في هذا الْ --
2. تَقومُ أُمّي بِكُلّ الأَعْمال ال --
3. وَصَلَ سُيّاح (תיירים) مِنْ كُلّ أَنْحاء --
4. أبي مُتَزَوِّج مِنْ -- مُنْذُ --
5. نَوال السَّعْداوي تَكْتُبُ في مَجال حُقوق --
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*94*
4. מצאו את המילה החדשה הנחבאת במילה המסומנת בצבע.
לדוגמה: تَكْتُبُ السَّعْداويّ عَنْ تَحْرير الْمَرْأة وَعَنْ حُقوقِها (מילה מסומנת בצבע).
حُقوق - זכויות, حُقوقِها - הזכויות שלה
1. هذِهِ مُشْكِلَتي (מילה מסומנת בצבע)، وَلَيْسَتْ مُشْكِلَتُكَ (מילה מסומנת בצבע).
2. سَيَتَزَوَّجُ (מילה מסומנת בצבע) الطَّبيب بَعْدَ أُسْبوع.
3. قَرَأُتُ في الْجَريدة عَنْ مَشاكِل الأَوْلاد وَحُقوقِهِمْ (מילה מסומנת בצבע).
4. هذا الرَّجُل هُوَ طَبيبُنا (מילה מסומנת בצבע).
רמת הרחבה
5. ما هِيَ الْجُمَل الصَّحيحة؟
1. نَوال السَّعْداويّ هِيَ طَبيبة وَكاتِبة.
2. عَمِلَتِ السَّعْداويّ في مَدارِس دينِيّة.
3. يَقومُ الرَّجُل الْمُسْلِم بِكُلّ الأَعْمال الْبَيْتِيّة.
4. مُشْكِلة حُقوق الْمَرْأة مَوْجودة (נמצאת) في كُلّ الأَدْيان.
5. تَكْتُبُ السَّعْداويّ عَنْ حُقوق الْمَرْأة.
6. أَكْمِلوا الْجُمَل.
1. نَعْرِفُ أَنَّ نَوال السَّعْداويّ هِيَ --
2. عَمِلَتْ نَوال السَّعْداويّ في --
3. مُشْكِلة حُقوق الْمَرْأة هِيَ مُشْكِلة --
4. إسْمي مُنى، وَأَنا --
5. يا نَوال، هَلْ أَنْتِ --؟
7. أَجيبوا عَنِ السُّؤال بِعِدّة جُمَل.
1. مَنْ هِيَ الْكاتِبة نَوال السَّعْداويّ؟
8. إنْسَخوا الْجُمَل الَّتي تَدُلُّ عَلى أَنْ: (העתיקו את המשפטים המציינים כי:)
1. נואל היא אישה נשואה ואם.
2. נואל היא רופאה.
3. הגבר והאישה אינם שווים על- פי החוק המוסלמי.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*95*
9. הסתירו את תרגום המילים החדשות בעמוד 93 ובדקו, אם אתם יודעים לתרגם את כולן.
10. إقْرَؤوا وَأَجيبوا.
"أَنا سَعيدة جِداً بِقَرار الْمَحْكَمة (בית המשפט)"، هذا ما قالَتْهُ نَوال السَّعْداويّ لِجَريدة "الْمَيْدان" الْعَرَبِيّة في نِهاية (סוף) شَهْر يوليو- تَمّوز 2001، بَعْدَ أَنْ قَرَّرَ النّائِب الْعامّ (התובע הכללי) الْمِصْريّ أَنْ يُبْطِلَ الدَّعْوى لِلتَّفْريق (התביעה להפריד) بَيْنَها وَبَيْنَ زَوْجِها الدُّكْتور شَريف حَتاتة.
1. ما هِيَ الْجَريدة الْمَذْكورة؟
2. مَتى أَدْلَتِ السَّعْداويّ بِكَلامِها لِلْجَريدة؟
3. מי תבע את הסופרת?
4. על מה שמחה הסופרת?
11. חברו כל שני משפטים למשפט מורכב אחד באמצעות המילה שבסוגריים. לפעמים יש לערוך שינויים במשפט השני לצורך החיבור.
1. نَوال السَّعْداويّ هُوَ اسْم الْكاتِبة الْمِصْرِيّة (الَّتي)
تَعَلَّمْنا عَنْ هذِهِ الْكاتِبة في الصَّفّ.
2. دَرَسَتِ الْكاتِبة في جامِعة "قَصْر الْعيني" في مِصْر. (ثُمَّ)
دَرَسَتِ الْكاتِبة في الْخارِج.
3. عَمِلَتِ الْكاتِبة طَبيبة في مُسْتَشْفَيات كَثيرة. (لكِنَّها)
لا تَكْتُبُ نوال السَّعْداويّ في مَجال الطِّبّ.
4. تَقولُ السَّعْداويّ إنَّ مُشْكِلة حُقوق الْمَرْأة هِيَ مُشْكِلة عالَمِيّة. (لأَنَّ)
مُشْكِلة حُقوق الْمَرْأة توجَدُ في كُلّ الأَدْيان.
زاوِية الْكِتابة
12. בחרו משימת כתיבה אחת:
أ. כתבו קטע קצר שבו מתאר סופר את חייו ואת יצירותיו.
ب. כתבו קטע שבו מספר דר' חתאתה, בעלה של נואל אל- סעדאוי, על אישתו.
*96*
ألْمُفْرَد وَالْجَمْع היחיד והרבים
1. אמרו את צורת היחיד של צורות הריבוי הבאות: (התרגול כולל מילים גם מפרק 3- עיתונות)
طَبيبات، أَبْناء، بَنات، جامِعات، مُسْتَشْفَيات، حُقوق، مَشاكِل، أَعْمال، رِجال، نِساء، أَدْيان، أحْزاب، مُحادَثات، وُفود
طَبيبة، إبْن، بِنْت، جامِعة، مُسْتَشْفًى، حَقّ، مُشْكِلة، عَمَل، رَجُل، إمْرَأة، دين، حِزْب، مُحادَثة، وَفْد
2. השלימו את שני המשפטים הבאים. השתמשו בכל צורות הריבוי האפשריות.
1. هذِهِ -- إسْرائيليّة.
2. هَلْ رَأَيْتُمُ ال -- مَدينة تَلّ أَبيب؟
3. أَكْمِلوا.
1. -- الطَّبيبات.
2. أَبْناء --
3. بَنات --
4. جامِعات --
5. -- مُسْتَشْفَيات.
6. حُقوق --
7. مَشاكِل --
8. -- أَعْمال.
9. -- الرِّجال.
10. نِساء --
11. أَدْيان --
12. أَحْزاب --
13. -- مُحادَثات.
14. -- الْوُفود.
4. לאילו צורות ריבוי מאלה המופיעות בתרגיל 1 ניתן להצמיד את שם התואר جَديدة؟
5. מיינו את צורות הריבוי הבאות לפי טבלת המשקלים שלהלן.
طَبيبات، أَبْناء، بَنات، بَنات، جامِعات، مُسْتَشْفَيات، حُقوق، مَشاكِل، أَعْمال، رِجال، نِساء، أَدْيان، أحْزاب، مُحادَثات، وُفود
(جدول في الكتاب بستة أعمدة:)
ריבוי שלם, משקלי ריבוי שבור
סיומת ونَ / ينَ، סיומת ات، أَفْعال، فُعول، مَفاعِل، فِعال
--، --، --، --، --، --
6. לקראת המבדק: קראו את שמות העצם ביחיד המופיעים בשולי הדף והתאימו לכל אחד מהם את צורת הרבים שלו. בזמן התרגול הסתירו את כל הדף חוץ מרשימת שמות העצם ביחיד.
*97*
عَلى النّحْو التّالي
ריבוי שאינו מציין בני אדם
1. تَرْجِموا الْكَلِمات الْمُلَوَّنة.
1. هذِهِ حُقوق (كلمة ملونة) جَديدة (كلمة مُلَوَّنة).
2. سَمِعْتُ عَنِ الْمَشاكِل (كلمة ملونة) الْكَثيرة (كلمة مُلَوَّنة) في مَدْرَسَتِكُمْ.
3. دَرَسْنا رِوايات (كلمة ملونة) طَويلة (كلمة مُلَوَّنة) هذِهِ السَّنة.
4. عَمِلَتْ هذِهِ الطَّبيبة في مُسْتَشْفَيات (كلمة مُلَوَّنة) مَشْهورة (كلمة مُلَوَّنة).
2. השלימו את המשפט: המילה הראשונה בצירוף המודגש בצבע בתרגיל 1 היא שם- עצם בצורת הרבים, ואילו המילה השנייה היא שם- תואר בצורת --
3. تَرْجِموا الْكَلِمات الْمُلَوَّنة.
1. هذِهِ (كلمة مُلَوَّنة) كُتُب (كلمة مُلَوَّنة) عَرَبِيّة.
2. هذِهِ هِيَ (كلمة مُلَوَّنة) الأَدْيان (كلمة مُلَوَّنة) في الشَّرْق الأَوْسَط.
3. أَكَلَتِ (كلمة مُلَوَّنة) الْكِلاب (كلمة مُلَوَّنة) هذا الصَّباح.
4. هذِهِ (كلمة مُلَوَّنة) هِيَ (كلمة مُلَوَّنة) الرِّوايات (كلمة مُلَوَّنة) الَّتي (كلمة مُلَوَّنة) دَرَسْناها (كلمة مُلَوَّنة) كُلّ السَّنة.
4. השלימו את הכלל: כאשר במשפט מופיע שם- עצם בצורת רבים, אשר היחיד שלו אינו מציין בן אדם (אלא בעל חיים או דומם או קבוצה של בני אדם), יופיעו כל המילים המתייחסות אליו (הפועל, התואר והכינויים השונים) בצורת --
5. إخْتاروا الْكَلِمة الصَّحيحة.
1. وَصَلَ الْمَكْتوب قَبْلَ أَيّام (كَثير، كَثيرة).
2. (هذا، هذِهِ) دُوَل (عَرَب، عَرَبِيّة).
3. هَلْ رَأَيْتُمُ الْكِلاب (الَّذي، الَّتي) نَبَحَتْ؟
4. ما (هُمْ، هِيَ) الدُّروسَ الَّتي (تَعَلَّمْتَها، تَعَلَّمْتَهُ) هذا الأُسْبوع؟
5. دَرَسَتْ هذِهِ الطَّبيبة في جامِعات (أمْريكيّة، أَمْريكيّ).
6. مِنْ أَيْنَ (وَصَلوا، وَصَلَتْ) كُلّ هذِهِ الْقِطَط (חתולים)، يا بِنْتي؟
7. تَعَلَّمْنا عَنْ (هذا، هذِهِ) الأَدْيان الثَّلاثة.
8. ما (هُمْ، هِيَ) الْمَشاكِل في دَوْلَتِكُمْ؟
*98*
وَأخيراً وَلَيْسَ آخِراً
התרגול בעמוד זה יסייע לכם להתכונן למבדק הבא.
1. أُذْكُروا ما تَعْرِفونَ عَنْ حَياة الْكاتِبة.
2. أُكْتُبوا 4 عِبارات تَصِفُ الْكاتِبة.
3. إقْرَؤوا 4 جُمَل عَنِ الْكاتِبة مِنْ صَفْحة 91، وَتَرْجِموها.
4. أُكْتُبوا الْكَلِمات التّالِية بِالْعَرَبِيّة وَاقْرَؤوها.
נשואה, חתום, זכויות, אישה, בעיה (בעיות), רופא, בית- חולים, עבודות- בית, דת (דתות).
5. أُكْتُبوا عِدّة جُمَل بَعْدَ هذِهِ الْجُمْلة.
تَعَلَّمْنا في هذا الدَّرْس عَنِ الْكاتِبة --
6. חברו שאלות לריאיון עם הסופרת. היעזרו בהנחיות הבאות.
1. سُؤال عَنْ حَياتِها الشَّخْصِيّة.
2. سُؤال عَنْ أَوْلادِها.
3. سُؤال عَنْ عَمَلِها في الْمُسْتَشْفى.
4. سُؤال عَنْ كِتاب لَها أَوْ كِتاب تُحِبُّهُ.
5. سُؤال عَنِ الْمَرْأة في الدّين الإسْلاميّ.
7. הקליטו את עצמכם קוראים משפטים על הסופרת בעמודים 91-90. הקפידו על מבטא נכון.
8. חפשו במאגרי מידע פרטים נוספים על הסופרת והציגו את המעניינים שבהם לפני הכיתה.
9. צפו בקלטת הווידאו שברשות המורה והוסיפו עוד פרטים על הסופרת.
צפייה בווידאו
*99*
إخْتِبار
האזנה לתקליטור
1. إسْتَمِعوا وَتَرْجِموا إلى الْعِبْرِيّة. (24 نُقْطة)
2. أَكْمِلوا بِطاقة الْهُوِيّة لِلْكاتِبة. (15 نُقْطة)
1. الاسْم الشَّخْصيّ: --
2. إسْم الْعائِلة: --
3. تَعَلَّمَتْ في --
4. سَنة الْوِلادة: --
5. عَمِلَتْ في --
3. إقْرَؤوا الْقِطْعة، وَأَجيبوا.
بَدَأَتْ نَوال السَّعْداويّ تَكْتُبُ، عِنْدَما دَرَسَتْ في الْجامِعة الْمِصْرِيّة.
بَعْدَ أَنْ أَنْهَتْ (סיימה) دِراسَتَها وَأَصْبَحَتْ طَبيبة، عَمِلَتْ في مُسْتَشْفَيات مِصْرِيّة.
صَدَرَ (יצא לאור) أَوَّل كِتاب لَها عَنْ حُقوق الْمَرْأة سَنة 1972.
إشْتَهَرَتِ السَّعْداويّ في الْعالَم الْعَرَبيّ وَفي الْعالَم وَالْغَرْبيّ (והמערבי).
1. על מי מדובר בקטע שקראתם? (6 نُقَط)
2. مَتى بَدَأَتِ (התחילה) الْكِتابة؟ (6 نُقَط)
3. أَيْنَ عَمِلَتْ؟ (5 نُقَط)
4. أَيّ سَنة ذُكِرَتْ، وَلِماذا؟ (6 نُقَط)
5. هَلْ نَوال السَّعْداويّ مَشْهورة في دُوَل أَوروبّا وَأَمْريكا؟ (6 نُقَط)
4. أَكْمِلوا الْجُمَل. (הוסיפו 4 מילים לפחות) (32 نُقْطة)
1. هذِهِ الْمَرْأة مُتَزَوِّجة --
2. لي مُشْكِلة، وَهِيَ --
3. وَصَلَ إلى الْمُسْتَشْفى --
4. شَريف هُوَ طَبيب --
*100*
درس 4
قُبّة الصَّخْرة
(صورة في الكتاب- استعن بالمعلم)
إسْتَمِعوا إلى تَفاصيل بِطاقة الْهُوِيّة التّالِية.
האזנה לתקליטור
إسْم الْمَبْنى: قُبّة الصَّخْرة
سَنة التَّأْسيس: 691 لِلْميلاد
أَلدّين: أَلإسْلام
أَلْمَكان: جَبَل مورِيا- أَلْقُدْس
أَلاسْتِخْدام: مَسْجِد (لِصَلاة الْفَرْد)
مُمَيِّزات: قُبّة ذَهَبِيّة
מצאו בקטע הבא פרטים אחדים שלא הופיעו בתעודת הזהות של המבנה.
כיפת הסלע נשקפת כמעט מכל מקום בירושלים. היא סמלה הידוע של העיר בכל העולם ומהווה חלק בלתי נפרד מן הנוף הדתי והארכיטקטוני שלה.
הכיפה נבנתה על ידי ח'ליף מוסלמי ששמו עבד אל- מלכ בשנת 691 לספירה.
היהודים מאמינים כי באותו המקום עמד בעבר בית המקדש היהודי הראשון וגם בית המקדש השני. השריד מבתי המקדש הוא הכותל המערבי, ששמו בערבית: حائِط الْمَبْكى.
המוסלמים מאמינים כי במקום זה עלה מחמד לשמים. לכן נבנה ברחבת המבנה של כיפת הסלע המסגד שנקרא מסגד אלאקצא أَلْمَسْجِد الأقْصى، שמשמעותו: "המסגד הרחוק ביותר", כלומר המקום הרחוק שממנו עלה הנביא מחמד לשמים, לאחר מסעו הלילי מן העיר מכה שבערב הסעודית אל מסגד אלאקצא.
מבנה כיפת הסלע משמש כמקום תפילה, אך אינו מיועד לתפילה בציבור. מסגד אלאקצא, הבנוי באותו מתחם, משמש כמקום תפילה בציבור, מסגד זה נחשב למקום השלישי בקדושתו באסלאם לאחר הערים מכה ואל- מדינה. מתחם הר הבית, שבו נמצאת כיפת הסלע, הוא המקום הקדוש ליהודים ולמוסלמים: ולכן מהווה ירושלים את לב הסכסוך בין ישראל ובין העולם הערבי בכלל, ובין ישראל והפלשטינים בפרט.
*101*
האזנה לתקליטור
إسْتَمِعوا إلى الْقِطْعة التّالية ثُمَّ حُلّوا التَّمارين.
بُنِيَتْ (נבנתה) قُبّة الصَّخْرة سَنة 691 لِلْميلاد عَلى جَبَل مورِيا، أَمّا الْباني فَهُوَ الْخَليفة (הח'ליף (השליט המוסלמי) عَبْد الْمِلِك بْنُ مَرْوان.
وَقَدْ بُنِيَ عَلى هذا الْجَبَل مِنْ قَبْلُ (לפני כן) الْهَيْكَل الْيَهوديّ الأَوَّل وَالثّاني.
وَإلى جانِبِ (בצד) قُبّة الصَّخْرة بُنِيَ الْمَسْجِد الأَقْصى، وَهُوَ مَكان مُقَدَّس عِنْدَ الْمُسْلِمينَ. إذْ ذُكِرَ في الْقُرْآن أَنَّ الله هُوَ الَّذي أَسْرى (הסיע) بِمُحَمَّد مِنْ مَكّة الْمُكَرَّمة إلى الْمَسْجِد الأَقْصى، وَحَسَب الْمُفَسَّرينَ (לפי הפרשנים) فَإنَّ الْمَسْجِد الأَقْصى هُوَ أورشَليم الْقُدْس.
أَمّا (באשר ל...) مَبْنى قُبّة الصَّخْرة فَلَهُ (הרי...) أَرْبَعة أَبْواب، وَهِيَ:
باب الْجَنّة (גן העדן)، باب الْمَحْكَمة، باب الْقِبْلة وَالْباب الْغَرْبيّ.
وَلَهُ أَيْضاً قُبّة ذَهَبِيّة، هِيَ جُزْء لا يَتَجَزَّأ (חלק בלתי נפרד) مِنْ مَنْظَر أورشَليم الْقُدْس.
הלילה שנקרא لَيْلة الإسْراء وَالْمِعْراج، הוא הלילה שבו נסע مُحَمَّد، על- פי המסורת, רכוב על גבי סוסו أَلْبُراق، אל המקום שנקרא: الْمَسْجِد الأَقْصى، שם קשר את סוס- הפלא ועלה לשמים.
ברקיע נפגש مُحَمَّد עם הנביאים השונים ודיבר עם האלוהים, שציווה עליו את מצוות התפילה - أَلصَّلاة.
לילה זה הוא אחד מחמשת המועדים של המוסלמים.
חמשת המועדים באסלאם:
عيد الْفِطْر- חג שחל בסיום הרמדאן ונמשך 3 ימים. נהוג לבקר בחג קרובים ולהביא מתנות.
عيد الأَضْحى - חג המתקיים לאחר העלייה לרגל למכה ונמשך 4 ימים. הוא נקרא גם "החג הגדול". בתחילת החג נהוג לשחוט כבש ולבקר את בני המשפחה.
لَيْلة الإسْراء وَالْمِعْراج- מועד המציין את הלילה שבו נסע מחמד ממכה למסגד
אלאקצא ומשם עלה לשמים. נהוג במועד זה להתפלל במסגדים בתפילות מיוחדות.
رَأْس السَّنة الْهِجْرِيّة - מועד ראש השנה המוסלמית שהתקיים לראשונה בשנת 622 לספירה, אז היגר מחמד מן העיר מכה לעיר אל- מדינה.
مَوْلِد النَّبيّ - מועד לציון יום הולדתו של הנביא מחמד.
*102*
تَعالَوْا نَضَعُ النِّقاط عَلى الْحُروف
שורה 1: ما هِيَ السَّنة الْمَذْكورة؟ ماذا حَدَثَ (קרה) في تِلْكَ السَّنة؟
שורה 2: ما هُوَ اسْم الْخَليفة الَّذي بَنى قُبّة الصَّخْرة؟
שורה 3: מדוע נזכרים שני בתי- המקדש, הראשון והשני, המקודשים ליהודים?
שורה 4: أَيْنَ بُنِيَ الْمَسْجِد الأَقْصى؟
שורה 7-5: لِماذا بُنِيَ الْمَسْجِد الأَقْصى في هذا الْمَكان؟
שורה 8: كَمْ باباً لِقُبّة الصَّخْرة؟
שורה 10: מה ניתן ללמוד משורה זו על המבנה: قُبّة الصَّخْرة؟
إسْتَمِعوا إلى الْعِبارات التّالِية، وَتَرْجِموها إلى الْعِبْرِيّة.
האזנה לתקליטור
1. قُبّة الصَّخْرة
2. أَلْمَسْجِد الأَقْصى
3. مَكّة الْمُكَرَّمة
4. جَبَل مورِيا
5. أَلْخَليفة عَبْد الْمَلِك
6. أَلْهَيْكَل الْيَهوديّ
7. أَلْمَكان الْمُقَدَّس عِنْدَ الْمُسْلِمينَ
8. جُزْء لا يَتَجَزَّأ
ציינו צירופים מתאימים לכל אחת מהתמונות הבאות.
(3 صور في الكتاب - استعن بالمعلم)
ספרו זה לזה את תוכן הקטע ובדקו אם כל המילים מובנות לכם.
*103*
מילים חדשות:
إلى جانِب - בצד
صَخْرة - סלע
مَبْنًى ج مَبانٍ- מבנה ר' מבנים
جُزْء لا يَتَجَزَّأُ - חלק בלתי- נפרד
أَيْضاً - גם כן
مَنْظَر ج مَناظِر - נוף ר' נופים
سَماء - שמים
הבה ניזכר ב:
صَعِدَ - עלה, טופס
لِلْميلاد - לספירה
مَسْجِد ج مَساجِد - מסגד ר' מסגדים
تمارين
רמת בסיס
האזנה לתקליטור
1. إسْتَمِعوا، وَتَرْجِموا إلى الْعِبْرِيّة.
1. هذا الْمَبْنى الْجَميل مَوْجود في الْقُدْس.
2. هذِهِ صَخْرة كَبيرة.
3. أَلْمَنْظَر مِنْ جَبَل موريا جَميل جِداً.
4. أُنْظُرْ إلى الْبَيْت الْمَوْجود إلى جانِب الصَّخْرة الْكَبيرة.
2. أَلِّفوا عِبارات مُخْتَلِفة مِنَ الْكَلِمات الْجَديدة.
3. أَكْمِلوا الْجُمَل التّالِية بِواسِطة الْكَلِمات الْجَديدة.
1. بَنى الرَّئيس هذا الْ --
2. خَرَجْتُ مِنْ بَيْتي، وَنَطَرْتُ إلى --
3. هذِهِ صَخْرة --
4. قَعَدْتُ إلى جانِب --
5. أَلْحاسوب هُوَ جُزْء لا يَتَجَزَّأُ مِنْ --
(صوؤة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*104*
4. מצאו את המילה החדשה הנחבאת במילה המסומנת בצבע.
לדוגמה: زُرْنا مَدينة الْقاهِرة وَمَساجِدَها (מילה מסומנת בצבע).
مَسْجِد - מסגד, مَساجِدُها - מסגדיהָ
1. هذِهِ هِيَ التِّلْميذة الْجَديدة. أُقْعُدْ إلى جانِبِها (מילה מסומנת בצבע).
2. زُرْنا هذِهِ الْمَدينة وَمَبانيَها (מילה מסומנת בצבע).
3. يَصْعَدُ (מילה מסומנת בצבע) الْوَلَد عَلى الْجَبَل.
4. لا أُحِبُّ هذا الرَّجُل وَلا مَنْظَرَهُ (מילה מסומנת בצבע).
רמת הרחבה
5. ما هِيَ الْجُمَل الصَّحيحة؟
1. كانَ مُحَمَّد خَليفة.
2. أَلْمَسْجِد الأَقْصى هُوَ مَكان مُقَدَّس لِلْمُسْلِمينَ.
3. حائِط الْمَبْكى (הכותל) هُوَ مَكان مُقَدَّس لِلْيَهود.
4. لِقُبّة الصَّخْرة قُبّة ذَهَبِيّة.
5. يَعيشُ الْخَليفة عَبْد الْمَلِك بْنُ مَرْوان الْيَوْم.
6. أَكْمِلوا الْجُمَل.
1. نَعْرِفُ أَنَّ قُبّة الصَّخْرة هِيَ --
2. في سَنة 691 لِلْميلاد --
3. هذا مَكان مُقَدَّس --
4. لِمَبْنى قُبّة الصَّخْرة --
5. نَرى (אנחנו רואים) في صورة الْقُدْس --
7. أَجيبوا عَنِ السُّؤال التّالي بِعِدّة جُمَل.
1. ما هُوَ الْمَبْنى الْمُقَدَّس عَلى جَبَل مورِيا، وَماذا نَعْرِفُ عَنْهُ؟
8. إنْسَخوا الْجُمَل الَّتي تَدُلُّ عَلى أَنَّ: (העתיקו את המשפטים המציינים כי:)
1. מיקומה של כיפת הסלע הוא בירושלים.
2. הנביא מחמד היה בירושלים.
3. הכיפה נבנתה על ידי מוסלמים.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*105*
9. הסתירו את תרגום המילים החדשות בעמוד 103 ובדקו, אם אתם יודעים לתרגם את כולן.
10. إقْرَؤوا وَأَجيبوا.
وَصَلَ مُحَمَّد راكِباً (כשהוא רוכב) عَلى الْبُراق مِنْ مَكّة الْمُكَرَّمة إلى الْمَسْجِد الأَقْصى.
وَعِنْدَما وَصَلَ الْمَسْجِد الأَقْصى رَبَطَ (קשר) الْبُراق وَصَعِدَ إلى السَّماء.
وَهُناك الْتَقى (נפגש עם) بِأَنْبِياء مِثْلِ يوسُف وَموسى وَداوُد وَسُلَيْمان.
إسْم هذِهِ اللَّيْلة، الَّتي صَعِدَ فيها مُحَمَّد إلى السَّماء، هُوَ لَيْلة الإسْراء وَالْمِعْراج.
1. كَيْفَ وَصَلَ مُحَمَّد إلى الْمَسْجِد الأَقْصى؟
2. مِنْ أَيْنَ وَصَلَ مُحَمَّد؟
3. بِمَنِ اجْتَمَعَ في السَّماء؟
4. مَاذا حَدَثَ في لَيْلة الإسْراء وَالْمِعْراج؟
11. למשפטים הבאים מבנה קבוע. קראו אותם, תרגמו אותם בעל- פה וחברו עוד משפטים במבנה זה.
1. أَلْبَيْت الأَبْيَض هُوَ جُزْء لا يَتَجَزَّأُ مِنْ مَدينة واشِنْطُن.
2. قَصْر الْمَلِكة إليزابث الْبَريطانِيّة هُوَ جُزْء لا يَتَجَزَّأُ مِنْ مَدينة لَنْدَن.
3. بُرْج "أَيْفل" هُوَ جُزْء لا يَتَجَزَّأُ مِنْ مدينة باريس.
4. قُبّة الصَّخْرة هِيَ جُزْء لا يَتَجَزَّأُ مِنْ مَدينة أورشَليم - الْقُدْس.
زاوِية الْكِتابة
12. בחרו משימת כתיבה אחת:
أ. כתבו קטע המתאר ביקור בירושלים. התייחסו לשאלות:
מתי נסעתם? עם מי ביקרתם? איך הגעתם? מה ראיתם? וכן הלאה.
ب. הרחיבו את המשפט הבא לקטע בערבית.
أُورشَليم - الْقُدْس هِيَ مَدينة جَميلة وَقَديمة.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*106*
ألْمُفْرَد وَالْجَمْع היחיד והרבים
1. אמרו את צורת היחיד של צורות הריבוי הבאות:
جِبال، خُلَفاء، مُلوك، بُيوت، مُسْلِمونَ / ينَ، يَهود، أَبْواب، أَجْزاء، مَساجِد
جَبَل، خَليفة، مَلِك، بَيْت، مُسْلِم، يَهوديّ، باب، جُزْء، مَسْجِد
2. השלימו את שני המשפטים הבאים. השתמשו בכל צורות הריבוי האפשריות.
1. هذِهِ -- كَبيرة.
2. وَصَلَ الْ -- إلى الْحَفْلة.
3. أَكْمِلوا.
1. -- جِبال.
2. خُلَفاء --
3. -- مُلوك.
4. بُيوت --
5. مُسْلِمون --
6. يَهود --
7. -- أَبْواب.
8. -- أًَجْزاء.
9. مَساجِد --
4. לאילו צורות ריבוי מאלה המופיעות בתרגיל 1 ניתן להצמיד את שם התואר عَتيقة؟
5. מיינו את צורות הריבוי הבאות לפי טבלת המשקלים שלהלן.
جِبال، خُلَفاء، مُلوك، بُيوت، مُسْلِمونَ / ينَ، يَهود، أَبْواب، أَجْزاء
(جدول في الكتاب بستة أعمدة:)
ריבוי שלם, משקלי ריבוי שבור
סיומת ونَ / ينَ، סיומת ات، فِعال، فُعَلاء، فُعول، أَفْعال
--، --، --، --، --، --
6. לקראת המבדק: קראו את שמות העצם ביחיד המופיעים בשולי הדף והתאימו לכל אחד מהם את צורת הרבים שלו. בזמן התרגול הסתירו את כל הדף חוץ מרשימת שמום העצם ביחיד.
*107*
عَلى النّحْو التّالي התאמת הפועל לנושא
1. تَرْجِموا الْكَلِمات الْمُلَوَّنة.
1. قَعَدَ (كَلِمة مُلَوَّنة) التَّلاميذ (كَلِمة مُلَوَّنة) في الصَّفّ، وَكَتَبوا.
2. سَمِعَتِ (كَلِمة مُلَوَّنة) الْبَنات (كَلِمة مُلَوَّنة) الْجُمَل، وَسَأَلْنَ الْمُعَلِّمة عَنِ الْكَلِمات الْجَديدة.
3. دَرَسَ (كَلِمة مُلَوَّنة) الأَوْلاد (كَلِمة مُلَوَّنة)، وَنَجَحوا في الاِمْتِحان.
4. صَعِدَتِ (كَلِمة مُلَوَّنة) الطَّبيبات (كَلِمة مُلَوَّنة) الْباص في مَرْكَز الْمَدينة، وَنَزَلْنَ عِنْدَ الْمُسْتَشْفى.
5. دَخَلَتِ (كَلِمة مُلَوَّنة) الْقِطط (كَلِمة مُلَوَّنة) الَّتي كانَتْ في الشّارِع إلى بُسْتاني، وَأَكَلَتْ.
2. היעזרו בתרגיל 1 והסבירו זה לזה את הכלל הבא:
הפועל שמופיע לפני הנושא יהיה תמיד בצורת היחיד (זכר או נקבה על- פי מינו).
הפועל שמופיע לאחר הנושא יתאים לו במין ובמספר. (זכרו: פועל המתייחס לנושא בריבוי שאינו מציין בני אדם, יבוא בצורת יחידה, בין אם הוא לפניו ובין אם הוא הוא אחריו).
3. إخْتاروا الْكَلشمة الْمُلائِمة.
1. وَصَلَ أَصْحابي إلى بَيْتي، وَ -- (أَكَلَ، أَكَلوا) مَعي.
2. (إجْتَمَعَ، إجْتَمَعَتْ) كُلّ الْوُزَراء في بَيْت رَئيس الْحُكومة، وَ -- (تَحَدَّثَتْ، تَحَدَّثوا).
3. (سَكَنوا، سَكَنَتْ) مُعَلِّمات الْمَدْرَسة في الْمَدينة، وَ -- (عَمِلَتْ، عَمِلْنَ) في الْمَدْرَسة.
4. خَرَجَتْ أَخَواتي مِنَ الْبَيْت، وَ -- (ذَهَبَتْ، ذَهَبْنَ) إلى الْبَنْك.
5. قَعَدَ التَّلاميذ في الصَّفّ، وَ -- (دَرَسَتْ، دَرَسوا) كُلّ الْيَوْم.
6. (دَرَسَ، دَرَسَتْ) الطَّبيبات في هذِهِ الْجامِعة، وَ -- (سَكَنَتْ، سَكَنَّ) في الْمَدينة.
4. أَكْمِلوا الْجُمَل بِفِعْل مُناسِب.
1. سَمِعَ الْوُزَراء الْخِطاب، وَ --
2. -- كُلّ التِّلْميذات، وَ --
3. قَرَأَ السُّكّان هذا الإعْلان، وَ --
4. -- الْوَزيرات إلى الْعاصِمة، وَ --
5. -- الْيَهود إلى الْكَنيس (בית הכנסת), وَتَحَدَّثوا.
6. خَرَجَ الْمُسْلِمونَ مِنَ الْمَسْجِد، وَ --
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*108*
وَأخيراً وَلَيْسَ آخِراً
התרגול בעמוד זה יסייע לכם להתכונן למבדק בעמוד הבא.
1. أَكْمِلوا: أَلْمَبْنى الْمَوْجود عَلى جَبَل مورِيا مُقَدَّس لِ --
2. أُذْكُروا جُمَلاً مُخْتَلِفة تَتَعَلَّق (קשורים) بِالْمَبْنى.
3. أُكْتُبوا 4 عِبارات عَنِ الْمَبْنى.
4. إقْرَؤوا 4 جُمَل عَنِ الْمَبْنى مِنْ صَفْحة 101، وَتَرْجِموها.
5. أُكْتُبوا الْكَلِمات التّالِية بِالْعَرَبِيّة وَاقْرَؤوها.
לצד, מבנה, חלק בלתי נפרד, נוף, שמים, סלע, עלה, גם, מסגד (מסגדים), מוסלמים.
6. أُكْتُبوا عِدّة جُمَل بَعْدَ هذِهِ الْجُمْلة.
تَعَلَّمْنا في هذا الدَّرْس عَن مَبْنى --
7. חברו כל שני משפטים למשפט מורכב אחד באמצעות המילה שבסוגריים. לפעמים יש לערוך שינויים במשפט השני לצורך החיבור.
1. بُنِيَ الْمَسْجِد الأَقْصى عَلى جَبَل مورِيا. (لأَنَّ)
هذا هُوَ الْمَكان الَّذي صَعِدَ مِنْهُ مُحَمَّد إلى السَّماء.
2. حائِط الْمَبْكى مُقَدَّس عِنْدَ الْيَهود. (لأَنَّ)
حائِط الْمَبْكى هُوَ جُزْء لا يَتَجَزَّأُ مِنَ الْهَيْكَل الْيَهوديّ الْمُقَدَّس.
3. تَعَلَّمْنا عَنِ الْخَليفة عَبْد الْمَلِك بْنِ مَرْوان. (الَّذي)
بَنى الْخَليفة عَبْد الْمَلِك بْنُ مَرْوان قُبّة الصَّخْرة.
4. لِقُبّة الصَّخْرة قُبّة ذَهَبِيّة. (وَ)
أَلْقُبّة الذَّهَبِيّة هِيَ جُزْء لا يَتَجَزَّأُ مِنَ الْقُدْس.
8. הקליטו את עצמכם קוראים משפטים על המבנה בעמוד 101. הקפידו על מבטא נכון.
9. צפו בקלטת הווידאו שברשות המורה והסבירו את חשיבותה של ירושלים לשלוש הדתות המונותאיסטיות.
צפייה בווידאו
*109*
إخْتِبار
1. إسْتَمِعوا، وَتَرْجِموا إلى الْعِبْرِيّة. (24 نُقْطة)
2. أَكْمِلوا بِطاقة الْهُوِيّة لِلْمَبْنى. (15 نُقْطة)
1. إسْم الْمَبْنى: --
2. بَنى الْمَبْنى: --
3. أَلْمَبْنى مُقَدَّس لِ --
4. لِلْمَبْنى قُبّة --
5. أَلْمَبْنى هُوَ جُزْء --
3. إقْرَؤوا الْقِطْعة وَأَجيبوا.
قَبْلَ أُسْبوع زُرْتُ مَعَ عائِلَتي قُبّة الصَّخْرة الْمَوْجودة في الْقُدْس.
سَمِعْنا خِلالَ الزِّيارة عَنْ تَأْريخ (היסטוריה) الْمَكان، مُنْذُ أَيّام الْهَيْكَل الْيَهوديّ وَحَتّى (עד) الْيَوْم.
قالَ لَنا الْمُرْشِد (המדריך) إنَّ قُبّة الصَّخْرة كانَتْ تَحْتَ الْحُكْم (השלטון) الأُرْدُنّيّ حَتّى عام 1967، وَبَعْدَ حَرْب (מלחמה) الأَيَّام السِّتّة، أَصْبَحَتْ (הפכה) تَحْتَ سَيْطَرة (שלטון) إسْرائيل.
1. مَنْ زارَ الْقُدْس؟ (6 نُقَط)
2. مَتى زارَها؟ (6 نُقَط)
3. عَنْ أَيّ مَكان حَدَّثَ (סיפר) الْمُرْشِد؟ (5 نُقَط)
4. מי שלט על כיפת הסלע עד 1967? (6 نُقَط)
5. מה קרה לכיפת הסלע אחרי 1967? (6 نُقَط)
4. أَكْمِلوا الْجُمَل. (הוסיפו 4 מילים לפחות) (22 نُقْطة)
1. شاهَدْتُ الْمَنْظَر --
2. هذا الْمَبْنى --
3. صَعِدَ --
4. هِيَ تَسْكُنُ بِجانِب --
*110*
درس 5
أللّغة الْعَرَبِيّة
إسْتَمِعوا إلى تَفاصيل بِطاقة الْهُوِيّة التّالِية.
האזנה לתקליטור
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
إسْم اللُّغة: أَلْعَرَبِيّة
أَلْعائِلة: عائِلة اللُّغات السّامِيّة
عَدَد الْحُروف: 28
إتِّجاه الْكِتابة: مِنَ الْيَمين إلى الْيَسار
أَصْل الْحُروف: أَلْخَطّ النَّبَطيّ
مُمَيِّزات مُشْتَرَكة مَعَ: أَللُّغة الْعِبْرِيّة
عَدَد النّاطِقينَ بِها: أَكْثَر مِنْ 250 مَلْيون نَسَمة
أَلانْتِشار: أَلدُّوَل الْعَرَبِيّة
ראשית השפה והכתב הערביים
השפה הערבית שמדברים בה כיום במדינות ערב כ- 250 מיליון איש היא שפה קדומה יחסית. כידוע, כבר לפני כשלושת אלפים שנה דיברו בשפה זו, אך לא כתבו בה.
אפשר ללמוד זאת על- פי שמות בערבית, המופיעים בכתובות אשוריות. הכתב המוכר לנו כיום התגבש רק בין המאה ה- 3 למאה ה-5 לספירה ומקורו בכתב הנבטי- ארמי.
עם התפשטות האסלאם במאה ה- 7 לספירה- מערב הסעודית אל רחבי המזרח התיכון וצפון אפריקה- התפשטה גם השפה הערבית, שהייתה שפת הקוראן. השפה הערבית הספרותית נחשבה כשפה קדושה בשל היותה שפת הקוראן, לכן לא חלו בה שינויים רבים במרוצת השנים.
*111*
השפה הספרותית והלהגים המדוברים
בנוסף לשפה הערבית הספרותית התפתחו באזורים שונים להגים מדוברים ממקומים ששימשו את התושבים בחיי היום- יום. בלהגים אלו, שלא כמו בערבית הספרותית, חלו שינויים שונים, בהתאם לאזור. כך בהדרגה נשתמרה השפה הספרותית בעיקר בלשון הכתובה. שפה זו אחידה למדי בכל הארצות הדוברות ערבית, ואילו השפה המדוברת התפתחה ללהגים רבים מאוד (لَهْجة، لَهَجات), השונים זה מזה במידה מעוטה או במידה מרובה.
תחייתה של השפה הספרותית חלה רק בתחילת המאה ה-20, כאשר האימפריה העת'מאנית שקעה והתפתחו מדינות-ערב המודרניות, אז נוספו לשפה אלפי מילים חדשות כדי להתאימה לתקופה המודרנית.
השפה הערבית כיום
השפה הספרותית היא השפה המשותפת לכל מדינות-ערב. היא שפת התקשורת, המדע והתרבות, בה נכתבים הספרים והעיתונים, ובה נישאים הנאומים. בכל מדינה ניתן למצוא, מלבד השפה הספרותית, להג ראשי או מספר להגים, המשמשים בחיי היום- יום. ככל שגדל שיעור המשכילים בחברה הערבית וככל שגדל מספר האנשים שנחשפים לאמצעי התקשורת, מתהוות בערבית גם שפות-ביניים. שפות אלה כוללות הן מבנים של הערבית הספרותית והן ביטויים ומבנים של הערבית המדוברת המקומית.
בקטעים הבאים תמצאו מידע נוסף על השפה הערבית בארץ ובעולם.
היעזרו במילים שבצד כל קטע וענו על השאלות.
أَلْعَرَبِيّة لُغة رَسْمِيّة في إسْرائيل
أَصْبَحَتِ (הפכה) اللُّغة الْعَرَبِيّة لُغة رَسْمِيّة في إسْرائيل إلى جانِب اللُّغة الرَّسْمِيّة الأُولى، وَهِيَ اللُّغة الْعِبْرِيّة.
لِذلِكَ (לכן)، يُسْمَحُ التَّخاطُب (לנאום) بِها في الْكنيست مَثَلاً، كَذلِكَ يَدْرُسُ مُعْظَم التَّلاميذ في الْمَدارِس الإعْدادِيّة اللُّغة الْعَرَبِيّة بِشَكْل إلْزاميّ (חובה) لِمُدّة ثَلاث سَنَوات.
وَيَجِبُ عَلى كُلّ مُؤَسَّسة (מוסד) في الْبِلاد أَنْ تَنْشُرَ (לפרסם) الْمَعْلومات بِاللُّغة الْعِبْرِيّة وَبِاللُّغة الْعَرَبِيّة.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*112*
إسْتِعْمال الْخَطّ الْعَرَبيّ
إنْتَشَرَ (נפוץ) الْخَطّ الْعَرَبيّ في الْعالَم مَعَ اللُّغة الْعَرَبِيّة.
يُسْتَعْمَلُ (משמש) الْخَطَ الْعَرَبيّ الْيَوْم، في لُغات أُخْرى مِثْلِ اللُّغة الْفارِسِيّة وَاللُّغة الأَفْغانِيّة.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
أَللَّهْجة الْمِصْرِيّة
إنْتَشَرَتِ (נפוצה) اللَّهْجة الْعامِّيّة الْمِصْرِيّة في الدُّوَل الْعَرَبِيّة كُلِّها، بِسَبَب بَرامِج التِّلِفِزْيون وَالأَفْلام الْمِصْرِيّة الْكَثيرة، الَّتي نَجَحَتْ (הצליחה) في كُلّ الْعالَم الْعَرَبيّ.
حِفْظ الْقُرْآن بِالْعَرَبِيّة
يَحْفَظُ (לומד בעל-פה) الْمُسْلِمونَ في كُلّ الْعالَم آيات مِنَ الْقُرْآن الْكَريم بِاللُّغة الْعَرَبِيّة وَحَتّى الْمُسْلِمونَ الَّذينَ لا يَتَكَلَّمونَ بِاللُّغة الْعَرَبِيّة لأَنَّها لَيْسَت اللُّغة الرَّسْمِيّة في بِلادِهِمْ مِثْلَما (כמו) ما هُوَ الْحال في تُرْكِيا وَإيران وَالْباكِسْتان وَأَفْغانِسْتان وَغَيْرِها.
*113*
تَعالَوْا نَضَعُ النِّقاط عَلى الْحُروف
שורות 2-1: كَمْ لُغة رَسْمِيّة في إسْرائيل؟
שורה 3: بِأَيّ لُغة يُسْمَحُ لِعُضْو الْكِنيسِت أَنْ يَتَحَدَّثَ في الْبَرْلَمان؟
שורות 4-3: مَنْ يَدْرُسُ اللُّغة الْعَرَبِيّة؟
שורות 9-8: أَيّ لُغات تُكْتَبُ بِالْخَطّ الْعَرَبيّ؟
שורות 11-10: أَيّ لَهْجة عَرَبِيّة مَعْروفة في كُلّ الْعالَم الْعَرَبيّ؟
שורות 16-13: مَنْ يَحْفَظُ الْقُرْآن بِاللُّغة الْعَرَبِيّة؟
إسْتَمِعوا إلى الْعِبارات التّالِية، وَتَرْجِموها إلى الْعِبْرِيّة.
האזנה לתקליטור
1. لُغة رَسْمِيّة
2. أَللُّغة الْعِبْرِيّة
3. مُعْظَم التَّلاميذ
4. مَدْرَسة إعْدادِيّة
5. نَشْر مَعْلومات
6. أَلْخَطّ الْعَرَبيّ
7. لُغات أُخْرى
8. أَللَّهْجة الْمِصْرِيّة
9. بَرامِج التِّلِفِزْيون
10. أَلْعالَم الْعَرَبيّ
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
סיכום:
ציינו לגבי כל משפט אם הוא נכון או לא נכון.
נסחו מחדש את המשפטים שאינם נכונים.
1. أَللُّغة الْعَرَبِيّة هِيَ لُغة رَسْمِيّة في إسْرائيل.
2. لا يَتَعَلَّمُ التَّلاميذ في إسْرائيل اللُّغة الْعَرَبِيّة.
3. يُسْتَعْمَلُ الْخَطّ الْعَرَبيّ في اللُّغة الْعَرَبِيّة فَقَطْ.
4. أَللَّهْجة الْمِصْرِيّة غَيْر مَعْروفة في الْعالَم الْعَرَبيّ.
5. يَعْرِفُ مُسْلِمونَ كَثيرونَ في الْعالَم آيات مِنَ الْقُرْآن بِاللُّغة الْعَرَبِيّة.
6. في الْخَطّ الْعَرَبيّ 30 حَرْفاً.
7. عَدَد النّاطِقينَ بِاللُّغة الْعَرَبِيّة هُوَ أَكْثَر مِنْ مِلْيار نَسَمة.
8. كُتِبَ الْقُرْآن بِاللُّغة الْعَرَبِيّة.
9. تُكْتَبُ اللُّغة الْفارِسيّة بِالْحُروف الْعَرَبِيّة.
*114*
בשלוש הפעילויות הבאות תוכלו להעמיק מעט בנושאים מסוימים, הקשורים לשפה הערבית הספרותית והמדוברת.
פעילות א- أَلْخَطّ الْعَرَبيّ
לכתב הערבי יש מספר סגנונות כתיבה מקובלים לכתיבת כותרות. מרביתם משמשים כיום לקישוט.
1. לפניכם אמירה ידועה מאוד בשפה הערבית, הכתובה בחמישה סגנונות כתיבה. באמירה 4 מילים.
זהו את המילים בכל סוג של כתב.
(4 رسومات في الكتاب - استعن بالمعلم)
*115*
2. באסלאם חל איסור ליצור יצירת אמנות בדמות אדם או חיה. לכן השתמשו אמנים רבים בכתב הערבי כדי להביע את כישרונותיהם האמנותיים. לפניכם מילה אחת בערבית שעוצבה בצורות אמנותיות רבות על ידי הקליגרף فَريد الْعَليّ.
א. קבעו מהי המילה שאותה עיצב האמן בצורות רבות כל כך.
ב. מצאו את 4 האותיות של המילה בכל אחת מהצורות.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*116*
פעילות ב- הבדלים בין השפה הספרותית לבין השפה המדוברת
לפניכם מכתב ושיחת טלפון. האזינו וקבעו:
א. באיזה מהם השתמשו בשפה הספרותית ובאיזה בשפה המדוברת? מדוע?
ב. מהי הבשורה שמבשר נַסים לחברו מחמד?
האזנה לתקליטור
1. إٍسْتَمِعوا الى الْمَكْتوب التّالي الَّذي كَتَبَهُ نَسيم إلى صَديقِهِ مُحَمَّد.
مَرْحَباً، يا مُحَمَّد.
كَيْفَ حالُكَ؟ أَنا بِخْيْر.
هَلْ تَعْرِفُ ماذا حَدَثَ في يَوْم الثُّلاثاء؟ أَخي الْكَبير، الَّذي وَصَلَ مِنْ أَمْريكا، أَحْضَرَ لب هَدِيّة، حاسوباً جَديداً. أَُريدُ أَنْ أَلْعَبَ مَعَكَ. تَعالَ إلى بَيْتي، وَسَنَلْعَبُ مَعاً.
إلى اللِّقاء في بَيْتي
صَديقُكَ نَسيم.
2. إسْتَمِعوا إلى الْمُكالَمة الْهاتِفِيّة التّالية بَيْنَ مُحَمَّد وَنَسيم.
- مَرْحباً، يا مْحَمَّد، كيف حالَكْ؟
- إلْحَمْدِلِله، أَنا بْخير.
- بْتِعْرَف شو صار يوم التَّلاتة؟
- لأ، ما بَاعْرَفْش.
- أَخوي الِكْبير، إلّي وِصِل مِنْ أميرْكا، جاب لي هْدِيِّة، حًسوب جْديد.
- مَبْروك، يا نَسيم.
- بِدّي أَلْعَب مَعَاكْ، تَعال بَعْد الظُّهُر، نِلْعَب سَوا.
3. מצאו את המילים והצירופים הבאים בשיחה (בשפה המדוברת) ובמכתב (בשפה הספרותית).
"מה שלומך?", "מה קרה?", "יום שלישי", "אתה יודע", "אשר", "הביא לי", "מתנה", "אני רוצה".
4. מצאו בתרגיל 3 את הפריטים הבאים:
א. מילים הנאמרות באופן שונה לגמרי בשפה המדוברת ובשפה הספרותית.
ב. מילים דומות אך הגייתן שונה מעט בשפה הספרותית לעומת השפה המדוברת.
ג. תנועות הקיימות בשפה המדוברת ואינן קיימות בשפה הספרותית.
ד. אותיות הנהגות באופן שונה בשפה המדוברת ובשפה הספרותית.
*117*
פעילות ג- הבדלים בין הלהגים השונים.
1. إسْتَمِعوا إلى السُّؤال التّالي بِثَلاث لَهَجات مُخْتَلِفة.
האזנה לתקליטור
(השאלה שתאזינו לה מוצגת ב- 3 להגים שונים).
האזינו וציינו את מסקנתכם לגבי ההבדלים בין הלהגים.
كِيف حالَكْ؟ (בלהג הארץ- ישראלי)
إزَّيَّكْ؟ (בלהג המצרי)
شْلونَكْ؟ (בלהג העירקי)
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
2. إسْتَمِعوا إلى الْجُمْلة التّالية بِثَلاث لَهَجات مُخْتَلِفة.
המשפט שתאזינו לו מוצג ב- 3 להגים שונים. בשפה הספרותית הוא נשמע כך: أَنا أَدْرُسُ الآنَ.
האזינו וציינו את מסקנתכם לגבי ההבדלים בין הלהגים.
أَنا بَادْرُسْ إسّا؟ (בלהג הארץ- ישראלי)
أَنا بَاذاكِرْ دِلْوَقْتِ (בלהג המצרי) (תשמעו: بَازاكِرْ دِلْوَأْتِ)
أَنا بَاقْرا هَلْحينْ (בלהג הבדווי) (תשמעו: بَاجرا)
3. إسْتَمِعوا إلى الْجُمْلة التّالية بِثَلاث لَهَجات مُخْتَلِفة.
המשפט שתאזינו לו מוצג ב- 3 להגים שונים. בשפה הספרותית הוא נשמע כך: أُريدُ أَنْ أَذْهَبَ.
האזינו וציינו את מסקנתכם לגבי ההבדלים בין הלהגים.
بَدّي أَروحْ (בלהג הארץ- ישראלי)
عايز أَروح (בלהג המצרי)
وِدّي أَروحْ (בלהג הבדווי)
4. העיצור ق נהגה באופן שונה בלהגים השונים.
האזינו וכתבו כיצד נשמע הפועל قالَ בלהג הבדווי, בלהג המצרי ובלהג הארץ- ישראלי. (המלה شو משמעותה: "מה")
5. إسْتَمِعوا إلى الْجُمَلة التّالية بِاللَّهْجة الْمِصْرِيّة.
המשפט שתאזינו לו מושמע בלהג המצרי. חפשו בו עיצור שהוגים באופן שונה מן השפה הספרותית.
زُرْتْ الْجامِع الْجِديد يوم الْجُمْعة. המשיכו את המסקנה הבאה: בלהג המצרי הוגים את העיצור --
*118*
6. إسْتَمِعوا إلى الأَسْئِلة التّالية بِاللَّهْجة الْمِصْرِيّة.
האזנה לתקליטור
השאלות שתאזינו להן מוצגות בלהג המצרי. האזינו ושערו: היכן מופיעה מילת השאלה ומה פירושה?
1. إنْتَ ساكن فين؟
2. إسْمَكْ إيه؟
3. عُمْر الْوَلَد كامْ؟
4. إنْتَ مِسافِرْ ليه؟
5. إزّاي وَصَلْتِ هِنا؟
6. إزّيَّك النَّهارْدة؟
7. شاهِدوا الْمُحادَثات الْقَصيرة في الْفيديو، وَحُلّوا الأَسْئِلة الَّتي تَظْهَرُ عَلى الشّاشة.
צפייה בווידאו
8. إسْتَمِعوا إلى الأُغْنِية التّالِية بِاللَّهْجة الْمِصْرِيّة.
השיר הכתוב להלן יושמע לכם בתקליטור. האזינו לשיר וקראו אותו במקביל. ניתן לצפות בשיר גם בווידאו ולשמוע את הזמר עונה על שאלות של צופים.
إيهاب تَوْفيق / تِتْرَجّى فِيَّ
إنْسى، إنْساني!
مَ تْقُلْشِ: نَرْجَع ثاني، وْبَلاَش، بَلاش
تِتْرَجّى فِيَّ، تِبْكي عَلَيَّ، مِشْ مُمْكِن يوم حَ اقْدَر أَسامِح.
تِتْرَجّى فِيَّ، تِبْكي عَلَيَّ، مُشْ حَ أَنْسى يوم إنِّ انْتَ جارِح.
وِازّاي، إزّاي قَلْبَك يِسيبَك تِقْسى عَلى قَلْبِ حَبيبَك، وِتْزَوِّد نار وِنار - إزّاي؟!
إلْبُعْد أَنا تْحَمِّلْتُه، سِبْتِني في طَريق كَمِّلْتُه، كان صَعْب وْكُلُّه مَرار.
وْجاي دي الْوَقْت تْقول لي:
خَلاص! مَ خَلاص، قَلْبي انْجَرَح خَلاص.
שכח, שכח אותי.
אל תאמר שנחזור זה לזו שוב.
לא צריך, לא צריך.
שתתחנן אליי ותבכה לי, אף פעם לא אוכל לסלוח.
תתחנן אליי, תבכה לי, לא אשכח אף פעם שאתה פוגע.
איך, איך לבך מרשה לך להתאכזר כלפי אהובך, ולהוסיף אש על אש, איך?!
סבלתי מן הריחוק ממך, עזבת אותי, ואני המשכתי בדרך, שהייתה קשה ומרירה.
ואתה בא לומר לי עתה: "די!" מה די? לבי כבר נפגע.
*119*
درس 6
كِتاب كَليلة وَدِمْنة
إسْتَمِعوا إلى تَفاصيل بِطاقة الْهُوِيّة التّالِية.
האזנה לתקליטור
أَلاسْم الشَّخْصيّ: كَليلة وَدِمْنة
أَلْكاتِب: أَلْفَيْلَسوف الْهِنْديّ بَيْدَبا
أَلْقَرْن: أَلرّابِع قَبْلَ الْميلاد
أَلْمُتَرْجِم: إبْن الْمُفَقَّع
أَلْمُمَيِّزات: قِصَص عَنِ الْحَياة
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
מצאו בקטע הבא פרטים אחדים שלא הופיעו בתעודת הזהות של ספר.
הספר "כלילה ודמנה" הוא ספר קלסי. יש בו סיפורים המלמדים את האדם על החיים. הספר חובר על ידי הפילוסוף ההודי בַּיְדַבַּא, שחי במאה הרביעית לפני הספירה. פילוסוף זה ניסה להשפיע על דרכי שלטונו של המלך דַּבְּשָלִים באמצעות משלים לימים, הגיע מפרס רופא צעיר בשם بَرْزَوَيْهِ (בַּרְזַוַיְהִ), שנשלח על ידי מלך פרס וביקש מהמלך דבשלים להעתיק את ספר המשלים. המלך ההודי לא הרשה ל بَرْزَوَيْهِ להעתיק את הספר, כי אם רק לעיין בו בנוכחותו. بَرْزَوَيْهِ הצעיר שהיה פיקח מאוד, הצליח לזכור את תוכן הספר ולכתוב אותו בפרסית, כאשר חזר לארצו. שמו של הספר ניתן לו בשל שתי דמויות של תננים, המלמדות לקח בסיפורים המופיעים בפרק החמישי. הסיפורים מסייעים לאדם להבדיל בין טוב לבין רע, מדגישים את השכר ואת העונש בחיים ומסייעים להבחין בין זיוף לבין אמת. הספר תורגם על ידי إبْن الْمُقَفَّع (אִבְּן אלְמֻקַפַע) מפרסית לערבית ומערבית לשפות רבות אחרות. הספר השפיע על הספרות העולמית, ובפרט על ספרות המְשָלִים.
*120*
إسْتَمِعوا إلى قِصّة بَرْزَوَيْهِ الْحَكيم.
האזנה לתקליטור
سافَرَ بَرْزَوَيْهِ الْحَكيم مِنْ فارِس إلى الْهِنْد، لِيَبْحَثَ (כדי לחפש) عَنْ شَجَرة الْحَياة النّادِرة. بَعْدَ أَيّام كَثيرة، الْتَقى (פגש) بِشَيْخ هِنْديّ.
فَسَأَلَهُ بَرْزَوَيْهِ: أَبْحَثُ عَنْ شَجَرة الْحَياة. هَلْ تَعْرِفُ ما هِيَ؟
فَأَجاب الشَّيْخ: شَجَرة الْحَياة ما هِيَ إلاّ كِتاب كَليلة وَدِمْنة.
فَقالَ بَرْزَوَيْهِ: وَأَيْنَ أَجِدُها؟
فَأَجاب الشَّيْخ: إنَّها مَوْجودة (נמצאת) في قَصْر الْمَلِك الْهِنْديّ دَبْشَليم.
قَرَّرَ (החליט) بَرْزَوَيْه أَنْ يَسافِرَ إلى قَصْر الْمَلِك دَبْشَليم. وَعِنْدَما وَصَلَ إلى هُناكَ
قالَ لِلْمَلِك: أُريدُ أَنْ أَنْسَخَ (להעתיק) كِتاب كَليلة وَدِمْنة.
فَأَجاب الْمَلِك: لا أُوافِقُ (מסכים) عَلى ذلِكَ، لأَنَّ الْكِتاب هُوَ سِرّ مِنْ أَسْرار حُكْمي (שלטוני). أَسْمَحُ (אני מרשה) لَكَ أَنْ تَقْرَأَهُ فَقَطْ.
فَقَرَأَ بَرْزَوَيْهِ الْكِتاب بِاللُّغة الْهِنْدِية، وَحَفِظَهُ (זכר אותו בעל-פה)، وَعِنْدَما رَجَعَ إلى فارِس، كَتَبَ كِتاب كَليلة وَدِمْنة مِنْ ذاكِرَتِهِ (זיכרונו) بِاللُّغة الْفارِسِيّة.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*121*
تَعالَوْا نَضَعُ النِّقاط عَلى الْحُروف
שורה 1: أُذْكُروا اسْمَي الدَّوْلَتَيْنِ (שתי המדינות) في هذا السَّطْر.
مِنْ أَيْنَ خَرَجَ بَرْزَوَيْهِ، وَإلى أَيْنَ سافَرَ؟
لِ زائد פועל בעתיד - כדי ל...,מצאו בשורות 2-1: لِماذا سافَرَ بَرْزَوَيْهِ إلى الْهِنْد؟
שורה 2: שערו מה משמעות המילה: النّادِرة (היעזרו בדמיון לעברית).
שורה 3: في أَيّ سَطْر يَنْتَهي الْحِوار (הדיאלוג) الّذي يَبْدَأُ في هذا السَّطْر؟
مَنْ يَسْأَلُ، وَمَنْ يُجيبُ؟
שורה 7: ماذا قَرَّرَ بَرْزَوَيْهِ، وَلِماذا؟ (היעזרו גם בדיאלוג הראשון)
שורה 8: مَنْ يَتَكَلَّمُ مَعَ مَنْ في الْحِوار الثّاني؟
שורה 9: سِرّ ج أَسْرار - סוד ר' סודות. מדוע לא הרשה המלך ל- بَرْزَوَيْهِ להעתיק את הספר?
שורה 11: מהם 4 הפעלים המתייחסים ל- بَرْزَوَيْهِ? הסבירו מה עשה بَرْزَوَيْهِ לאחר ששוחח עם המלך.
האזנה לתקליטור
إسْتَمِعوا إلى الْعِبارات التّالِية وَتَرْجِموها إلى الْعِبْرِيّة.
1. شَجَرة الْحَياة
2. شَيْخ هِنْديّ
3. عِنْدَما وَصَلَ
4. أَسْرار حُكْمي
5. بَعْدَ أَيَّام كَثيرة
6. قَصْر الْمَلِك
7. لا أًُوافِقُ
8. قَرَأَ الْكِتاب
ספרו זה לזה את תוכן הקטע בעברית ובדקו, אם כל המילים מובנות לכם.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*122*
מילים חדשות:
حَياة - חיים
إلْتَقى بِ - פגש את
مَوْجود - נמצא
بَحَثَ عَنْ - חיפש אחר
سِرّ ج أَسْرار - סוד ר' סודות
وافَقَ عَلى - הסכים ל...
حُكْم - שלטון
فَقَطْ - בלבד
הבה ניזכר ב:
شَجَرة ج أَشْجار - עץ ר' עצים
طَلَبَ - ُ ביקש
عِنْدَما - כאשר
رَجَعَ - חזר
تمارين
רמת בסיס
האזנה לתקליטור
1. إسْتَمِعوا، وَتَرْجِموا إلى الْعِبْرِيّة.
1. حَياة طَويلة.
2. إلْتَقى بِشَيْخ.
3. مَوْجود في الْقَصْر.
4. طَلَبَ مِنْهُ.
5. عِنْدَما وافَقَ الْمَلِك.
6. شَجَرة جَميلة.
7. بَحَثَ عَنِ الْقَصْر.
8. حُكْم ديموقراطيّ.
9. هذا سِرّ بَيْني وَبَيْنَكَ فَقَطْ.
10. رَجَعَ الشَّيْخ مِنْ سَفَرِهِ.
2. أَلِّفوا عِبارات مُخْتَلِفة مِنَ الْكَلِمات الْجَديدة.
3. أَكْمِلوا الْجُمَل التّالِية بِواسِطة الْكَلِمات الْجَديدة.
1. في بُسْتاني -- قَديمة.
2. -- أَبي عَلى أَنْ أَدْرُسَ للامْتِحان مَعَ صَديقي.
3. هذا الْكِتاب يُعَلِّمُكَ كَثيراً عَنِ الْ --
4. هذا السِّرّ هُوَ واحِد مِنَ الْ -- الَّتي بَيْنَهُمْ.
5. -- صَديقي عَنْ هذا الْكِتاب في الْمَكْتَبة، وَما وَجَدَهُ.
*123*
4. מצאו את המילה החדשה הנחבאת במילה המסומנת בצבע.
לדוגמה: نَلْتَقي (מילה מסומנת בצבע) بِأَصْدِقائنا كُلّ يَوْم جُمْعة.
نَلْتَقي - נפגשים / ניפגש (הווה / עתיד), إلْتَقى - נפגש (גוף נסתר בזמן עבר).
1. كُلُّهْمْ وافَقوا (מילה מסומנת בצבע) عَلى (מילה מסומנת בצבע) هذا الْمَوْضوع.
2. أَيْنَ أُمُّكَ (מילה מסומנת בצבע) مَوْجودة؟
3. نَبْحَثُ (מילה מסומנת בצבע) كُلّ حَياتِنا (מילה מסומנת בצבע) عَنِ السَّعادة.
4. تَعَلَّمْنا عَنْ هذا الْمَلِك وَعَنْ حُكْمِهِ (מילה מסומנת בצבע).
רמת הרחבה
5. ما هِيَ الْجُمَل الصَّحيحة؟
1. كانَ بَرْزَوَيْهِ مَلِكاً حَكيماً.
2. شَجَرة الْحَياة هِيَ رَمْز لِكِتاب كَليلة وَدِمْنة.
3. سافَرَ بَرْزَوَيْهِ مِنْ فارِس إلى الْهِنْد.
4. ساعَدَ الشَّيْخ بَرْزَوَيْهِ أَنْ يَصِلَ إلى قَصْر الْمَلِك دَبْشَليم.
5. وافَقَ الْمَلِك عَلى أَنْ يَكْتُبَ بَرْزَوَيْهِ كِتاب كَليلة وَدِمْنة.
6. أَكْمِلوا الْجُمَل.
1. قالَ بَرْزَوَيْهِ: سافَرَتُ إلى الْهِنْد، لأَنِّي بَحَثْتُ --
2. قالَ الشَّيْخ: قُلْتُ لِبَرْزَوَيْهِ إنَّ شَجَرة --
3. قالَ الْمَلِك: لَمْ أُوافِقْ عَلى أَنْ يَنْسَخَ بَرْزَوَيْهِ --
7. أَكْمِلوا الْجُمْلة إلى قِطْعة قَصيرة: تَعَلَّمْنا في هذا الْفَصْل عَنْ --
8. הסתירו את תרגום המילים החדשות שבעמוד 122 ובדקו, אם אתם יודעים לתרגם את כולן.
زاوِية الْكِتابة
9. أُكْتُبوا عِدّة جُمَل عَنْ: (בחרו משימה אחת)
1. ماذا نَعْرِفُ عَنْ بَرْزَوَيْهِ؟ (היעזרו במילה: أَنَّهُ - שהוא)
2. ماذا نَعْرِفُ عَنْ شَجَرة الْحَياة؟ (היעזרו במילה: أَنَّها - שהיא)
*124*
ألْمُفْرَد وَالْجَمْع היחיד והרבים
1. אמרו את צורת היחיד של צורות הריבוי הבאות: (התרגול כולל מילים גם מפרק 5- עיתונות)
قِصَص، أََسْماء، أَشْجار، شُيوخ، هُنود، قُصور، أَسْرار، أًَعْياد، أَحْزاب، عُمّال، مُحادَثات، إمْتِحانات، أَعْضاء، عَلاقات
قِصّة، إسْم، شَجَرة، شَيْخ، هِنْديّ، قَصْر، سِرّ، عيد، حِزْب، عامِل، مُحادَثة، إمْتِحان، عُضْو، عَلاقة
2. השלימו את שני המשפטים הבאים. השתמשו בכל צורות הריבוי האפשריות.
1. هذِهِ -- جَديدة.
2. وَصَلَ الْ -- إلى الْمَطار (שדה התעופה).
3. أَكْمِلوا.
1. -- الْقِصَص.
2. أَسْماء --
3. -- أَشْجار.
4. شُيوخ --
5. -- الْهُنود.
6. قُصور --
7. أَسْرار --
8. -- الأَعْياد.
9. -- الأَحْزاب.
10. عُمّال --
11. مُحادَثات --
12. إمْتِحانات --
13. أَعْضاء --
14. عَلاقات --
4. לאילו צורות ריבוי מאלה המופיעות בתרגיל 1 ניתן להצמיד את כינוי הרמז هذِهِ؟
5. מיינו את צורות הריבוי הבאות לפי טבלת המשקלים שלהלן.
ِقصَص، أََسْماء، أَشْجار، شُيوخ، هُنود، قُصور، أَسْرار، أًَعْياد، أَحْزاب، عُمّال، مُحادَثات، إمْتِحانات، أَعْضاء، عَلاقات
(جدول في الكتاب بستة أعمدة:)
ריבוי שלם, משקלי ריבוי שבור
סיומת ونَ / ينَ، סיומת ات، فِعَل، أَفْعال، فُعول، فُعّال
--، --، --، --، --، --
6. לקראת המבדק: קראו את שמות העצם ביחיד המופיעים בשולי הדף והתאימו לכל אחד מהם את צורת הרבים שלו. בזמן התרגול הסתירו את כל הדף חוץ מרשימת שמות העצם ביחיד.
*125*
عَلى النَّحْو التّالي
הבינוני הפועל
1. تَرْجِموا الْكَلِمات الْمُلَوَّنة.
1. هذا هُوَ الْكاتِب (كلمة مُلَوَّنة) مِنْ مِصْر.
2. هُوَ ساكِن (كلمة مُلَوَّنة) في الْقُدْس.
3. يَكونُ الْجَوّ الْيَوْم بارِداً (كلمة مُلَوَّنة).
4. هَلْ أَنْتَ قادِم (كلمة مُلَوَّنة) مِنَ الْبَيْت الآنَ؟
2. מהו המשקל המשותף לכל המילים שתרגמתם בתרגיל 1?
3. הבינוני הפועל יכול לשמש כשם עצם כללי, כשם תואר, כשם פרטי ולעתים נדירות במשמעות פועלית. ההקשר הוא הקובע באיזו משמעות משמש הבינוני הפועל.
א. דוגמאות לשמות עצם: كاتِب، ساكِن، لاعِب، حاكِم، شارِع، طالِب، باحِث.
ב. דוגמאות לשמות תואר: بارِد، واسِع، كامِل، ثالِث.
ג. דוגמאות לשמות פרטיים: خالِد، حامِد، فاطِمة، سامِية.
ד. דוגמאות לבינוני פועל במשמעות פועלית: ذاهِب، سامِع.
לבינוני הפועל 4 צורות:
كاتِب (יחיד)
كاتِبة (יחידה)
كاتِبونَ / كاتِبينَ (רבים)
كاتِبات (רבות)
4. כתבו את צורת הבינוני הפועל המתאימה למשפט. היעזרו בשורש שבסוגריים.
1. هُوَ -- في الْمَدْرَسة الثّانَوِيّة. (طلب)
2. نَحْنُ -- في فَريق "مَكّابي تَلّ- أَبيب". (لعب)
3. هِيَ -- في مَدينة بَعيدة. (سكن)
4. أَعْرِفُ هذا ال -- (ركب)
5. هُنَّ -- في هذا الْمَعْمَل (מפעל). (عمل)
5. שבצו כל אחת מצורות הבינוני הבאות במשפט מתאים.
نادِر، باحِثة، تاجِر، جامِعة.
הידעת?
בצד צורת ריבוי שלם זכר קיימת גם צורת ריבוי נוספת לחלק מן המילים- במשקל: فُعّال. לדוגמה:
تاجِر ج تُجّار
عامِل ج عُمّال
طالِب ج طُلاّب
ساكِن ج سُكّان
راكِب ج رُكّاب
*126*
عَلى النَّحْو التّالي
הבינוני הפועל
1. تَرْجِموا الْكَلِمات الْمُلَوَّنة.
1. أَلْكَلْب مَوْجود (كلمة مُلَوَّنة) في الْبُسْتان.
2. هِيَ طَبيبة مَشْهورة (كلمة مُلَوَّنة) في الدَّوْلة.
3. تَعَلَّمْنا هذا الْمَوْضوع (كلمة مُلَوَّنة) قَبْلَ سَنة.
4. وَصَلَ الْمَكْتوب (كلمة مُلَوَّنة) مِنْ لَنْدَن.
2. מהו המשקל המשותף לכל המילים שתרגמתם בתרגיל 1?
3. הבינוני הפועל יכול לשמש כשם עצם כללי, כשם תואר וכשם פרטי.
ההקשר הוא הקובע באיזו משמעות משמש הבינוני הפועל.
א. דוגמאות לשמות עצם: مَسْؤول، مَوْضوع، مَكْتوب، مَجْموعة.
ב. דוגמאות לשמות תואר: مَشْهور، مَمْنوع، مَعْروف، مَبْسوط.
ג. דוגמאות לשמות פרטיים: مَنْصور، مَحْمود، مَسْعودة.
לבינוני הפועל 4 צורות:
مَفْعول (יחיד)
مَفْعولونَ / مَفْعولينَ (רבים)
مَفْعولة (יחידה)
مَفْعولات (רבות)
4. כתבו את צורת הבינוני הפעול המתאימה למשפט. היעזרו בשורש שבסוגריים.
1. قَرَأْتُ الْ -- في يَوْم الأَحَد. (كتب)
2. هَلْ أَنْتِ الْ -- عَنْ هذا الْوَلَد؟ (سأل)
3. هِيَ مُغَنِّية -- في الْعالَم. (عرف)
4. هَلْ أَنْتُمْ -- مِنَ الْبَيْت الْجَديد؟ (بسط)
5. كُلّ مُعَلِّمات مَدْرَسَتِنا -- (شهر)
5. שבצו כל אחת מצורות הבינוני הבאות במשפט מתאים.
مَمْنوع، مَذْكورة، مَفْهوم، مَجْنونات.
הידעת?
צורת הריבוי של חלק מצורות הבינוני הפעול היא במשקל:
مَفاعيل، או مَفْعولات.
مَوْضوع ج مَواضيع
مَكْتوب ج مَكاتيب
مَجْنون ج مَجانين
مَنْشور ج مَنْشورات
*127*
وَأخيراً وَلَيْسَ آخِراً
התרגול בעמוד זה יסייע לכם להתכונן למבדק בעמוד הבא.
1. مَنْ هُوَ بَرْزَوَيْهِ؟
2. ماذا تَعْرِفونَ عَنْ كِتاب كَليلة وَدِمْنة؟
3. أُكْتُبوا 4 عِبارات عَنِ الْكِتاب.
4. إقْرَؤوا 4 جُمَل مِنْ صَفْحة 120 وَتَرْجِموها.
5. أُكْتُبوا الْكَلِمات التّالِية بِالْعَرَبِيّة وَاقْرَؤوها.
חיים, פגש את..., נמצא, חיפש אחר, סודות, הסכים, שלטון, בלבד, עץ (עצים), ביקש, כאשר.
6. أُكْتُبوا عِدّة جُمَل بَعْدَ هذِهِ الْجُمْلة. تَعَلَّمْنا في هذا الدِّرْس عَنْ كِتاب ...
7. חברו כל שני משפטים למשפט מורכב אחד באמצעות המילה שבסוגריים. לפעמים יש לערוך שינויים במשפט השני לצורך החיבור.
1. سافَرَ بَرْزَوَيْهِ مِنْ فارِس إلى الْهِنْد. (لأَنَّهُ)
أَرادَ بَرْزَوَيْهِ أَنْ يَبْحَثَ عَنْ شَجَرة الْحَياة.
2. قَرَّرَ بَرْزَوَيْهِ أَنْ يُسافِرَ إلى قَصْر الْمَلِك. (الَّذي)
يوجَدُ في قَصْر الْمَلِك كِتاب كَليلة وَدِمْنة.
3. ما وافَقَ الْمَلِك عَلى أَنْ يَنْسَخَ بَرْزَوَيْهِ الْكِتاب. (لأَنَّ)
هذا الْكِتاب هُوَ سِرّ مِنْ أَسْرار حُكْم الْمَلِك.
4. كَتَبَ بَرْزَوَيْهِ الْكِتاب مِنْ ذاكِرَتِهِ. (عِنْدَما)
رَجَعَ بَرْزَوَيْهِ إلى فارِس.
8. הקליטו את עצמכם קוראים משפטים על הבפר בעמוד 120. הקפידו על מבטא נכון.
9. שני ספרי פרוזה בערבית השפיעו במידה רבה על הספרות העולמית. הספרים הם: "אלף לילה ולילה" ו- "כלילה ודמנה". צפו בקלטת הווידאו, שבה אחד מסיפורי "אלף לילה ולילה", והוסיפו פרטים על החיים בתקופה המתוארת (הלבוש, המבנים, היחסים בין האנשים, הצבעים והקישוטים).
צפייה בווידאו
*128*
إخْتِبار
האזנה לתקליטור
1. إسْتَمِعوا، وَتَرْجِموا إلى الْعِبْرِيّة. (24 نُقْطة)
2. أَكْمِلوا بِطاقة الْهُوِيّة لِلْكِتاب. (15 نُقْطة)
1. إسْم الْكِتاب: --
2. أَلْكاتب: --
3. أَلْقَرْن: --
4. أَلْمَوْضوع: --
5. مَنْ حَفِظَهُ؟ --
3. إقْرَؤوا الْقِطْعة وَأَجيبوا.
إبْن الْمُقَفَّع هُوَ الْكاتِب الَّذي تَرْجَمَ كِتاب كَليلة وَدِمْنة مِنَ اللُّغة الْفارِسِيّة (פרסית) إلى اللُّغة الْعَرَبِيّة.
لَقَدْ وُلِدَ الْكاتِب عام 724 لِلْميلاد في فارِس، وَبَعْدَ أَنْ أَسْلَمَ (התאסלם) وَتَعَلَّمَ اللُّغة الْعَرَبِيّة، تَرْجَمَ كِتاب "كَليلة وَدِمْنة" إلى اللُّغة الْعَرَبِيّة، وَمِنْ هذِهِ اللُّغة تُرْجِمَ الْكِتاب إلى لُغات أوروبِّيّة كَثيرة، كَما (כמו כן) تُرْجِمَ إلى اللُّغة الْعِبْرِيّة.
1. مَنْ هُوَ ابْن الْمُقَفَّع؟ (6 نُقَط)
2. מה הייתה שפת המקור של הספר? (6 نُقَط)
3. مَتى وُلِدَ ابْن الْمُقَفَّع، وَأَيْنَ؟ (6 نُقَط)
4. هَلْ وُلِدَ ابْن الْمُقَفَّع مُسْلِماً؟ (5 نُقَط)
5. ما هِيَ اللُّغات الْمَذْكورة في الْقِطْعة؟ (6 نُقَط)
4. أَكْمِلوا الْجُمَل. (הוסיפו 4 מילים לפחות) (32 نُقْطة)
1. بَحَثْتُ عَنْ --
2. هِيَ مَوْجودة --
3. عِنْدَما --
4. إلْتَقى -- بِ --
*129*
המשל ألْمَثَل
המשל (أَلْمَثَل) הוא סיפור קצר (או שיר) שהחלק החשוב בו הוא הנמשל (מוסר ההשכל- أَلْعِبْرة). מטרתו של המשל ללמד את בני האדם על עצמם: מהי התנהגות (تَصَرُّف / سُلوك) נאותה, מהן תכונות רעות וטובות, לאיזו תוצאה יובילו יחסים מסוימים וכדומה.
המשל היה אמצעי לימוד (وَسيلة تَعْليم) חשוב בתקופה שבה הייתה התרבות מעברת (تُنْقَلُ) בעל-פה, משום שהוא קצר ונוח לזכירה (لِلتَّذَكُّر), בשל העלילה התמציתית ובשל דברי החידה שבו.
בכל משל מצוי הסיפור הגלוי, הוא המשל, המתקיים בזכות עצמו. בצד המשל מצוי הנמשל, שהוא הרובד הסמוי, המשתמע מתוך ההשוואה בין הסיפור לבין העולם (أَلْعالَم) המציאותי שבו אנו חיים (نَعيشُ).
יש סוג (نَوْع) מיוחד של משלים, הנקרא משלי חיות (حَيَوانات). בסיפורים אלה מתרחש הסיפור הגלוי בעולם החיות, כאשר חיות אלה מואנשות, כלומר מתנהגות (تَتَصَرَّفُ) כמו בני- אדם ומדברות בלשון (لُغة) בני-אדם.
כל חיה מייצגת בדרך כלל תכונה אנושית בולטת אחת. הקורא המיומן מעתיק בקלות רבה את הסיפור מעולם בעלי- החיים אל עולם בני- האדם ומסיק את המסר בנמשל.
(תמונה בספר- היעזר במנחה)
האזינו לדברים הבאים בערבית. הם לקוחים מתוך הקטע שקראתם בעברית לעיל. מצאו את הדברים המושמעים בקטע. היעזרו במספר מילים המתורגמות לערבית בקטע.
أَلْمَثَل هُوَ قِصّة قَصيرة، أَهَمُّها الْعِبْرة. وَيَهْدِفُ الْمَثَل إلى تَعْليم النّاس عَنْ أَنْفُسِهِمْ: ما هُوَ التَّصَرُّف الصَّحيح، ما هِيَ الصِّفات السَّيِّئة وَما هِيَ الصِّفات الْحَسَنة.
*130*
תרגיל:
קראו את המשל הבא וענו על השאלות.
באגם (بُحَيْرة) אחד חיו שלושה דגים (أَسْماك). אחד חכם (حَكيم), אחד זהיר (حَذِر) ואחד עצלן (كَسْلان). מן האגם זרם נחל קטן. יום אחד באו דייגים (صَيّادو سَمَك) למקום והתייעצו ביניהם, אך ידוגו את דגי האגם. הדג החכם לא פקפק לרגע, שחה (سَبَحَ) אל מפלי הנחל, נסחף עם הזרם וניצל. הדג הזהיר חיכה (إنْتَظَرَ) במקומו, כי לא היה בטוח שהדייגים אכן יממשו את החלטתם. אך משהתקרבו עם חכותיהם למים, פחד (خافَ) ושחה אף הוא לשפך המים. אך אבוי, דייג אחד כבר עמד (وَقَفَ) שם ורצה להעלותו בחכתו.
"חבל שהתמהמהתי", אמר בלבו (قالَ في نَفْسِهِ), "אסור לי לפקפק בדבריהם". אך מכיוון שזהיר היה, מצא תחבולה: הוא העמיד פני מת וצף על המים. כמובן, הדייג מאס בו ולא דג אותו, וכך ניצל גם הוא. הדג העצלן, לעומתם, עמד תקוע במקומו, ואז בא הדייג והעלה אותו (اصْتادَها) בחכתו.
(מתוך כלילה ודמנה, הוצאת דביר, 1992, עמ' 32-31)
- מהו הסיפור הגלוי?
- אלו תכונות אנושיות מייצגים הדגים?
- איזו התנהגות אנושית מיוחסת לדגים?
- איזו תכונה בא המשל לגנות?
- נסו לנסח את המסר שבמשל במשפט אחד.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*131*
مَثَل الثَّعْلَب وَالطَّبْل
إسْتَمِعوا إلى القِصّة.
האזנה לתקליטור
قالَ دِمْنة: قالوا إنَّ ثَعْلَباً (שועל) وَصَلَ إلى تَلّ. وَكانَتْ عَلى التَّلّ شَجَرة، في رَأْسِها طَبْل (תוף).
وَعِنْدَما هَبَّتِ (נשבה) الرّيح، ضَرَبَتْ (היכתה) أَغْصان الشَّجَرة الطَّبْل، فَخَرَجَ مِنْهُ صَوْت (קול) عَظيم.
فَذَهَبَ الثَّعْلَب إلى الشَّجَرة، لِيَفْحَصَ (فَحَصَ - בדק) مَصْدَر هذا الصَّوْت.
وَلَمّا وَصَلَ إلى الشَّجَرة، وَجَدَ (מצא) أَنّ الطَّبْل كَبير جِدّا، فَكَسَرَهُ (كَسَرَ- שבר) لِيَرى مِنْ أَيْنَ يَخْرُجُ الصَّوْت.
فَرَأى الثَّعْلَب أَنَّ الطَّبْل أَجْوَف لا شَيْءَ فيهِ (חלול, אין בו שום דבר).
قالَ الثَّعْلَب في نَفْسِهِקול : إنَّ هذا الطَّبْل صَوْتُهُ عَظيم، وَلكِنَّ جِسْمَهُ (גופו) ضَعيف وَأَجْوَف.
(بِتَصَرُّف عَنْ: كَليلة وَدِمْنة لِعَبْد الله بْنِ الْمُقَفَّع، مَنْشورات دار مَكْتَبة الْحَياة، بَيْروت، 1983، ص 132)
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*132*
تَعالَوْا نَضَعُ النِّقاط عَلى الْحُروف
שורות 2-1: نَقْرَأُ في هذا الْمَثَل عَنْ -- وَعَنْ --
שורה 3: מה גרם להשמעת הקול?
(عِنْدَما هَبَّتِ الرّيح وَضَرَبَتْ أَغْصان (ענפים) الشَّجَرة الطَّبْل).
שורה 4: שערו מה פירוש המילה: عَظيم. היעזרו במעתק: ظ- צ.
שורה 5: لِماذا ذَهَبَ الثَّعْلَب إلى الشَّجَرة؟ (لِ زائد פעול בזמן עתיד- כדי ל...)
שורה 7: למי מתייחס הכינוי هُ במילה: وَكَسَرَهُ؟
שורה 8: ماذا وَجَدَ الثَّعْلَب داخِل الطَّبْل؟
שורות 10-9: מהם שמות - התואר המנוגדים המופיעים בשורות אלה ומתייחסים לתוף?
כל השורות: قَسِّموا (חלקו) هذا الْمَثَل إلى 3 أَقْسام (חלקים)! ثُمَّ فَسِّروا (הסבירו) التَّقْسيم.
כל השורות: מה מנסה משל זה ללמדנו על החיים?
إسْتَمِعوا إلى الْعِبارات التّالِية، وَتَرْجِموها إلى الْعِبْرِيّة.
האזנה לתקליטור
1. شَجَرة عَلى رَأْس التَّلّ
2. هَبَّتِ الرّيح
3. صَوْت عَظيم
4. مَصْدَر الصَّوْت
5. كَسَرَ الطَّبْل
6. لا شَيْءَ فيهِ
7. قالَ في نَفْسِهِ
8. جِسْم ضَعيف
ספרו זה לזה את תוכן המשל בעברית ובדקו, אם כל המילים מובנות לכם.
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*133*
מילים חדשות:
ضَرَبَ - היכה
صَوْت ج أَصْوات - קול ר' קולות
فحَصَ - בדק
عَظيم - עצום, גדול
مَصْدَر- מקור ר' מקורות
لَمّا - כאשר
شَيْء ج أَشْياء - דבר ר' דברים
ضَعيف - רזה, חלש
جِسْم - גוף
كَسَرَ - ِ שבר
הבה ניזכר ב:
وَجَدَ - מצא
وَصَلَ - הגיע
خَرَجَ - יצא
ذَهَبَ - הלך
رَأى - ראה
רמת בסיס
האזנה לתקליטור
تمارين
1. إسْتَمِعوا، وَتَرْجِموا إلى الْعِبْرِيّة.
1. شَجَرة عَظيمة.
2. ضَرَبَ النَّبيّ موسى الصَّخْرة.
3. صَوْت الْوَلَد.
4. لا شَيْءَ فيهِ.
5. جِسْم ضَعيف.
6. قالَ في نَفْسِهِ.
7. مَصْدَر الصَّوْت.
8. لَمَا وَجَدَ الْوَلَد، قالَ لَهُ ...
2. أُكْتُبوا عِبارات مُخْتَلِفة مِنَ الْكَلِمات الْجَديدة.
3. إخْتاروا الْكَلِمة مِنَ الْمَخْزَن، وَأَكْمِلوا الْجُمَل.
1. لِهذا الإنْسان -- عالٍ يَسْمَعونَهُ مِنْ بَعيد.
2. -- الطَّبيب الْوَلَد الْمَريض، وَوَجَدَ أَنَّ لا شَيءَ لَهُ.
3. لَمّا خَرَجَ أَخي الصَّغير إلى الشّارِع، وَقَعَ وَ -- يَدَهُ.
4. بُحَيْرة طَبَرِيّا هِيَ -- مِياه (מים) رَئيسيّ في إسْرائيل.
5. -- الْوَلَد أَصْغَر مِنْ جِسْم الرَّجُل.
أَلْمَخْزَن:
جِسْم، فَحَصَ، كَسَرَ، مَصْدَر، صَوْت، ضَعيف.
*134*
4. מצאו את המילה החדשה הנחבאת במילה המסומנת בצבע.
לדוגמה: سَمِعْتُ صَوْتَهُ (מילה מסומנת בצבע) قَبْلَ دَقيقة.
صَوْت - קול, صَوْتَهُ - (את) קולו
1. فَحَصَني (מילה מסומנת בצבע) هذا الطَّبيب.
2. لا تَضْرِبوا الْوَلَد!
3. جِسْمُكَ (מילה מסומנת בצבע) أَكْبَر مِنْ جِسْمي (מילה מסומנת בצבע).
4. كَثير مِنَ الأَوْلاد في إفْرِيقِيا ضُعَفاء (מילה מסומנת בצבע).
רמת הרחבה
5. ما هِيَ الْجُمَل الصَّحيحة؟
1. كانَ عَلى رَأْس الشَّجَرة طَبْل.
2. ضَرَبَ الثَّعْلَب الطَّبْل.
3. فَحَصَ الثَّعْلَب مَصْدَر الصَّوْت.
4. كَسَرَتِ الرّيح الشَّجَرة.
5. فَهِمَ الثَّعْلَب أَنَّ جِسْم الطَّبْل ضَعيف وَأَجْوَف.
6. إنْسَخوا الْجُمَل الَّتي تَدُلُّ عَلى أَنَّ: (העתיקו את המשפטים המציינים כי:)
1. אחד מאיתני הטבע גרם לקול להישמע.
2. השועל לא הבין בתחילה מה מקור הקול.
3. השועל הבין, שמקור הקול אינו תלוי בתוכן התוף.
7. أَجيبوا عَنْ كُلّ سُؤال بِعِدّة جُمَل.
1. ماذا نَعْرِفُ عَنِ الطَّبْل؟ (היעזרו במילה: أَنَّهُ - שהוא)
2. ماذا نَعَرِفُ عَنِ الثَّعْلَب؟ (היעזרו במילה: أَنَّهُ - שהוא)
8. أَكْمِلوا الْجُمْلة إلى قِطْعة قَصيرة: دَرَسْنا في هذا الْمَثَل عَنْ --
9. הפכו את הפעלים הבאים לנקבה (יחידה נסתרת). היעזרו במילה: ضَرَبَتْ.
وَجَدَ، وَصَلَ، كَسَرَ، فَحَصَ، ذَهَبَ، خَرَجَ، قالَ.
10. הסתירו את תרגום המילים החדשות שבעמוד 133 ובדקו, אם אתם יודעים לתרגם את כולן.
*135*
عَلى النَّحْو التّالي
מיליות השלילה בעבר ובעתיד / הווה
1. تَرْجِموا الْكَلِمات الْمُلَوَّنة.
1. هَلْ تَعْرِفُ ما هُوَ مَوْضوع كِتاب كَليلة وَدِمْنة؟ لا أَعْرِفُ (كَلِمة مُلَوَّنة)
2. ما (كَلِمة مُلَوَّنة) تَعَلَّمْنا (كَلِمة مُلَوَّنة) عَنْ هذا الْكِتاب في الصَّفّ.
3. قالَ الْمَلِك: لا (كَلِمة مُلَوَّنة) أُوافِقُ (كَلِمة مُلَوَّنة) عَلى هذا.
4. ما (كَلِمة مُلَوَّنة) رَجَعَ (كَلِمة مُلَوَّنة) الْوَلَد حَتّى ساعة مُتَأَخِّرة.
2. העתיקו את המילים המסומנות באדום בתרגיל 1 למחברת וכתבו לידן את הזמן המתאים לפועל.
3. השלימו את הכלל הבא:
מילית השלילה לפני פועל בזמן עבר היא: --
מילית השלילה לפני פועל בזמן עתיד היא: --
4. إخْتاروا الْكَلِمة الْمُلائِمة.
1. (ما، لا) أَطْلُبُ مِنْهُ أَنْ يَقْرَأَ هذا الْكِتاب.
2. (ما، لا) قَرَأْنا الْكِتاب الْمَكْتوب بِاللُّغة الْعِبْرِيّة.
3. (ما، لا) نُشاهِدُ الْفيلم هذا الْمَساء.
4. هِيَ (ما، لا) تَتَكَلَّمُ بِهذِهِ اللُّغة.
5. (ما، لا) رَأَيْتُها في الْمَدْرَسة.
5. أَكْمِلوا.
1. أَنا ما --
2. هُوَ لا --
3. هِيَ ما --
4. نَحْنُ لا --
5. هُمْ لا --
*136*
مَثَل الرَّجُل وَالْفَأرة
האזנה לתקליטור
إسْتَمِعوا إلى القِصّة.
وَجَدَ رَجُل فَأْرة صَغيرة، فَأَخَذَها (أَخَذَ- לקח) إلى بَيْتِهِ؛ وَلكِنَّهُ خافَ مِنْ أَهْلِهِ، فَطَلَبَ مِنْ رَبِّهِ أَنْ يُحَوِّلَها (يُحَوِّلُ - יהפוך) إلى بِنْت صَغيرة.
فَتَحَوَّلَتِ الْفَأْرة إلى بِنْت جَميلة، قالَ الرَّجُل لأَهْلِهِ إنَّها ابْنَتُهُ.
وَلَمَا كَبُرَتِ الْبِنْت، قالَ لَها الرَّجُل:
"مَنْ تُريدينَ أَنْ يَكونَ زَوْجاً (בעל, בן זוג) لَكِ?"
قالَتِ الْبِنْت: "أُريدًُ أَنْ يَكونَ زَوْجي أَقْوى شَيْء (הדבר הכי חזק) في الْعالَم".
فَذَهَبَ الرَّجُل إلى الشَّمْس، وَقَالَ: "أَيُّها الْخَلْق ("יצירה") الْعَظيم! لي بِنْت، تَطْلُبُ زَوْجاً يَكونُ أَقْوى شَيْء في الْعالَم. فَهَلْ تَتَزَوَّجُها (תתחתן אתה)?"
قالَتِ الشَّمْس: "إذْهَبْ إلى السَّحاب. هُوَ أَقْوى مِنّي لأَنَّهُ يُغَطّيني (מכסה אותי)".
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*137*
فَذَهَبَ الرَّجُل إلى السَّحاب وَقالَ لَهُ ما قالَهُ لِلشَّمْس.
فقالَ السَّحاب: "إذْهَبْ إلى الرّيح. هِيَ أَقْوى مِنّي، لأَنَّها تَذْهَبُ (מובילה אותי) بي شَرْقاً وَغَرْباً (מערב) وَشَمالاً وَجَنوباً".
فَذَهَبَ الرَّجُل إلى الرّيح، وَقالَ لَها ما قالَهُ لِلسَّحاب.
قالَتِ الرّيح: "إذْهَبْ إلى الْجَبَل. هُوَ أَقْوى مِنّي، لأَنّي لا أَقْدِرُ (אינני יכולה) أَنْ أُحَرِّكَهُ (להזיזו)".
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
فَذَهَبَ الرَّجُل إلى الْجَبَل، وَقالَ لَهُ ما قالَهُ لِلرّيح.
فَأَجابَهُ الْجَبَل: "إذْهَبْ إلى الْفَأْر. هُوَ أَقْوى مِنّي، لأَنَّهُ يَحْفِرُ بي مَسْكَنَهُ".
فَذَهَبَ الرَّجُل إلى الْفَأْر، وَسَأَلَهُ: "هَلْ تَتَزَوَّجُ ابْنَتي؟"
فَقالَ لَهُ الْفَأْر: "كَيْفَ أَتَزَوَّجُها، وَمَسْكَني صَغير، وَأَنْتَ تَعْرِفُ أَنَّ الْفَأْر يَتَزَوَّجُ الْفَأْرة؟!".
فَطَلَبَ (ביקש) الرَّجُل مِنْ رَبِّهِ أَنْ يُحَوِّلَ ابْنَتَهُ فَأْرة كَما كانَتْ، فَتَزَوَّجَتِ الْفَأْر.
(بِتَصَرُّف عَنْ: كَليلة وَدِمْنة لِعَبْد الله بْنِ الْمُقَفَّع، مَنْشورات دار مَكْتَبة الْحَياة، بَيْروت، 1983، ص. 292-293)
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
*138*
تَعالَوْا نَضَعُ النِّقاط عَلى الْحُروف
שורות 2-1: مِنْ وَجَدَ؟ ماذا وَجَدَ؟ مِمَّنْ خافَ؟ ماذا طَلَبَ؟ مِمَّنْ طَلَبَ؟
שורה 3: أَكْمِلوا: كانَتْ فَأْرة، وَأَصْبَحَتْ (הפכה ל) --
שורה 3: אם פירוש הפועל حَوَّلَ בשורה 2 הוא: הפך את -- ל --, אז מה פירוש הפועל: تَحَوَّلَ؟
שורה 4: המילים: لَمّا كَبُرَتِ الْبِنْت، מעידות כי:
א. עבר זמן רב מאז שהפכה העכברה לילדה.
ב. לא עבר זמן כלל.
ג. עבר זמן קצר ביותר.
שורה 5: מהי השאלה שהפנה האיש אל בתו?
שורה 6: איזו מתכונות החתן המיועד הייתה חשובה לילדה?
أ. حَكيم
ب. قَوِيّ
ج. ضَعيف
د. جَميل
שורות 21-7: خَرَجَ الأَب لِيُفَتِّشَ (כדי לחפש) عَنْ زَوْج لاِبْنَتِهِ. أَكْمِلوا اللاّئِحة.
(جدول في الكتاب بثلاثة أعمدة:)
إلى مَنْ ذَهَبَ الأَب؟ (למי הלך האב?)، ماذا طَلَبَ مِنْهُ؟ (מה ביקש ממנו?)، إلى مَنْ بَعَثَهُ "الزَّوْج"؟
إلى الشَّمْس، أَنْ يَتَزَوَّجَ ابْنَتَهُ، إلى السَّحاب
--، --، إلى الرّيح
--، --، --
إلى الْجَبَل، --، إلى الْفَأْر.
שורה 10: إخْتاروا التَّرْجَمة الصَّحيحة لِلْجُمْلة:
"وَقَالَ لَهُ ما قالَهُ لِِلشَّمْس":
أ. ואמר לו: אל תאמר לשמש.
ب. ואמר לו את מה שאמר לשמש.
ج. אומר לו: מה נאמר לשמש?
הידעת?
בערבית קיימות שתי מילים המציינות את המילה "בת" בעברית.
א. بِنْت - בת / ילדה (בניגוד לבן / ילד)
ב. إبْنة - בת של אב ואם (שהיא גם הנקבה של המילה إبْن).
*139*
שורה 8: למי מתייחס הכינוי ها במילה: تَتَزَوَّجُها؟
שורה 11: למי מתייחס הכינוי ها במילה: لأَنَّها؟
שורה 19: جِدوا (מצאו) كَلِمة مُرادِفة لِكَلِمة: "بَيْت".
שורות 20-19: لِماذا ما أَرادَ الْفَأْر أَنْ يَتَزَوَّجَ الْبِنْت؟
שורות 2, 21: מצאו את הקשר שבין בקשת האב בשורה 2 ובין בקשתו בשורה 21.
דונו בקבוצות קטנות בשאלות הבאות:
1. מדוע נמנע כל "חתן" מלהציג את עצמו כחזק ביותר?
2. מהם הצדדים החזקים והחלשים של כל "חתן"?
מה מלמדים אותנו צדדים אלה על המושגים "חוזק" ו"חולשה"?
3. מה קורה לאדם שמתרחק ממהותו והופך לדבר אחר, כפי שקרה לעכברה שהפכה לאישה?
4. איך ניתן ללמוד ממשל זה על החיים שלנו?
إسْتَمِعوا إلى الْعِبارات التّالِية، وَتَرْجِموها إلى الْعِبْرِيّة.
האזנה לתקליטור
1. خافَ مِنْ أَهْلِهِ.
2. أَقْوى شَيْء في الْعالَم.
3. أَلشَّمْس وَالرّيح.
4. شَرْق وَغَرْب.
5. جَنوب وَشَمال.
6. مَسْكَن صَغير.
7. هَلْ تَتَزَوَّجُ ابْنَتي؟
8. أَلرَّجُل وَالْفَأْرة.
ספרו זה לזה את תוכן המשל בעברית ובדקו, אם כל המילים מובנות לכם.
הידעת?
שמות-עצם המציינים את המקום שבו מתבצעת הפעולה, יבואו לרוב באחד מהמשקלים הבאים: مَفْعَل، مَفْعِل، مَفْعَلة.
דוגמאות: مَسْكَن، مَسْجِد، مَدْرَسة.
מצאו שמות עצם נוספים במשקלים אלה.
הידעת?
ישנם בעברית שמות-עצם ממין נקבה שאינם מסתיימים ב: -ة / ة לדוגמה: شَمْس، دار، حَرْب، سوق، بِئْر، ريح، طَريق.
*140*
מילים חדשות:
خافَ - פחד
حَوَّلَ... إلى... - הפך את ... ל...
كَبُرَ - גדל
زَوْج، زَوْجة - בעל, אישה
قَوِيّ ج أًَقْوِياء - חזק ר' חזקים
ما - מה ש...
ريح ج رِياح - רוח ר' רוחות
قَدَرَ عَلى - ِ יכול (היה מסוגל)
تَزَوَّجَ - התחתן
הבה ניזכר ב:
أَهْل - בני משפחה
طَلَبَ - ُ ביקש
شَيْء ج أَشْياء - דבר ר' דברים
أَجابَ - ענה
لَمّا - כאשר
רמת בסיס
האזנה לתקליטור
تمارين
1. إسْتَمِعوا، وَتَرْجِموا إلى الْعِبْرِيّة.
1. خافَ الزَّوْج.
2. كَبُرَ وَتَزَوَّجَ.
3. لَمّا تَزَوَّجَ.
4. رِيح قَوِيّة.
5. قَدَرَ عَلى كُلّ شَيْء.
6. أَهْل الزَّوْج.
7. طَلَبَ مِنَ الزَّوْجة.
8. أَجابَ الزَّوْج.
2. بَدِّلوا الْكَلِمة الأخيرة في كُلّ جُمْلة.
1. خافَ أَخي.
2. هَبَّتْ ريح شَرْقِيّة.
3. كَبُرَتِ الْبِنْت.
4. أَجابَ الزَّوْج.
5. تَزَوَّجَ الْمُعَلِّم.
3. أَلِّفوا عِبارات مُخْتَلِفة مِنَ الْكَلِمات الْجَديدة.
*141*
4. מצאו את המילה החדשה הנחבאת במילה המסומנת בצבע.
לדוגמה: قالَتْ زَوْجَتُهُ (מילה מסומנת בצבע).
زَوْجة - אישה, רעיה; زَوْجَتُهُ - אישתו.
1. عِنْدَما نَكْبُرُ (מילה מסומנת בצבע) نَخْرُجُ مِنْ بَيْت أََهْلِنا (מילה מסומנת בצבע).
2. هذِهِ الْبِنْت تَخافُ (מילה מסומנת בצבע) مِنَ الْكَلْب.
3. لا أَقْدِرُ (מילה מסומנת בצבע) عَلى (מילה מסומנת בצבע) هذا الْعَمَل.
4. قالَتْ أُمّي: تَزَوَّجْنا (מילה מסומנת בצבע) قَبْلَ 16 سَنة.
רמת הרחבה
5. أَكْمِلوا: لَمّا ("כאשר", לפני פועל בעבר) عِنْدَما ("כאשר", לפני פועל בעבר או עתיד / הווה)
1. -- أَدْخُلُ كُلّ صَباح إلى الصَّفّ، أَقْعُدُ في مَكاني.
2. -- وَصَلْتُ إلى بَيْتي، رَأَيْتُ أُمّي تَكْتُبُ.
3. -- فَتَحْتُ الرّادِيو، كانَتِ السّاعة الْعاشِرة تَماماً.
4. -- تَقْرَأُ الْمُعَلِّمة الْمَثَل، أَفْهَمُ كُلّ شَيْء.
6. تَرْجِموا إلى الْعِبْرِيّة. (למילה ما מספר משמעויות)
ما (מה ש...) ما (מה, מילת שאלה) ما (לא, לפני פועל בעבר)
1. ما عَرَفْنا كُلّ الْكَلِمات الْجَديدة.
2. سَمِعْتُ ما قالَتِ الْمُعَلِّمة.
3. ما هُوَ اسْم هذا الْمَكان؟
7. أُنْقُلوا مِنَ الْقِصّة:
1. سَطْر 9: כי הוא
2. سَطْر 11: כי היא
פרקו את המילים שהעתקתם למילת סיבה פלוס כינוי חבור.
8. קצרו את שתי המילים הראשונות למילה אחת (היעזרו בתרגיל הקודם).
1. لأَنَّ الْبِنْت حَكيمة.
2. لأَنَّ الْيَوْم قَصير.
3. لأَنَّ الأَوْلاد هُنا.
*142*
9. קשרו כל זוג מזוגות המשפטים הבאים בעזרת אחת מהמילים הבאות: لأَنَّها، لأَنَّهُ، لأَنَّكَ، لأَنَّنا
שימו לב! יש להוריד מילה מן המשפט השני לצורך הקישור.
1. نَحْنُ سَأَلْنا زائد نَحْنُ نُريدُ أَنْ نَفْهَمَ الدَّرْس.
2. هُوَ أَقْوى مِنّي زائد هُوَ يَذْهَبُ بي شَرْقاً وَغَرْباً.
3. هِيَ تَعْرِفُ اللُّغة الْعِبْرِيّة زائد هِيَ نَشَأَتْ (גדלה) في إسْرائيل.
4. أَنْتَ لَمْ تَفْتَحْ لَهُ الْباب زائد أَنْتَ لا تَعْرِفُهُ.
10. פרקו כל אחת מהמילים הבאות למילת בסיס ולכינוי חבור.
أَخَذَها، بَيْتِهِ، أَهْلِهِ، إبْنَتُهُ، زَوْجي، تَتَزَوَّجُها، مِنّي، يُغَطّيني، لأَنَّها.
מצאו עוד מילים כאלה בסיפור, העתיקו אותן ופרקו אותן כנדרש.
11. הסתירו את תרגום המילים החדשות שבעמוד 140 ובדקו, אם אתם יודעים לתרגם את כולן.
زاوِية الْكِتابة
12. בחרו משימת כתיבה אחת:
أ. أُكْتُبوا قِطْعة تَصِفُ ما نَعْرِفُهُ عَنِ الْفَأْرة؟
ب. כתבו את המשל מנקודת מבטה של השמש.
הידעת?
ניתן ליצור את ערך היתרון משם התואר.
לדוגמה: جَميل (שם-תואר) - יפה; أَجْمَل (ערך היתרון) - יפה יותר מ...
מהו ערך היתרון של שמות-התואר הבאים?
كَبير، صَغير، ضَعيف، طَويل، قَصير، بَعيد، قَريب.
מהו שם-התואר של צורות ערך היתרון הבאות?
أَسْرَع، أَسْعَد، أَسْمَن، أَحْدَث، أَكْرَم.
ערך היתרון המתייחס ליחיד, ליחידה, לרבים ולרבות בא בערבית תמיד בצורת היחיד. דוגמאות:
أَخي أَكْبر مِنْ أُخْتي.
أُمّي أَضْعَف مِنْ أُمِّكِ.
تَلاميذ الصَّفّ الثّامِن أَسْرَع مِنْ تَلاميذ الصَّفّ السّابِع.
بَناتي أَطْوَل مِنْ بَناتِكَ.
שימו לב! אחרי ערך היתרון מופיעה מילית היחס مِنْ.
*143*
ألْمُفْرَد وَالْجَمْع היחיד והרבים
1. אמרו את צורת היחיד של צורות הריבוי הבאות:
أَصْوات، مَصادِر، كِبار، ضُعَفاء، رِياح، أَقْسام، أَشْياء، ناس، صِغار، سُحْب، طِوال
صَوْت، مَصْدَر، كَبير، ضَعيف، ريح، قِسْم، شَيْء، إنْسان، صَغير، سَحابة، طَويل
2. השלימו את שני המשפטים הבאים. השתמשו בכל צורות הריבוי האפשריות.
1. هؤُلاءِ الأَوْلاد ال -- مِنْ مَدينَتي.
2. قَرَأْتُ عَنْ هذِهِ ال --.
3. أَكْمِلوا.
1. -- الأَصْوات.
2. مَصادِر --
3. -- كِبار.
4. -- ضُعَفاء.
5. رِياح --
6. أَقْسام --
7. أَشْياء --
8. ناس --
9. -- صِغار.
10. سُحُب --
11. -- طِوال.
4. לאילו צורות ריבוי מאלה המופיעות בתרגיל 1 ניתן להקדים את הפועל أَكَلَ؟
5. מיינו את צורות הריבוי הבאות לפי טבלת המשקלים שלהלן:
أَصْوات، مَصادِر، كِبار، ضُعَفاء، رِياح، أَقْسام، أَشْياء، ناس، صِغار، سُحْب، طِوال
(جدول في الكتاب بستة أعمدة:)
ריבוי שלם, משקלי ריבוי שבור
סיומת ونَ / ينَ، סיומת ات، أَفْعال، فُعَلاء، مَفاعِل، فِعال
--، --، --، --، --، --
6. הסבירו היכן שיבצתם את המילה: أَصْوات (שימו לב לשורש המילה).
7. לקראת המבדק: קראו את שמות העצם ביחיד המופיעים בשולי הדף והתאימו לכל אחד מהם את צורת הרבים שלו. בזמן התרגול הסתירו את כל הדף חוץ מרשימת שמות העצם ביחיד.
*144*
عَلى النَّحْو التّالي
הציווי
1. تَرْجِموا الْكَلِمات الْمُلَوَّنة.
1. إذْهَبْ (كَلِمة مُلَوَّنة) إلى الْمَدْرَسة، يا رامي!
2. أُخْرُجي (كَلِمة مُلَوَّنة) مِنَ الْبَيْت الآنَ، يا روت!
3. إسْمَعوا (كَلِمة مُلَوَّنة) الأَخْبار، يا تَلاميذ!
4. إفْتَحْنَ (كَلِمة مُلَوَّنة) الْباب، يا بَنات!
5. إنْزِلْ (كَلِمة مُلَوَّنة) مِنَ السَّيّارة، وَادْخُلْ (كَلِمة مُلَوَّنة) هذا الْبَيْت!
2. העתיקו את המילים המסומנות בצבע בתרגיל 1 וכתבו לידן את הגוף שמבצע את הפעולה.
כללי הציווי בבניין הראשון:
1. האות הראשונה היא האות أ שתנוקד בכסרה או בדמה.
ניקודה נקבע על-פי ניקוד ע' הפועל בהווה / עתיד.
أُ כאשר ניקוד ע' הפועל הוא דמה, إِ כאשר ניקוד ע' הפועל הוא פתחה או כסרה.
2. אחרי האלף- המזה יופיעו 3 אותיות השורש, פ' הפועל תנוקד בסוכון, ע' הפועל תנוקד כמו בזמן הווה / עתיד.
3. הציווי מכיל 4 גופים. להלן הסיומת של כל צורה:
גוף נוכח: סוכון על ל' הפועל
גוף נוכחים: -ُ وا
גוף נוכחת: -ِ ي
גוף נוכחות: -ُ نَ
4. באמצע משפט תוחלף האות أ באלף שאינה נשמעת: ا.
3. إخْتاروا الْكَلِمة الصَّحيحة مِنْ بَيْنِ الْقَوْسَيْنِ.
1. (أُكْتُبوا، أُكْتُبي) في الدَّفْتَر، يا أََوْلاد!
2. (إذْهَبْ، إذْهَبوا) إلى السّوق، يا ابْني!
3. (أُطْلُبْ، أُطْلُبي) كُلّ ما تُريدينَ، يا بِنْتي!
4. (إسْأَلي، إسْأَلْنَ) الْمُعَلِّمة، وَ(اكْتُبْ، اكْتُبي) الْجَواب، يا تِلْميذة!
*145*
4. נקדו את הפועל המסומן בצבע בכל משפט. (היעזרו בניקוד ע' הפועל שבסוגריים)
1. اسمع (פועל מסומן בצבע) كَلام أُمِّكَ، يا ابْني! (سَمِعَ - )
2. اذهب (פועל מסומן בצבע) إلى السّوق، يا يوسُف! (ذَهَبَ - )
3. اكتبي (פועל מסומן בצבע) الْكَلِمات في الدَّفْتَر، يا وِداد! (كَتَبَ -)
4. اقرؤوا (פועל מסומן בצבע) الْكِتاب الْجَديد، يا ناس! (قَرَأَ - َ)
5. اذهبن (פועל מסומן בצבע) إلى الْبَلَدِيّة، يا بَنات! (ذَهَبَ -)
5. כתבו את צורות הציווי הנדרשות בעזרת הפעלים שבסוגריים:
1. קרא וכתוב! (قَرَأَ -، كَتَبَ -)
2. צאי ועלי! (خَرَجَ -، صَعِدَ -)
3. העתיקו ולמדו! (نَسَخَ -، دَرَسَ -)
4. שבנה ושמענה! (قَعَدَ -، سَمِعَ -)
5. בקש ואמור תודה! (طَلَبَ -، شَكَرَ -)
6. أَلِّفوا جُمَلاً وَاسْتَعْمِلوا الْكَلِمات التّالِية. (חברו משפטים והשתמשו בפעלים הבאים)
1. أُدْرُسي
2. إسْمَحوا
3. إفْهَمْ
4. إعْمَلي
5. أُنْظُرْنَ
7. הפכו את המשפטים הבאים מעתיד / הווה לציווי:
1. تَزْرَعُ الشَّجَرة في البُسْتان.
2. تَفْتَحينَ الدُّكّان.
3. تَسْكُنونَ في حَيْفا.
4. تَعْمَلْنَ في الْبَيْت.
5. تَنْظُرُ إلى الصّورة.
*146*
درس 7
ألْقُرْآن الْكَريم
إسْتَمِعوا إلى تَفاصيل بِطاقة الْهُوِيّة التّالِية.
האזנה לתקליטור
إسْم الْكِتاب: أَلْقٌرْآن
أَسْماء أُخْرى لَهُ: أَلذِّكْر، أَلْوَحْي، أَلْفُرْقان، أَلْحِكْمة
أَلأَصْل: أَللَّوْح الْمَحْفوظ في السَّماء
لَيْلة التُّزول: لَيْلة الْقَدْر
أَلْمُمَيِّزات: مُقَدَّس لِلْمُسْلِمينَ
عَدَد السُّوَر: 114
عَدَد السُّوَر الْمَكِّيّة: 90
أَلسّورة الأُولى: أَلْفاتِحة
أَطْوَل سورة: أَلْبَقَرة (2)
تَفْسير مَشْهور: تَفْسير الْجَلالَيْنِ
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
מצאו בקטע הבא פרטים שלא הופיעו על הקוראן בתעודת הזהות.
ספר הקוראן נחשב לנס. גם נביאים בדתות אחרות נשלחו אל בני עמם ועשו נסים.
משה עשה נסים מול חרטומי מצרים וישו ריפא חולים והחיה מתים. כך גם מחמד הביא לבני עמו את הנס של הקוראן, שהוא נס הלשון המושלמת שבה כתוב הקוראן.
נס זה הוא הגורם שמניע את המוסלמים להעריץ את הקוראן. הם לומדים אותו בעל-פה, גם אם אינם יודעים ערבית. הם מרבים להאזין לקריאתו המסולסלת, ואינם נוגעים בספר לפני שהם מטהרים. הערצתם את הקוראן נובעת גם מן הסברה שהספר הורד לנביא מחמד מן הלוח הגנוז אשר בשמים, שהוא גם מקור התורה היהודית והברית החדשה הנוצרית.
לפיכך, הקוראן קדוש כמעט כמו האל עצמו, ואין אפשרות לחקותו.
המילה קוראן גזורה מן השורש "קרא" (قرأ). הוא הורד מהשמים כדי שהאנשים יקראו בו וימצאו את דרכם בחיים. הפרשיות בו מסודרות מן הארוכה ביותר לקצרה ביותר.
כל אחת מהפרשיות פותחת באמירה: "بِسْم الله الرَّحْمن الرَّحيم"، מלבד פרשיה מס' 9.
הקוראן מהווה בסיס לספר חוקים, ובו מצויים דינים רבים המפרטים את התנהגות המאמין בתחומים רבים. למשל: בקוראן מובהר בפירוט כיצד להטהר לפני תפילה, מי צריך לצום, למי יש לתת צדקה ועוד. כמו כן ניתן להראות בקוראן בסיס לספר חוקה של מדינה בתחום החברתי (הדאגה ליתום, לאלמנה, לעובר האורח), בתחום הכלכלי (דינים לגבי גביית ריבית) ובתחומים, כמו מוסר, צבא ומדינה. הקוראן מגדיר גם עונשים מפורטים לכל מי שעובר על החוקים.
*147*
سورة العلق
לפי האמונה המוסלמית, הקוראן לא ירד אל מחמד בבת אחת, אלא בשלבים. בכל פעם ירדו מספר פסוקים או פרשיות לפי הצורך. הפרשה שלפנינו היא הפרשה הראשונה שירדה אל מחמד כשהתבודד בהר חִרַאא, והיא מציינת את תחילת נבואתו. בפרשה זו המלאך גבריאל מדבר אל מחמד ומצווה עליו לקרוא.
מחמד אינו מבין מה עליו לקרוא, ועל כן יוזר לו המלאך ואומר לו לקרוא בשם אללה, ואחר כך הוא מלמדו את הכתיבה. סגנון הפרשיות שירדו בתקופה הראשונה (במכה) הוא מיוחד ופיוטי: הפסוקים קצרים, בעלי חריזה ויש בהם מילים חוזרות שיוצרות מקצב פנימי.
האזנה לתקליטור
שתי המסורות הבאות מסבירות, מדוע ירדה הפרשה הנקראת: سورة الْعَلَق.
הפרשה מתארת את המפגש הראשון בין מחמד לבין המלאך גבריאל. האזינו לשתי המסורות ולחלק מהפרשה.
ألرِّواية 1 (המסורת הראשונה)
كانَ مُحَمَّد أُمِّيّا (אנאלפבית) وَهذا يَعْني أَنَّهُ ما كانَ يَعْرِفُ الْقِراءة وَالْكِتابة.
وَفي إحْدى اللَّيالي، عِنْدَما انْفَرَدَ (התבודד) في جَبَل حِراء، سَمِعَ صَوْت الْمَلاك (המלאך) جِبْريل يَقولُ لَهُ: "إقْرَأ". وَلَمْ يَعْرِفْ مُحَمَّد ماذا يَقْرَأُ.
لِذلِكَ (לכן)، طَلَبَ مِنْهُ جِبْريل أَنْ يَقْرَأَ بِاسْمِ الله.
بَعْدَ ذلِكَ عَلَّمَهُ جِبْريل الْقِراءة، وَهكَذا أَصْبَحَ نَبِيّا (הפך לנביא).
ألرِّواية 2 (המסורת השנייה)
جاءَ (בא) الْمَلاك جِبْريل إلى مُحَمَّد في الْحُلْم، وَطَلَبَ مِنْهُ أَنْ يَقْرَأَ.
وَعِنْدَما سَأَلَ مُحَمَّد: "ماذا أَقْرَأُ؟"، فَتَحَ جِبْريل صَدْر (חזה) مُحَمَّد، وَزَرَعَ فيهِ السّورة. عِنْدَما اسْتَيْقَظَ (התעורר) مُحَمَّد مِنْ نَوْمِهِ، شَعَرَ (הרגיש) كَأَنَّ جِبْريل زَرَعَ كِتاباً في قَلْبِهِ (לבו).
سورة الْعَلَق (5 פסוקים ראשונים)
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ
اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذي خَلَقَ (1)
خَلَقَ الإنْسانَ مِنْ عَلَق (2)
اقْرَأْ وَرَبُّكَ الأَكْرَم (3)
الَّذي عَلَّمَ بِالْقَلَم (4)
عَلَّمَ الإنْسانَ ما لَمْ يَعْلَمْ (5)
בשם אללה הרחמן והרחום
קרא בשם אלוהיך אשר ברא
ברא את האדם מדם נקפא
קרא, ואלוהיך הוא הנדיב מכול
אשר לימד (את הכתיבה) בעט-סופר
לימד את האדם את אשר לא ידע
*148*
تَعالَوْا نَضَعُ النِّقاط عَلى الْحُروف
أَلرِّواية 1 המסורת הראשונה
שורה 1: מה ידוע לנו על מחמד משורה זו?
שורה 2: أَيْنَ مَكَثَ (שהה) مُحَمَّد حَسَب هذا الْحَديث؟
שורה 3: مَنْ قالَ: "إقْرَأْ"؟
שורה 3: האם מחמד ביצע את בקשת המלאך?
שורה 4: كَيْفَ ساعَدَهُ الْمَلاك؟
שורה 5: مَنْ كانَ مُعَلِّم مُحَمَّد لِلْقِراءة؟
أَلرِّواية 2 המסורת השנייה
שורה 1: מהו המצב שבו נמצא מחמד במסורת זו? מהי המילה המציינת זאת?
שורה 1: مَنْ طَلَبَ مِنْ مُحَمَّد أَنْ يَقْرَأَ؟
שורה 2: هَلْ فَهِمَ مُحَمَّد طَلَب الْمَلاك؟
שורות 3-2: מה עשה המלאך, כדי שמחמד יידע לקרוא?
שורות 4-3: מה היה מצבו של מחמד כשהתעורר?
سورة الْعَلَق
1. העתיקו את המילים החוזרות בפסוקים.
2. העתיקו את המילים המתחרזות בפסוקים.
3. קראו בספר בראשית (פרק ב' 9-7) וכתבו, כיצד נברא האדם על-פי התורה וכיצד על-פי הקוראן.
إسْتَمِعوا إلى الْعِبارات التّالِية، وَتَرْجِموها إلى الْعِبْرِيّة.
האזנה לתקליטור
1. كانَ أُمَّيّا.
2. أَلْقِراءة وَالْكِتابة.
3. إحْدى اللَّيالي.
4. أَلْمَلاك جِبْريل.
5. حُلْم مُحَمَّد.
6. صَدْر مُحَمَّد.
7. بِسْمِ الله.
8. خَلَقَ الإنْسان.
9. عَلَّمَ الإنْسان.
10. ما لَمْ يَعْلَمْ.
(رسمة في الكتاب - استعن بالمعلم)
מצאו מהו הפסוק החבוי בקליגרפיה
*149*
רמת בסיס
האזנה לתקליטור
تمارين
1. إسْتَمِعوا، وَتَرْجِموا إلى الْعِبْرِيّة.
1. طَلَبَ الْمَلاك جِبْريل مِنْ مُحَمَّد أَنْ يَقْرَأَ.
2. سَأَلَ مُحَمَّد: ماذا أَقْرَأُ؟
3. إنْفَرَدَ مُحَمَّد في جَبَل حِراء.
4. عَلَّمَ الْمَلاك جِبْريل مُحَمَّداً الْقِراءة وَالْكِتابة.
2. أَكْمِلوا.
1. نَعْرِفُ أَنَّ مُحَمَّداً --
2. نَعْرِفُ أَنَّ الْمَلاك جِبْريل --
3. העתיקו מתוך שתי המסורות:
1. מילים המכילות את השורש: قرأ.
2. מילים המציינות את הפעולות שעשה המלאך גבריאל.
3. מילים המציינות את הפעולות שעשה מחמד.
רמת הרחבה
4. ما هِيَ الْجُمَل الصَّحيحة؟
1. نَزَلَ الْقُرْآن عَلى مُحَمَّد دَفْعة واحِدة (בבת אחת).
2. أَلْمَلاك جِبْريل هُوَ الْوَسيط (המתווך) بَيْنَ مُحَمَّد وَبَيْنَ رَبِّهِ.
3. كانَ مُحَمَّد يَنْفَرِدُ في جَبَل حِراء.
4. لَمْ يَعْرِفِ مُحَمَّد الْقِراءة وَالْكِتابة، قَبْلَ أَنْ جاءَ إلَيْهِ جِبْريل.
5. سورة الْعَلَق هِيَ السّورة الأَخيرة، الَّتي نَزَلَتْ مِنَ اللَّوْح الْمَحْفوظ.
5. أَضيفوا كَلِمة مُناسِبة. (הוסיפו מילה מתאימה ליצירת צירוף)
1. أَلْقِراءة --
2. إحْدى --
3. جَبَل --
4. صَوْت --
5. حُلْم --
6. عِنْدَما --
*150*
سورة الْفاتِحة
פרשה זו היא הפרשה הראשונה בקוראן, ויש בה 7 פסוקים. על אף העובדה שבקוראן מופיעות תחילה הפרשיות הארוכות ואחר כך הפרשיות הקצרות, הרי שפרשה זו מופיעה בראש הספר, כי בה נמצאת תמצית הרעיונות החשובים של הקוראן. היא משמשת כבסיס לתפילה, שכן היא נאמרת כ- 3 פעמים בכל תפילה.
פרשה זו נאמאת גם בנסיבות חשובות בחיי האדם, כמו לידה, חתונה ומוות. כמעט כל מוסלמי בעולם יודע אותה בעל-פה, גם אם אינו מבין ערבית. הרעיונות המייחדים את הפרשה הם:
1. ייחודו של האל ועוצמתו שאין לה גבולות.
2. רעיון יום הדין ומנגד רעיון האל הרחום.
3. עבודת האל הצנחה לדרך הנכונה.
4. תפילה המתאימה לכל אדם, ולא רק המוסלמי.
גם בפרשה זו ניתן למצוא במידת מה את החריזה הפנימית (سَجْع) על-ידי מילים חוזרות ומילים מתחרזות.
1. إسْتَمِعوا إلى سورة الْفاتِحة. הפרק יושמע 3 פעמים, פעם בקריאה רגילה
ופעמיים בקריאה פיוטית הנקראת בערבית: تَرْتيل.
האזנה לתקליטור
بِسْمِ الله الرَّحْمن الرَّحيم (1)
الْحَمْدُ لِله رَبّ الْعالَمين (2)
الرَّحْمن الرَّحيم (3)
مالِك يَوْم الدّين (4)
إيّاكَ نَعْبُدُ وَإيّاكَ نَسْتَعين (5)
اهْدِنا الصِّراط الْمُسْتَقيم (6)
صِراط الَّذينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضوبِ عَلَيْهِمْ وَلا الضّالّين (7)
בשם אללה הרחמן והרחום
השבח לאל ריבון העולמים
החרמון והרחום
מלך יום הדין
אותך נעבוד וממך נבקש עזרה
הנחה אותנו בדרך הישר
דרכם של אלה שהיטבת עמם
לא הדרך של אלה שכעסת עליהם, ולא דרכם של התועים
2. העתיקו את המילים החוזרות בפסוקים.
3. העתיקו את המילים המתחרזות בפסוקים.
*151*
ألتَّفْسير
הפרשנים כתבו לכתבים העתיקים פרשנויות כדי להבהיר את הכוונה לקורא שאינו בקיא. גם לקוראן יש פירושים רבים שהמוכר ביותר הוא: تَفْسير الْجَلالَيْنِ. שם זה נקבע לו על שום הכינוי של שני מחבריו: ג'לאל אל-דין. (جَلال الدّين الْمَحَلّيّ وَجَلال الدّين السُّيوطيّ)
לפניכם פרשנות ל- 3 מילים מתוך פרשת הפתיחה:
1. פסוק 2: המילה عالَمينَ לפי تَفْسير الْجَلالَيْنِ: כל דבר שנברא בעולם זה הוא עולם בפני עצמו, עולם הצמחים, החיות, בני- האדם ועוד. כלומר אללה הוא הריבון של כל העולמות שנבראו.
2. פסוק 7: הצירוף أَلْمَغْضوب عَلَيْهِمْ לפי تَفْسير الْجَلالَيْنِ: הם הנוצרים (התועים).
ألْبَسْمَلة
تَضُمُّ (כוללת) "الْبَسْمَلة" أَرْبَع كَلِمات، وَهِيَ:
"بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحيمِ". وَهِيَ تَتَصَدَّرُ (מופיעה בראש) كُلّ سورة في الْقُرْآن (ما عَدا سورة رَقْم 9). أَلْبَسْمَلة مُهِمّة (חשובה) جِداً في حَياة الْمُسْلِم، فَهُوَ يَقولُها قَبْلَ أَنْ يَبْدَأْ الْعَمَل، وَقَبْلَ الصَّلاة (התפילה)، وَقَبْلَ أَنْ يَكْتُبَ رِسالة (מכתב) أَوْ كِتاباً أَوْ خِطاباً.
يُؤْمِنُ الْمُسْلِمونَ بِأَنَّ لِلْبَسْمَلة قُوّة شافِية (כוח מרפא).
1. كَمْ كَلِمة في "الْبَسْمَلة"؟
2. أَيْنَ تَرِدُ (מופיעה) الْبَسْمَلة في الْقُرْآن؟
3. מתי אומרים את ה"בסמלה"?
4. - מהי האמנה ביחס ל"בסמלה"?
5. - מצאו היכן כתובות 4 המילים של ה"בסמלה" באיורים הבאים.
( 2 איורים בספר- היעזר במנחה)
*152*
صِفات الله
לדמותו של האל בקוראן פנים רבות. מצד אחד הוא אל רחום, אוהב, מעניק, סולח, מרפא ומעשיר; אך מצד שני אל נוקם, מעניש, משפיל וגוזר גורלות.
1. הפסוקים הבאים מלמדים על חלק מתוארי האל. קראו וכתבו את כל המילים המתארות את אללה.
سورة أَلْبَقَرة
פרשת הפרה
أَلآية 255 - أَللّهُ لا إلهَ إلاّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيّومُ لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ ولا نَوْمٌ لَهُ ما في السَّمَواتِ وَما في الأَرْض...
אלוהים אין אלוה מלבדו החי והקיים, לא תשיגהו שינה ולא תנומה כל אשר בשמים ובארץ שלו הוא...
سورة الْحَديد
פרשת הברזל
أَلآية 4- هُوَ الأَوَّلُ وَالآخِرُ وَالظّاهِرُ وَالْباطِنُ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَليمٌ.
הוא הראשון והאחרון, הנגלה והנסתר הוא יודע הכול.
أَلآية 5- هُوَ الَّذي خَلَقَ السَّمَواتِ وَالأَرْضَ في سِتّةِ أَيّامٍ ...
הוא הבורא את השמים ואת הארץ בשישה ימים...
سورة الإخْلاص
פרשת הייחוד
أَلآيات 1-4 : بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ أَللّهُ الصَّمَدُ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ.
בשם אללה הרחמן והרחום אמור אללה הוא אחד אללה הוא הנצחי לא ילד ולא נולד ואין אחד שישווה לו.
سورة التّغابُن
פרשת המרמה
أَلآية 4- يَعْلَمُ ما في السَّمَواتِ وَالأَرْضِ وَيَعْلَمُ ما تُسِرّونَ وَما تُعْلِنونَ
יודע את אשר בשמים ובארץ ויודע את אשר תסתירו ואת אשר תגלו
سورة الْحَشَر
פרשת האספה
أَلآية 24- هُوَ اللّهُ الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الأَسْماءُ الْحُسْنَى يُسَبِّحُ لَهُ ما في السَّمَواتِ وَالأَرْضِ وَهُوَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ.
הוא אללה היוצר, הבורא והנותן צורה ולו השמות היפים ביותר כל מי שבשמים ובארץ משבח אותו והוא הגיבור והחכם.
*153*
ألأسْماء الْحُسْنى
על-פי המסורת המוסלמית יש לאללה 99 שמות שכולם מופיעים בקוראן. שמות אלה נקראים: أَلأَسْماء الْحُسْنى، כלומר השמות היפים ביותר. בקוראן נאמר, שעל המוסלמי לקרוא בשמות האל ולהתרחק מהאנשים שאינם קוראים אותם. מנהג נפוץ בין המוסלמים הוא לגלגל בין אצבעותיהם מחרוזת שבה 33 חרוזים. מחרוזת זו נקראת: أَلْمِسْبَحة. כל חרוז במחרוזת זו מסמל שלושה משמות האל.
מנהג נפוץ הוא לקרוא לילדים בשמות האל ולהוסיף את המילה عَبْد לפני השם. לכן מוכרים מאוד שמות פרטיים כגון: عَبْد الْكَريم، عَبْد الْجَبّار، عَبْد الْمَجيد، عَبْد الْحَليم، عَبْد الْوَهّاب، عَبْد الله.
1. לפניכם טבלה של כל 99 השמות של האל. נסו למצוא שמות של האל שנזכרו בפסוקים בעמוד הקודם.
*154*
عِبادة الله
פסוקים רבים בקוראן מתארים את האופן שבו יש לעבוד את אללה. פסוקים אחרים עוסקים במצוות ובחוקים המאורגנים את חיי המאמין, כמו התפילה, מתן הצדקה, מצוות הצום והעלייה לרגל. לפי המסורת מסופר שהפסוקים ירדו אל מחמד בנסיבות מיוחדות. בכל פעם שהיה צורך להדריך את המאמינים כיצד לנהוג, ירדו מספר פסוקים, המבהירים את הכוונה. בפרשה הבאה שנקראת سورة "الْكافِرون" אומר מחמד לכופרים, שאין הוא רוצה שום קשר עמם.
האזנה לתקליטור
1. האזינו לקריאת הפרשה.
2. מהי המילה החוזרת בתחילתם של מספר פסוקים?
3. העתיקו את כל המילים הגזורות מהשורש: עבד (את האל) ותרגמו אותן לעברית.
4. מה משמעותה של המילה "ما" המופיעה בפסוקים 5-2?
5. מהו הפסוק המופיע פעמיים? כתבו השערות לגבי סיבת החזרה על פסוק זה.
سورة "الْكافِرون"
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ؛ قُلْ يا أَيُّها الْكافِرونَ (1)
لا أَعْبُدُ ما تَعْبُدونَ (2)
وَلا أَنْتُمْ عابِدونَ ما أَعْبُدُ (3)
وَلا أَنا عابِدٌ ما عَبَدْتُمْ (4)
وَلا أَنْتُمْ عابِدونَ ما أَعْبُدُ (5)
لَكُمْ دينُكُمْ وَلِيَ دينِ (ديني). (6)
أسْباب النُّزول (הסיבות לירידת הפסוקים)
פרשנות זו של הקוראן תפקידה לתת הסבר מה הן הנסיבות, שבהן ירדו פסוקים מסוימים או פרשות שלמות של הקוראן מן השמים.
מסופר על פרשת הכופרים ב- أَسْباب النُّزول، כי מחמד פגש קבוצה מבני שבטו (שבט קורייש), שהיו עובדי אלילים. הם הציעו לו לעבוד את אללה ובנוסף גם את האלילים שלהם וכן הציעו לו לנסות ולשלב באמונתו גם את אליליהם.
כדי להסיר כל ספק בדבר ייחודו של אללה ירדו הפסוקים של פרשת הכופרים, שמטרתם לשלול כל שיתוף בין דת האסלאם המונותאיסטית לבין אלילי השבט קורייש (שבטו של מחמד).
*155*
ألسّينَما الْمِصْرِيّة
*156*
درس 8
ألسّينَما الْمِصْرِيّة
צפייה בווידאו
أَجيبوا عَنِ الأَسْئِلة التّالِية، قَبْلَ أَنْ تُشاهِدوا الفيديو.
بَعْدَ الْمُشاهَدة، أَجيبوا عَنِ الأَسْئِلة مَرّة ثانِية.
1. האם הקולנוע המצרי הוא אחת מתעשיות הקולנוע הגדולות בעולם?
כן / לא
2. مَتى تَأَسَّسَتِ السّينَما الْمِصْرِيّة؟
1. قَبْلَ حَوالَيْ 90 سَنَة.
2. قَبْلَ حَوالَيْ 70 سَنَة.
3. قَبْلَ حَوالَيْ 50 سَنَة.
4. قَبْلَ حَوالَيْ 10 سَنَوات.
3. בחרו מתוך הרשימה הבאה את הנושאים, שבהם עסק הקולנוע המצרי בהרחבה:
1. סיפורים בדיונים (قِصَص خَيالِيّة)
2. סרטי מלחמה (أَفْلام حَرْبِيّة)
3. בעיות חברתיות (مَشاكِل اجْتِماعِيّة)
4. אהבה (حُبّ)
5. נושאים פוליטיים (مَواضيع سِياسِيّة)
6. נושאי דת ומסורת (مَواضيع دينيّة وَتُراثِيّة)
4. ما هِيَ اللُّغة الَّتي يَتَكَلَّمونَ بِها في كَثير مِنَ الأَفْلام الْمِصْرِيّة؟
1. أَللُّغة الْفُصْحى.
2. أَللُّغة الْعامِّيّة.
5. מהן הדרכים שבהן השתמשו התסריטאים והמפיקים כדי למשוך קהל לצפות בסרטי הקולנוע?
1. הוזילו את מחיר הכרטיס.
2. הוסיפו לתסריט שירים וריקודים.
3. דמות מרכזית בסרט היתה זמר ידוע.
4. הסרטים צולמו בשטחה של מצרים, בקהיר ובכפרים.
5. שיקפו בתסריטים את בעיות האדם הפשוט.
6. שמרו על כללי הדת והמסורת בכל הנוגע לנושא המין.
6. מה ידוע על כל אחד מהאנשים הבאים? (היעזרו במחסן העיסוקים שבסוגריים)
هنري بَرَكات، فَريد الأَطْرَش، تَحِيّة كَرْيوكا، شادِية، يوسُف شاهين
(مُمَثِّل - שחקן, مُخْرِج - במאי, رَقّاصة - רקדנית)
*157*
قاموس عالَم السّينَما
مُمَثِّل، مُمَثَّلة، مُمَثِّلونَ، مُمَثِّلات - שחקן, שחקנית, שחקנים, שחקניות
بَطَل، أَبْطال - גיבור, גיבורים
دَوْر، أَدْوار - תפקיד, תפקידים
مُخْرِج - במאי
مُنْتِج - מפיק
فيلم، أَفْلام - סרט, סרטים
قامَ بِدَوْر- גילם תפקיד
مُسَلْسَل، مُسَلْسَلات - סדרה, סדרות
مَسْرَح - תיאטרון
شاشة - מסך
*158*
أَلْمُمَثِّل وَالْمُطْرِب عَبْد الْحَليم حافِظ
צפייה בווידאו
إقْرَؤوا الْمَعْلومات التّالِية بِاللُّغة الْعَرَبِيّة وَبِاللُّغة الْعِبْرِيّة، ثُمَّ شاهِدوا الْمَقْطَع في الْفيديو، وَأَكْمِلوا بِطاقة الْهُوِيّة لِلْمُمَثِّل وَالْمُطْرِب.
وُلِدَ الْمُمَثِّل وَالْمُطْرِب (הזמר) عَبْد الْحَليم حافِظ سَنة 1929 في قَرْية حَلْوات في مِصْر. وَقَدْ نَشَأَ (גדל) يَتيماً مِنْ أَبيهِ وَأُمِّهِ، حَيْثُ (באופן זה) كانَتْ طُفولَتُهُ (ילדותו) فَتْرة (תקופה) حَزينة.
بَعْدَ أَنْ أَنْهى دِراسَتَهُ في مَعْهَد الْموسيقى، عَمِلَ مُدَرِّساً (מורה) في مَدينة طَنْطا لِمُدّة (לתקופה) أَرْبَع سَنَوات.
ساعَدَهُ صَديقُهُ أَنْ أَنْ يُغَنّيَ في فيلم وَمِنْ تِلْكَ اللَّحْظة اكْتَشَفَهُ (גילה אותו) الْجُمْهور (הקהל)، وَأَحَبَّهُ حُباً عَظيماً. مَثَّلَ في أَفْلام حُبّ كَثيرة، وَكانَ لَقَبُهُ "الْعَنْدَليب الأَسْمَر" (הזמיר השחום".
تُوُفِّيَ عَبْد الْحَليم حافِظ سَنة 1977، بَعْدَ مَرَض (מחלה) شَديد.
وَقَدْ بَلَغَ مَجْموع أَغانيهِ (סך כל שיריו) 230 أُغْنِية.
עבד אל-חלים חאפט' הוא זמר נפלא, אשר בזכות קולו ושיריו נבחר לשחק בסרטים רבים, גם אם כישוריו הקולנועיים היו בינוניים ביותר. הוא הופיע ושר בראשית תקופת הקולנוע המצרי. בתקופה זו שילבו כמעט בכל סרט שירים וריקודים והשחקנים הראשיים היו הזמרים עצמם, כמו למשל, "פריד אל- אטרש" ו"אם כלתום"; כל זאת כדי למשוך את הקהל לבתי- הקולנוע.
الاسْم الشَّخْصيّ: --
إسْم الْعائِلة: --
سَنة الْوِلادة: --
مَكان الْوِلادة: --
أَلْمِهْنة: --
أَللَّقَب: --
سَنة الْوَفاة: --
سَبَب الْوَفاة: --
أَفْلام مَشْهورة: --
*159*
ألْمُمَثِّل عُمَر الشَّريف
צפייה בווידאו
إقْرَؤوا الْمَعْلومات التّالِية بِاللُّغة الْعَرَبِيّة وَبِاللُّغة الْعِبْرِيّة، ثُمَّ شاهِدوا الْمَقْطَع في الْفيديو، وَأَكْمِلوا بِطاقة الْهُوِيّة لِلْمُمَثِّل.
وُلِدَ الْمُمَثِّل (השחקן) الْمَشْهور عُمَر الشَّريف في الإسْكَنْدَرِيّة في مِصْر سَنة 1922، وَكانَ اسْمُهُ ميشيل شَلْهوب. رَآهُ في شَبابِهِ (צעירותו) الْمُخْرِج الْمِصْريّ الْمَعْروف يوسُف شاهين، وَعَرَضَ عَلَيْهِ دَوْراً (הציע לו תפקיד) في فيلم بِاللُّغة الإنْجِليزيّة، فَوافَقَ.
وَقَدْ كانَ اسْم الشَّخْصِيّة في هذا الدَّوْر عُمَر الشَّريف وَبَعْدَ أَنْ نَجَحَ (הצליח) ميشيل شَلْهوب في هذا الدَّوْر، قَرَّرَ أَنْ يَتَبَنّى (החליט לאמץ) هذا الاسْم في حَياتِهِ الشَّخْصِيّة.
إعْتَقَدَ ميشيل شَلْهوب أَنَّ الاسْم عُمَر الشَّريف هُوَ اسْم جَميل، يُمْكِنُ أَنْ يَفْتَحَ لَهُ الأَبْواب في عالَم السّينَما.
تَزَوَّجَ عُمَر الشَّريف مَرّة واحِدة فًقَطْ مِنَ الْمُمَثِّلة الْمَشْهورة فاتِن حَمامة، وَلكِنَّهُ طَلَّقَها (התגרש) بَعْدَ سَنَوات قَليلة. مَثَّلَ أَدْواراً عَرَبِيّة كَثيرة إلى جانِب (בצד) أَدْوار مُخْتَلِفة في السّينَما الْعالَمِيّة.
עמר אל-שריף הוא אחד השחקנים הערבים הבודדים שהתחיל את דרכו בקולנוע המערבי. הוא שיחק באופן מקרי בסרט אנגלי פשוט והצליח לקבל תפקידים ראשיים בסרטים מערביים רבים. סרטיו המפורסמים בשפה האנגלית: "לורנס איש-ערב", "דר' ז'יוואגו", "מצחיקונת", "ג'ינג'יס ח'אן" ועוד. הוא חי שנים רבות בפריז ובהוליווד כיוון שהשתתף בתפקידים רבים בקולנוע העולמי, על כך לא סלחו לו במצרים ואף החרימו אותו במשך שנים רבות.
الاسْم الشَّخْصيّ: --
إسْم الْعائِلة: --
سَنة الْوِلادة: --
مَكان الْوِلادة: --
أَلْمِهْنة: --
أَلاسْم الْمُسْتَعار (שאול): --
أَلْحالة الشَّخْصِيّة: --
أَفْلام مَشْهورة: --
*160*
ألْمُمَثِّلة فاتِن حَمامة
צפייה בווידאו
إقْرَؤوا الْمَعْلومات التّالِية بِاللُّغة الْعَرَبِيّة وَبِاللُّغة الْعِبْرِيّة، ثُمَّ شاهِدوا الْمَقْطَع في الْفيديو، وَأَكْمِلوا بِطاقة الْهُوِيّة لِلْمُمَثِّلة.
وُلِدَتْ فاتِن حَمامة سَنة 1931 في الْقاهِرة، وَبَدَأَتْ تُمَثِّلُ (החלה לשחק) عِنْدَما كانَ عُمْرُها 6 سَنَوات في فيلم عُنْوانِهِ "يَوْم سَعيد". دَرَسَتْ في مَعْهَد (אקדמיה) التَّمْثيل في الْقاهِرة، وَعِنْدَما تَخَرَّجَتْ (סיימה את לימודיה)، بَدَأَتْ تُمَثِّلُ في أَفْلام مِصْرِيّة كَثيرة. كانَتْ أَدْوَارُها في كَثير مِنَ الأَفْلام تِراجيدِيّة، فَقَدْ قامَتْ مَثَلاً بِدَوْر تِلْكَ الشّابّة الْفَقيرة الَّتي لا تَنْجَحُ في تَحْقيق أَحْلامِها (הגשמת חלומותיה).
تَعْتَبَرُ (נחשבת) فاتِن حَمامة أَهَمّ مُمَثِّلة عَرَبِيّة، وَقَدْ حَصَلَتْ عَلى لَقَب (תואר) "سَيِّدة السّينَما الْعَرَبِيّة". مَثَّلَتْ في أًكْثَر مِنْ 100 فيلم عَرَبيّ.
פאתן חמאמה היא אחת השחקניות האהובות ביותר על חובבי הקולנוע המצרי. הקהל אוהב מאוד את הבעת פניה הרצינית אך התמימה. היא שיחקה במשך שנים רבות בתפקידים רבים, ועצם השתתפותה בסרט הביא צופים רבים לבתי-הקולנוע. היא הייתה נשואה שנים אחדות לשחקן המפורסם עמר אל-שריף, וביחד אתו שיחקה בקולנוע בתפקידים רבים.
الاسْم الشَّخْصيّ: --
إسْم الْعائِلة: --
سَنة الْوِلادة: --
مَكان الْوِلادة: --
أَلْمِهْنة: --
أَلْحالة الشَّخْصِيّة: --
أَفْلام مَشْهورة: --
*161*
ألْمُمَثِّل عادِل إمام
צפייה בווידאו
إقْرَؤوا الْمَعْلومات التّالِية بِاللُّغة الْعَرَبِيّة وَبِاللُّغة الْعِبْرِيّة، ثُمَّ شاهِدوا الْمَقْطَع في الْفيديو، وَأَكْمِلوا بِطاقة الْهُوِيّة لِلْمُمَثِّل.
وُلِدَ الْمُمَثِّل عادِل إمام سَنة 1940 في الْمَنْصورة في مِصْر.
أَغْلَبِيّة (רוב) أّدْوارِهِ في السّينَما وَفي الْمَسْرَح هِيَ أَدْوار كوميدِيّة.
مَثَّلَ عادِل إمام في أَفْلام تَدورُ أَحْداثُها حَوْلَ الْمَشاكِل (הבעיות) الْمَرْكَزِيّة في مِصْر، مِثْل مُشْكِلة السَّكَن، وَمَشاكِل الْفَساد (שחיתות) في السُّلْطة، وَمَشاكِل الْفُروق (ההבדלים) بَيْنَ الطَّبًقة (המעמד) الْفَقيرة الْكَبيرة وَالطَّبَقة الْغَنِيّة الصَّغيرة.
أَصْبَحَ (הפך) عادِل إمام أَشْهَر مُمَثِّل عَرَبيّ في السَّنَوات الأَخيرة.
هُوَ مُتَزَوِّج وَلَهُ 3 أَوْلاد.
עאדל אמאם הוא שחקן קומי-סטירי מן השורה הראשונה. הוא מסוגל לשחק בתפקידים רבים, ויש לו אלף פרצופים. הוא משחק לרוב בתפקידים שמבקרים את השלטון או את החברה. הסטירה מאפשרת ליוצרים ולשחקנים הערבים להביע ביקורת נגד השלטון במדינות-ערב, שבהן חופש הביטוי מוגבל, וכך גם הם אינם מסתכנים.
الاسْم الشَّخْصيّ: --
إسْم الْعائِلة: --
سَنة الْوِلادة: --
مَكان الْوِلادة: --
أَلْمِهْنة: --
أَلْحالة الشَّخْصِيّة: --
أَفْلام مَشْهورة: --
*162*
ألْمُمَثِّلة يُسْرا
צפייה בווידאו
إقْرَؤوا الْمَعْلومات التّالِية بِاللُّغة الْعَرَبِيّة وَبِاللُّغة الْعِبْرِيّة، ثُمَّ شاهِدوا الْمَقْطَع في الْفيديو، وَأَكْمِلوا بِطاقة الْهُوِيّة لِلْمُمَثِّلة.
وُلِدَتِ الْمُمَثِّلة يُسْرا سَنة 1955 في الْقاهِرة. وَهِيَ تُعْتَبَرُ (נחשבת) مِنْ أَحْسَن الْمُمَثِّلات الْمِصْرِيّات في أَدْوار (תפקידים) الدّراما.
عِنْدَما ظَهَرَتْ (כשהופיעה) لأَوَّل مَرّة عَلى الشّاشة الْكَبيرة، لَمْ يَتَوَقَّعِ (לא ציפו) الْكَثير مِنَ النّاس أَنْ تَبْقى (תישאר) هذِهِ الْمُمَثِّلة النَّحيفة (הרזה) مُدّة طَويلة في السّينَما.
وَلكِنَّها بَدَأَتْ تُمَثِّلُ في الثَّمانِينيّات (שנות ה-80) مَعَ مُمَثِّلينَ كِبار، مِثْل عادِل إمام وَنور الشَّريف، وَحَقَّقَتْ نَجاحاً (הצלחה) كَبيراً.
وَتَقولُ يُسْرا في مُقابَلة مَعَها: "أَنا لا أَخْجَلُ (מתביישת) بِأَيّ دَوْر قَدَّمْتُهُ في الأَفْلام حَتّى (עד) الْيَوْم".
יוסרא היא השחקנית המובילה מזה שנים רבות בתפקידים דרמטיים הקולנוי המצרי. היא נחשבת לשחקנית בעלת מראה מערבי יפה. ברוב תפקידיה היא מגלמת תפקיד של אישה משכילה, רופאה או עורכת-דין, המצליחה לשלב את המקצוע שלה עם התפקיד המסורתי של האישה בבית. במספר תפקידים אחרונים ששיחקה, נדרש ממנה להופיע בסצינות ארוטיות, דבר שאינו מקובל בקולנוע הערבי; וכשהסכימה, נמתחה עליה ביקורת חברתית קשה.
בריאיון שנערך עמה לאחרונה אמרה: "אינני מתביישת בשום תפקיד שבו שיחקתי בקולנוע או בתיאטרון".
الاسْم الشَّخْصيّ: --
إسْم الْعائِلة: --
سَنة الْوِلادة: --
مَكان الْوِلادة: --
أَلْمِهْنة: --
أَلْكَثير مِنْ أَدْوارِها هِيَ: --
أَفْلام مَشْهورة: --
*163*
ألْفيلم "أيّام السّادات"
إقْرَؤوا الْمَعْلومات التّالِية بِاللُّغة الْعَرَبِيّة وَبِاللُّغة الْعِبْرِيّة.
يُعْتَبَرُ (נחשב) الْفيلم "أَيّام السّادات" عَمَلاً سينَمائيّا كَبيراً وَعَلامة (ציון דרך) بارِزة في تَأْريخ السّينَما الْمِصْرِيّة. يَتَناوَلُ (דן) الْفيلم شَخْصِيّة الزَّعيم الرّاحِل أَنْوَر السّادات عَلى مَدى 40 سَنة. وَيَكْشِفُ (מגלה) الْفيلم كَيْفَ اسْتَطاعَ (היה ביכולתו) السّادات في فَتْرة حَكْمِهِ، الَّتي دامَتْ (נמשכה) 11 سَنة، أَنْ يُغَيِّرَ الْخارِطة السِّياسِيّة لِمِنْطَقة الشَّرْق الأًَوْسَط، عِنْدَما قَرَّرَ أَنْ يَزورَ الْقُدْس سَنة 1977.
وَأَدّى (מילא) الْمُمَثِّل أَحْمَد زَكيّ دَوْر (תפקיד) الرَّئيس الرّاحِل السّادات، أَمّا الْمُمَثِّلة ميرفت أَمين فَأَدَّتْ دَوْر عَقيلة (רעיה) الرَّئيس السَّيِّدة جِهان السّادات.
وَقَدْ قالَتْ جِهان السّادات، زَوْجة الرَّئيس الرّاحِل: "عِنْدَما شاهَدْتُ الْفيلم، شَعَرْتُ (הרגשתי) كَأَنّي مَوْجودة في حُلْم جَميل، لا أُريدُ أَنْ يَنْتَهِيَ (שיסתיים)".
(صورة في الكتاب - استعن بالمعلم)
אחמד זכי הוא השחקן המצרי המזוהה יותר מכל שחקן אחר עם סרטים פוליטיים, שכן הוא גילם את התפקיד הראשי בשני סרטים חשובים: "נאצר 56", שבו מילא את תפקיד המנהיג ג'מאל עבד אל-נאצר (נשיא מצרים לפני סאדאת), שהחליט לסגור את תעלת סואץ והביא להתלקחות מלחמת סיני, ובסרט "ימי סאדאת" בתפקיד הנשיא סאדאת, שהתלבט בסוגיה, אם לשבור את מעגל העוינות נגד ישראל ולחתום על חוזה שלום עמה.
*164*
أَلْمُغَنّية نَوال الزُّغْبي
צפייה בווידאו
وُلِدَتِ الْمُغَنّية نَوال الزُّغْبي في لُبْنان سَنة 1972.
بَدَأَتْ تُغَنّي سَنة 1991، وَالْكَثير مِنْ أَغانيها في مَوْضوع (נושא) الْحُبّ.
تُعْتَبَرُ (נחשבת) نَوال الزُّغْبي إحدى أَجْمَل النِّساء في الْعالَم الْعَرَبيّ.
האזנה לתקליטור
إسْتَمِعوا إلى الأُغْنِية: "طول عُمْري"، وَشاهِدوها في الْفيديو؛ ثُمَّ أَضيفوا تَفاصيل أُخْرى عَنِ الْمُغَنّية.
ألأغْنِية: طول عُمْري
طول عُمْري بَاحْلَم، يا غالي، إنَّ انْتَ حِلْم اللَّيالي، مِنْ نَظْرة غَيَّرْتِ حالي"؛ وْقَلْبي وْروحي دايْماً مَعاك، وَالله.
حَياتي، طول مَ انا وَايّاك لَيْلاتي، فَرْحِ قَلْبي مَعاك.
وِعيني لَوْ بَعْد شايْفاك، عَشِقْتِك، وَالله، مِنْ طَلّة.
طَمِّنّي، خَلّيك مَعايَ، يا الّي انْتَ أَجْمَل حِكاية.
دا هَوانا مِنْ غير نِهاية، وْيَالله تَعالَ نِنْسَى الّي فات، يا يَالله.
حَياتي، طول ما ...
כל חיי אני חולמת, יקירי, שאתה הוא חלומי בלילות במבט אחד שינית את חיי, לבי ונפשי תמיד אתך.
אהובי, כל עוד אני אתך.
לילותיי מלאי שמחה.
הלוואי שעיניי יראו אותך עוד, אהבתיך ממבט ראשון.
אמור לי שתישאר עמי.
כי זה הסיפור הטוב ביותר שקרה לי.
הרי אהבתנו ללא גבולות- בוא נשכח את אשר היה.
הזמרת ממוצא לבנוני, אך השיר הוא בלהג המצרי.
מפתח עיצורים מתחלפים: ظ- ز، ق- ء، ذ-د، ج- ج
*165*
ألْمُغَنّي عَمْرو دِياب
צפייה בווידאו
وُلِدَ عَمْرو دِياب سَنة 1961 في بور- سَعيد في شَمال (צפון) مِصْر.
دَرَسَ في مَعْهَد (אקדמיה) الْموسيقى في الْقاهِرة، وَبَدَأَ يُغَنّي سَنة 1981.
حَقَّقَ أَلْبومُهُ "نور الْعين" نَجاحاً (זכה... להצלחה) كَبيراً في الْعالَم الْعَرَبيّ وَالْغَرْبيّ.
قَدَّمَ حَفَلات موسيقِيّة (הופעות) في أَماكِن مَشْهورة في الْعالَم، مِثْل نيو-يورك وسان فرانسيسكو ومونتريال. هُوَ مُتَزَوِّج وَلَهُ وَلَدانِ.
إسْتَمِعوا إلى الأُغْنِية: "تَمَلّي مَعاك"، وَشاهِدوها في الْفيديو ثُمَّ أَضيفوا تَفاصيل أُخْرى عَنِ الْمُغَنّي.
האזנה לתקליטור
ألأغْنِية: تَمَلّي مَعاك
تَمَلّي مَعاك، وِلَوْ حَتّى بِعيد عَنّي، في قَلْبي هَواك.
تَمَلّي مَعاك، تَمَلّي في بالي وَفي قَلْبي وَلا بَانْساك.
تَمَلّي وَحِشْني، لَوْ حَتّى باكون وايّاك.
تَمَلّي حَبيبي باشْتاق لَك، تَمَلّي عَنَيَّ تِنْدَه لَك.
وِلَوْ حَوالَيَّ كُلّ الْكون، بَاكون يا حَبيبي مِحْتاج لَك.
تَمَلّي مَعاك، مَعاك قَلْبي، مَعاك روحي، يا أََغْلى حَبيب ...
وِمَهْما تْكون بِعيد عَنّي، لِقَلْبي قَريب.
يا عُمْري الْجايّ وِالْحاضِر، يا أَحْلى نَصيب.
تَمَلّي حَبيبي ...
תמיד אתך, גם אם אתה רחוק ממני, לבי אוהב אותך, תמיד אתך, תמיד אתך, בכל לבי ולא אשכח אותך.
גם כשאני אתך אני מתגעגעת אליך.
אהובי, אני מתגעגעת אליך, עיניי קוראות לך.
גם כאשר כולם סביבי, אני זקוקה לך, אהובי.
תמיד אתך, אתך בכל לבי ונפשי, יקר שלי.
גם כשאתה רחוק ממני אתה קרוב ללבי.
כל חיי יהיה לי טוב אתך.
השיר בלהג המצרי.
מפתח עיצורים מתחלפים: ق- ء، ج- ج
*166*
ألْمُغَنّي إيهاب تَوْفيق
צפייה בווידאו
إسْتَمِعوا إلى الأُغْنِية: "تِتْرَجّى فِيّ"، وَشاهِدوها في الْفيديو ثُمَّ أَضيفوا تَفاصيل عَنِ الْمُغَنّي، بَعْدَ أَنْ تُشاهِدوا الْمُقابَلة مَعَهُ.
האזנה לתקליטור
ألأغْنِية: تِتْرَجّى فِيَّ
إنْسى، إنْساني!
مَ تْقُلْشِ: نِرْجَع ثاني، وْبَلاش، بَلاش تِتْرَجّى فِيَّ، تِبْكي عَلَيَّ، مِشْ مُمْكِن يوم حَ اقْدَر أَسامِح.
تِتْرَجّى فِيَّ، تِبْكي عَلَيَّ، مُشْ حَ انْسى يوم إنِّ انْتَ جارِح.
وِازّاي، إزّاي قَلْبَك يِسيبَك تِقْسى عَلى قَلْبِ حَبيبَك، وَتْزَوِّد نار وِنار - إزّاي؟!
إلْبُعْد أَنا تْحَمِّلْتُه، سِبْتِني في طَريق كَمِّلْتُه، كان صَعْب وْكُلُّه مَرار.
وْجاي دي الْوَقْت تْقول لي: خَلاص! مَ خَلاص، قَلْبي انْجَرَح خَلاص.
بِعْت، بِعْتِ ليه؟ خُنْت، خُنْتِ ليه؟
جاي، بَعْدِ إيه، بِتْحِسّ بِيَّ؟!
حُبّ، حُبّ مين؟ حِلْم، هُوَ فين؟
شوق، شوق لِمين، مَ تْقُلْشِ لِيَّ.
وَإزّاي، إزّاي قَلْبَك يِسيبَك ...
שכח, שכח אותי.
אל תאמר שתחזור זה לזו שוב.
לא צריך, לא צריך.
שתתחנן אליי ותבכה לי, אף פעם לא אוכל לסלוח.
תתחנן אליי, תבכה לי, לא אשכח אף פעם שאתה פוגע.
איך, איך לבך מרשה לך להתאכזר אל אהובך, ולהוסיף אש על אש, איך?!
סבלתי מן הריחוק ממך, עזבת אותי, ואני המשכתי בדרך, שהייתה קשה ומרירה, ואתה בא לומר לי עתה: "די!" מה די? לבי כבר נפגע.
למה בגדת?
ואחרי כל זה, אתה בא אליי?!
אהבה, אהבה למי? חלום, איפה החלום?
געגועים למי? אל תאמר לי שאתה מתגעגע אלי.
איך, איך לבך מרשה לך ...
השיר בלהג המצרי.
מפתח עיצורים מתחלפים: ج- ج، ث- ت، ق- ء، ذ-د
*167*
ألْمُغَنّية بَسْكال مَشْعَلاني
צפייה בווידאו
شاهِدوا الْمُقابَلة مَعَ الْمُغَنّية في الْفيديو وَاكْتُبوا بِطاقة هُوِيّة لَها.
إسْتَمِعوا إلى الأُغْنِية: "قَلْبي"، وَشاهِدوها في الفيديو.
האזנה לתקליטור
ألأغْنِية: قَلْبي
قَلْبي ... حُبّي ...
يا حُبّي الْوَحيد، قَلْبي سَعيد.
مِنْ دونَك، مِنْ دون عْيونَك، شو بَدّي بْقَلْبي؟!
قَلْبي ... حُبّي ...
قَلْبي حَبَّك، شو بْساوي؟! قِلّي يا عُمْري شو بْساوي عَنْ جِرْحي إنْتَ الْمَسْؤول، والّي بْيِجْرَح بِيداوي.
أُوعَى تْشَمِّتْ فِيِّ النّاس، انْ كَنَّك عَ حُبّي ناوي.
عَذَّبْتَني، مَرْمَرْتَني، ذَوَّبْتَني، وْمِنْ دونَك، مِنْ دون عْيونَك، شو بَدّي بْقَلْبي؟!
قَلْبي ... حُبّي ...
إنْتَ وَحْدَك حُبّي!
يا أَقْرَب مِنّي لْحالي، إبْقى، يا عينَيِّ، قْبالي.
خَلّيني شوفَك عَلى طول، ما تْغيب لَحْظة عَنْ بالي.
إتْصَبَّح، إتْمَسّى فِيَّ، تَ اغَنّي لَك مَوّالي.
عَذَّبْتَني، مَرْمَرْتَني، ذَوَّبْتَني، وْمِنْ دونَك، مِنْ دون عْيونَك، شو بَدّي بْقَلْبي؟!
قَلْبي ... حُبّي ...
לבי, אהובי!
אהבתי היחידה, לבי מאושר.
בלעדיך ובלעדי עיניך מה הטעם לחיים?
לבי, אהובי!
מה לעשות, התאהבתי בך, אתה אחראי לכאבי, ומי שפוצע, צריך לרפא.
היזהר שלא יצחקו עליי, אם אתה מתכוון לאהוב ייסרת אותי, המסת אותי, בלעדיך ובלעדי עיניך מה הטעם לחיים?
לבי, אהובי!
אתה בלבד- אהבתי
אתה הקרוב ביותר, הישאר מולי.
אני רוצה לראותך תמיד, ושלא תיעלם לרגע ממני.
מבוקר ועד ערב אזמר לך את שירי.
ייסרת אותי, המסת אותי, בלעדיך ובלעדי עיניך מה הטעם לחיים?
לבי, אהובי!
השיר בלהג הלבנוני.
מפתח עיצורים מתחלפים: ق- ء، ذ-ز، ظ-ز
*168*
ألْمُغَنّي راغِب عَلامة
צפייה בווידאו
وُلَدَ راغِب عَلامة في لُبْنان سَنة 1962.
تَأَثَّرَ (הושפע) كَثيراً بِوالِدِهِ، الَّذي كانَ يَعْزِفُ عَلى الْعود كَهِواية (כתחביב). لِذلِكَ دَرَسَ في مَعْهَد الْموسيقى في بَيْروت الْعَزْف عَلى الْعود وَالْغِناء (הזמרה).
يُغَنّي الْكَثير مِنْ أَغانيهِ بِاللَّهْجة الْمِصْرِيّة الْمَعْروفة في كُلّ الْعالَم الْعَرَبيّ.
إسْتَمِعوا إلى الأُغْنِية: "سَهَّروني اللّيل"، وَشاهِدوها في الفيديو.
האזנה לתקליטור
ألأغْنِية: سَهَّروني اللّيل
يا، يا يا يا حَبيبي، قُلْ لي أَعْمِل إيه، حَبيبي.
سَهَّروني اللّيل عْيونَك وانْتَ إمْتى تْميل، يا غالي؟!
ذًوَّقوني الْويل عْيونَك، صَبْر قَلْبي قَليل، يا غالي.
قُلْ لي أَعْمِل إيه، وِانْتَ تِرْضَى بْإيه؟!
وُغْلُبْت أَناديك، أَحايِل فيك، نَهار وْليل.
يا، يا يا يا حَبيبي، قُلْ لي أَعْمِل إيه، حَبيبي.
يا شاغِلْني هَواك وِتاعِبْني مَعاك.
مَهْما تْحَيَّرْني، تْسَهَّرْني، مَ اقْدَرْش انْساك.
سَهْران بَاناديك، وِبَافَكَّر فيك، لَوْ يوم تِطاوَعْني وْتِسْمَعْني، حَ افْضَل وَايّاك.
يا يا يا يا حَبيبي ...
سِحْرَك، يا مَلاك، عَلِّمْني اهْواك.
والشّوق لَعُيونَك، يا عْيوني، لُه أَلْف دَليل.
بَاحْلَم بِعَيْنيك يا شَغِلْني عَليك، مَشْغول بِخَيالَك وِجَمالَك سَهَّرْني اللّيل.
يا يا، يا يا، حَبيبي ...
אהובתי, איל לי יותר מה לעשות.
אני הולך שבי אחר עיניך, מתי תשימי לב אין לי סבלנות יותר, אהובתי.
מה עלי לעשות, מה יכול עוד לרצות אותך אני קורא לך, יום וליל.
אהובתי, תגידי לי מה לעשות.
אני חושב רק על אהבתך, אני עייף מכך.
מה שלא תעשי, לא אוכל לשכוח אותך.
סהרורי בלילה- אני קורא לך וחושב עלייך.
לו רק יגיע היום שבו תשמעי אותי ואשאר אתך.
אהובתי, תגידי לי מה לעשות ...
למדתי לאהוב את הקסם שבך, מלאך שלי.
ניכר בעיניי כי אני משתוקק אלייך.
אני חולם עלייך.
עסוק יום וליל ביופיך.
אהובתי, תגידי לי מה לעשות ...
הזמר ממוצא לבנוני, אך השיר הוא בלהג המצרי.
מפתח עיצורים מתחלפים: ق- ء، ذ-د، ج- ج
*169*
-187
قاموس عربي عبري
מילון ערבי- עברי
במילון זה הובאו המילים המצויות בספר ג. המילים מופיעות לפי סדר הא"ב הערבי.
שמות העצם מופעים בדרך כלל רק בצורת היחיד ולחלקם גם צורת הרבים.
פעלים בבניין הראשון מופיעים רק בצורת היסוד בזמן עבר, ולידם מופיעה תנועת ע' הפועל בנטיית העתיד.
שמות פרטיים ומילים לועזיות לא נכללו במילון.
أ
آخَر - אחֵר, נוסף
آلة- כלי, מכשיר
آية، آيات - פסוק, פסוקים
أَب، آباء- אב, אבות
إبْتِدائيّ - יסודי, עממי
أَبْرَد - הכי קר, קר יותר
أَبْطَلَ - ביטל
إبْن، أَبْنَاء - בן, בנים
أَبُو ... - אבי ..., (אבא של ...)
أَبْيَض - לבן
إتِّجاه - כיוון
إتَّصَلَ بِ - התקשר אל -
إتِّفاق - הסכם
أَثَريّ - ארכאולגי
أَجابَ عَنْ - ענה על -
إجْتازَ - חצה, עבר את -
إجْتِماع - כינוס, פגישה
إجْتَمَعَ بِ - נפגש עם -
أَجْرى - ניהל, ערך את -
أَجْمَل - הכי יפה, יפה יותר
أَجْنَبيّ - זָר
أَجْوَف - חלול
أَحَبَّ- אהב את-
إحْتِجاجاً عَلى - במחאה על-
إحْتِفال- חגיגה, מסיבה
إحْتَفَلَ بِ - חגג את -
أَحَد - אחד, מישהו
أَحْضَرَ- הביא את -
أَحْمَر - אדום
أَخ، إخْوان / إخْوة - אח, אחים (גם חברים)
أَخْبَار - חדשות
أُخْت، أَخَوات - אחות, אחיות
إخْتارَ - בחר את -
إخْتِبار - מבדק
أَخَذَ - לקח את-
أُخْرى - אחרת, נוספת
أَخير- אחרון
أَخيراً - לבסוף
أَدَب، آداب - ספרות, ספרויות
كُلِّيّة أَلآداب - הפקולטה למדעי הרוח
أَدْلى بِ - סיפר, מסר את -
إذْ - כיוון ש..., כאשר
إذَا - אִם
أَذاعَ - שידר את -
أَرَادَ، يُريدُ - רצה, רוצה / ירצה את -
أَرْبَع - ארבע
أَرْض- אדמה, ארץ
أَرْكَان الْجَيْش- מטות הצבא
أَساس- יסוד
أُسْبُوع، أَسابيع - שבוע, שבועות
إسْتِخْدام - שימוש
إسْتَطاعَ - היה מסוגל, יכול לְ-
إسْتِعْمال - שימוש
إسْتَعْمَلَ - השתמש ב-
إسْتَغْرَقَ - נמשך, ארך
إسْتَقْبَلَ - קיבל את פני ...
إسْتَمْتَعَ - נהנה מ-
إسْتَمَرَّ - נמשך, המשיך
إسْتَمَعَ إلى - האזין לְ-
إسْتَيْقَظ - התעורר
أَسْرى بِ - הסיע את ... (בלילה)
أَسْعَد - הכי מאושר, יותר מאושר
أَسِفَ - عَلى - הצטער על
إسْلام - אסלאם
أَسْلَمَ - התאסלם
إسْم، أَسْمَاء - שֵם, שמות
أَسْمَر- שחום, שחרחר
أَسْوَد - שחור
أَشارَ إلى - הצביע על-
إشْتَرَكَ في - השתתף ב-
إشْتَهَرَ - התפרסם ב-
أَشْهَر - הכי מפורסם
أَصْبَحَ - נעשה, נהיה לְ-
أَصْدَرَ - הוציא לאור
أَصْل - מקור
أَضافَ - הוסיף את-
إضْراب - שביתה
إطْلاق نار - ירי, פתיחה באש
أَطْلَقَ اسْم ... عَلى - קרא לְ- בשם...
أَطْوَل - ארוך / גבוה יותר
إعْتِباراً مِنْ - החל מ...
إعْتَقَدَ - סָבַר
إعْدادِيّة (مَدْرَسة) - חטיבת-ביניים
أَعْطى - נתן את-, לְ-
إعْلان، إعْلانات - הודעה, הודעות
إعْلَمْ أَنَّ ... - דע כי ...
أَعْلَنَ عَنْ - הודיע על-
إغْتِيال - התנקשות
أُغْتِيلَ - נרצח
إغْلاق - סגירה
أَغْلَبِيّة- רוב
أَغْلَقَ - סגר את-
أُغْنِية، أغانٍ - שיר, שירים
إفْتَتَحَ - פתח
أَقامَ - ערך את -
إقامة - שהייה, מגורים, הקמה
إقْتِراح - הצעה
إقْتَرَبَ مِنْ - התקרב לְ-
أَقْصى - הכי רחוק, רחוק יותר
أَقْصَر - הכי קצר, קצר יותר
أَقْوى - הכי חזק, חזק יותר
أَكْبَر - הכי גדול, גדול יותר
إكْتَشَفَ - גילה את-
أَكَلَ - אכל
أَكْمَلَ - השלים את-
إلاّ - אלא, מלבד
إلَى - אֶל
أَلآنَ - עכשיו
أَلاُمَم الْمُتَّحِدة - האומות המאוחדות
أَلتَّالِي - הַבָּא
إلْتَقى بِ - נפגש עם -
أَلَّتي - אשר (לנקבה)
أَلْحَجّ - העלייה לרגל
أَلْحَمْدُ لِلّه - השבח לאל
أَلَّذي - אשר (לזכר)
أَلَّذينَ - אשר (לרבים)
إلْزاميّ - מחייב, חובה
أَلْعِبْرِيّة - השפה העברית
أَلْعَرَبِيَّة - השפה הערבית
أَلْف، آلاف - אֶלֶף, אלפים
أَلَّفَ - חיבר את -
أَلْقى خِطاباً - נשא נאום
أَللّه - אַללַה (אלוהים)
أَللَّواتي - אשר (לרבות)
أَمْ - או (במשפט שאלה)
أُمّ، أُمَّهات - אֵם, אמהות
أَمّا ... فَ ... - באשר ל... הרי ש...
أَمَامَ - מול
إلى الأَمام! - קדימה!
إمْتِحان، إمْتِحانات - מבחן, מבחנים
إمْرَأة، نِساء - אישה, נשים
أَمْسِ - אתמול
أَوَّل أَمْسِ - שלשום
أَمَل، آمال - תקווה, תקוות
أُمِّيّ - אנאלפבית
أَمير، أُمَراء - נסיך, נסיכים
أَمين - מזכיר
إنَّ - אכן
أَنَّ، أَنْ - ש...
إنْ شاءَ الله - אם ירצה השם
أَنَا - אני
أَنْتَ - אתה
أَنْتِ - את
إنْتِشار - תפוצה
إنْتَظَرَ - חיכה לְ-
إنْتَقَلَ - עבר (מקום)
أَنْتُمْ - אתם
أَنْتُنَّ - אתן
إنْتَهى - הסתיים
أُنْثى - נקבה
أَنْحاء ...- רַחֲבֵי ...
إنْسَان، ناس - בן אדם / איש, אנשים
إنْسانِيّة - אנושות
إنْفَتَحَ - נפתח
إنْفَرَدَ - התבודד
أَنْقَذَ - הציל את -
إنَّما - אלא, אכן, רק
أَنْهى - סיים את -
أَهْل - משפחה, הורים
أَهْلاً بِكُمْ! - שלום לכם!
أَهْلاً وَسَهْلاً! - ברוכים הבאים!
أَوْ - או
أَوَّل - ראשון
أَوَّل أَمْسِ - שלשום
أَولى- ראשונה
أَيّ - איזה
إيجار - השכרה
أَيْضاً - גם
أَيْنَ - איפה, היכן
أَيُّها - מילת פנייה
ب
بِ - באמצעות ב...
بَاب، أَبْواب - דלת / שער, דלתות / שערים
باحِث في - חוקר את -
بارِز - בולט
بَاعَ، يَبيعُ - מכר, מוכר / ימכור את-
بِالضَّبْط - בדיוק
بِالْقُرْب مِنْ ...- בקרבת, ליד...
بِالنِّسْبة لِ ...- ביחס ל...
بَحْث - דיון, מחקר
بَحَثَ عَنْ - َ חיפש את
بَحْر - ים
بُحَيْرة - ימה
بَدَأَ - התחיל את-
بِدَايَة - התחלה
بَدَّلَ - החליף את-
بَدَلاً مِنْ - במקום...
بَذَلَ - השקיע (מאמץ) ב-
بُرْج - מגדל
بَرْنامَج، بَرامِج - תכנית, תכניות
بَريد- דואר
بِسَبَب - בגלל
بُسْتَان، بَساتين - גן, גנים
بَسيط - פשוט
بِطاقة - כרטיס
بِطاقة هُوِيّة - תעודת זהות
بَطَل، أَبْطال - גיבור, גיבורים
بُطولة - אליפות, גבורה
بَعَثَ - שלח את-
بَعْدَ - אחרי
بَعْدَ ذِلِكَ - אחר כך
بَعْدَ الظُّهْر- אחר הצהריים
بَعْدَ قَليل - בעוד זמן קצר
بَعْدَما - לאחר ש...
بَعْض- חֵלֶק
بَعِيد عَنْ - רחוק מ...
بَقِيَ - נשאר
بِكْر - בכור (ה)
بِلاد - ארץ
بَلَد - עיר, כפר, ארץ
بَلَدِيّة - עירייה
بَلَغَ - ُ הגיע ל... (מספר, גיל)
بِمُناسَبة ... - לרגל ...
بِناء - בנייה, מבנה
بَنى - בנה את-
بَنْك - בנק
بُنِيَ - נבנה
بِواسِطة - באמצעות
بَيْت، بُيوت - בית, בתים
بَيْع - מכירה
بَيْنَ - בין
ت
تاجِر، تُجّار - סוחר, סוחרים
تَأْرِيخ - תאריך, היסטוריה
تاسِع - תשיעי
تَأْسيس - הקמה, ייסוד
تَبَنَّى - אימץ את-
تَبَيَّنَ - התבר
تِجارة - מסחר
تَجْميد - הקפאה
تَجَوَّلَ - סייר ב-
تَحْتَ - מתחת ל...
تَحَدَّثَ عَنْ - שוחח, דיבר על-
تَحْرير - שחרור
تَحْضير - הכנה
تَحْقيق - הגשמה
تَحَكَّمَ بِ - שלט ב-
تَحَوَّلَ إلى - הפך לְ-
تَخَبَّأَ - התחבא
تَخَرَّجَ - סיים לימודים
تَداوُل - סחר (במטבע)
تَرْبِية - חינוך
تَرْجَمَ - תרגם את-
تَرْجَمة - תרגום
تَرَكَ - עזב את-
تَزَوَّجَ - התחתן עם-
تَسْجيل - הקלטה, רישום
تَسَلَّمَ - קיבל לידיו את-
تَصَدَّرَ - הופיע בראש
تَصَرُّفات - התנהגות
تَصْوير - צילום
تَطَهَّرَ - הטהר
تَعالَ ! - בוא!
تَعايُش - דו-קיום
تَعْبان - עייף
تَعْديل - תיקון
تَعَرَّفَ عَلى - הכיר את-
تَعْزِية - תנחומים
تَعَلَّقَ بِ - היה קשור לְ-
تَعَلَّمَ - למד
تَعْليم - הוראה, לימוד
تَعْليمات - הוראות
تَعْني - פירושה, כלומר
تَعَهَّدَ بِ - התחייב לְ-
تَفاصيل - פרטים
تَفْريق - הפרדה
تَفْسير - פירוש
تَفَضَّلْ! - בבקשה, תתכבד!
تَقارُب - התקרבות
تَقْديم - הגשה
تَقَعُ - שוכנת
تَكَلَّمَ عَنْ - דיבר על-
تَلّ - תל, גבעה
تَلْخيص - תמצית, קיצור
تِلْمِيذ، تَلاميذ - תלמיד, תלמידים
تَمَام - שלמות (בדיוק)
تَمْرِين، تَمارين - תרגיל, תרגילים
تَمَكَّنَ مِنْ - הצליח, יכול
تَمَنّى - איחל
تَنافُس - התחרות
تَناوَلَ - עסק ב-
تَنْزيلات - הנחות
تَهْجين - הכלאה
تَهْنِئة - ברכה
تَوْزيع - חלוקה
تَوَصُّل - הגעה (להסכם, לפשרה)
تُوُفِّيَ - נפטר, מת
ث
ثالِث - שלישי
ثانٍ - שני
أَلثّاني - השני
ثانَوِيّة - בית- ספר תיכון
ثَعْلَب - שועל
ثَقافة - השכלה, תרבות
ثَلاث - שלוש
ثُمَّ - אחר כך
ثَمَن- מחיר
ج
جاءَ - בא
جائِزة، جَوائِز - פרס, פרסים
جائِع - רעֵב
جارٍ - נוכחי
جافّ - יבש
جامِع - מסגד גדול
جامِعة، جامِعات - אוניברסיטה, אוניברסיטאות
جانِب - צד
إلى جانِب - לצד, ליד
جَبّار - חזק, עצום
جَبَل، جِبال - הר, הרים
جَدَّ في - התאמץ ב-
جِدّا - מאוד
جَدِيد - חדש
جَرى - קרה, התרחש
جَريدة، جَرائِد - עיתון, עיתונים
جُزْء، أَجْزاء - חלק, חלקים
جُزْء لا يَتَجَزَّأُ - חלק בלתי- נפרד
جِسْم - גוף
جَلَسَ - ישב
جَلْسة - ישיבה
جَمال - יופי
جَمْع - ריבוי
جَمَل - גמל
جُمْلَة، جُمَل - משפט, משפטים
جُمْهور - קהל
جَمِيع - כל
جَمِيل - יפה
جَنازة - ליווה
جَنّة - גן-עדן
جِنْس - מין, סוג
جَنوب - דרום
جُهود - מאמצים
جَوّ - אוויר
جَواب، أَجْوِبة - תשובה, תשובות
جَوْلة - סיור
جَيِّد - טוב
جَيْش - צבא
ح
حائِط الْمَبْكى - הכותל המערבי
حَاجّ، حُجّاج - עולה רגל, עולי רגל
حادِث، أَحْداث - מקרה, מקרים
حارّ - חם, חריף
حاسوب، حَواسيب - מחשב, מחשבים
حاكِم - מושל, שליט
حال- מצב
حالة - מצב
حاليّ - נוכחי
حامٍ - חם
حاوَلَ - ניסה
حُبّ - אהבה
حَبْل، حِبال - חֶבֶל, חבלים
حَبِيب - אהוב, חביב
حَتَّى - עד ש..., כדי ש...
حَجّ - עלייה לרגל
حَجَر، أَحْجار - אבן, אבנים
حِداد - אֵבֶל
حَدَثَ - ُ קרה, אירע
حَدَّثَ - סיפר את -
حَدِيث - חדיש, מודרני
حَديقة، حَدائِق - גן, גנים
حَرارة - חום
حَراميّ - גנב
حَرْب، حُروب - מלחמה, מלחמות
حَرَثَ - ُ חרש (את האדמה)
حَرْف، حُرُوف - אות, אותיות
حَرَّكَ - הניע, הזיז את-
حَرَمَ - مِنْ - אסר על-, מנע מ-
حِزْب، أَحْزاب - מפלגה, מפלגות
حَزين - עצוב
حَسَبَ - לפי, בהתאם לְ-
حَسَناً! - טוב, בסדר!
حَصَلَ - ُ عَلى - השיג, זכה ב-
حَضَارَة - תרבות
حَضَرَ - ُ נכח ב-
حُضور - נוכחות
حَفَرَ - חפר
حَفِظَ - זכר בעל-פה, שמר את-
حَفْلَة - מסיבה
حَفْلة موسيقِيّة - קונצרט
حَفيد، أَحْفاد - נכד, נכדים
حَقّ، حُقوق - זכות, זכויות
حَكَى، يَحْكي - סיפר, מספר / יספר את-
حَكَمَ - ُ שלט
حُكْم - שלטון
حِكْمة - חכמה
حُكومة - ממשלה
حَكيم - חכם
حَلَّ - פתר
حَلاّق - סַפָּר
حُلْم، أَحْلام - חלום, חלומות
حِمار - חמור
حَمّام - מקלחת
حَمَلَ - הרים, נשא את-
حِوار - דיאלוג, דו-שיח
حَوالَيْ - בערך, כ...
حَوْلَ - סביב
حَوَّلَ - הפך את - לְ-
حَيّ، أَحْياء - שכונה, שכונות
حَياة - חיים
حَيْثُ - במקום אשר, באשר
حَيَوان، حَيَوانات - חיה, חיות
خ
خارِطة - מפה
خاصّ - מיוחד, פרטי
خاصّةً - במיוחד
خافَ، يَخافُ - פחד, פוחד / יפחד
خَجِلَ - َ התבייש
خِدْمة، خِدَمات - שירות, שירותים
خَرَجَ - יצא
خارِجِيّة - חוץ
خَطّ، خُطوط - קו, קווים
خِطاب - נאום
خَطْوة- צעד
خِلالَ - במשך
خَلَقَ - ברא את-
خَليج - מפרץ
خَليفة - שליט
خَيْر - טוב
د
داخِلَ - בתוך
دارَ - התרחש
دَار - בית, משפחה (מדוברת)
دامَ - נמשך
دَخَلَ - נכנס לְ-
داخِلِيّة - פנים
دِراسة - לימוד, מחקר
دَرَجة، دَرَجات - מעלה, מעלות
دَرَسَ - למד, חקר את-
دَعا، يَدْعو - קרא לְ- , קורא / יקרא לְ-
دَعْوى - תביעה
دِفاع - הגנה
دَفْتَر، دَفاتِر - מחברת, מחברות
دَفَعَ - קידם, דחף, שילם את-
دَفْعة واحِدة - בבת אחת
دَقيقة، دَقائِق - דקה, דקות
دَلَّ عَلى - הוכיח כי
دَوْر - תפקיד
دَوْلَة، دُوَل - מדינה, מדינות
دَوْليّ - בין-לאומי
دونَ - בלי, מבלי
دِين، أَدْيان - דת, דתות
دينار، دَنانير - דינר (מטבע), דינרים
ديوان - לשכה, משכן
ذ
ذاكِرة - זיכרון
ذَكَرَ - זָכַר, ציין את-
ذُكِرَ - נזכר, צוין ב-
ذِكْرى - זַכֶר, זיכרון
ذلِكَ - ההוא
ذَهَب - זהב
ذَهَبَ - הלך
ر
رَأَى، يَرى - ראה, רואה / יראה את-
رائِع - מרהיב, מקסים
رَابِع - רביעי
رَأْس - ראש
رَأْس السِّنة - ראש השנה
رَأْي - דעה
رَئيس، رُؤَساء - נשיא, נשיאים
رَبّ - ריבון, אדון
رَبِحَ - َ הרוויח, זכה
رَبَطَ - קשר את-
رَجَعَ - חזר
رَجُل، رِجال - איש, אנשים
رُجوع - חזרה
رِحْلة - טיול
رِسالة، رَسائِل - איגרת, איגרות
رَسْميّ - רשמי
رَسُول - שליח
رَغْمَ - למרות
رَفِيق، رِفاق - חבר, חברים
رَقّاصة - רקדנית
رَقْم، أَرْقام - מספר, מספרים
رَكِبَ - َ רכב, נסע ב-
رَمْز - רמז, סמל
رَمَضَان - רַמצַ'אן (חודש הצום)
رِواية، رِوايات - רומן, רומנים
رِياضة - ספורט
ريح، رِياح - רוח, רוחות
ز
زارَ، يَزورُ - ביקר, מבקר / יבקר את-
زاوِية - פינה
زِرِاعة - חקלאות
زَرَعَ - َ זָרַע את-
زَعيم، زُعَماء - מנהיג, מנהיגים
زَمان - זמן, תקופה
زَمَن - זמן, תקופה
زَواج - חתונה
زَوْج - בעל / בן זוג
زَوْجة - אישה, רעיה
زِيارة، زِيارات - ביקור, ביקורים
زَيْت - שֶמֶן
زَيْتون - זיתים
س
سائِح، سُيّاح - תייר, תיירים
سُؤال، أَسْئِلة - שֵאלה, שאלות
سَابِع - שביעי
سابِق - קודם
ساحة - חצר, רחבה
سادَ، يَسودُ - שלט, שרר ב-
سارِق - גנב
سَاعَة، سَاعَات - שעה, שעות
ساعَدَ - עזר לְ-
سَافَرَ - נסע
ساكِن، سُكّان - תושב, תושבים
سَأَلَ - שאל את-
سَبَب، أَسْباب - סיבה, סיבות
سَبْع - שֶבַע
سَحاب - עננים
سِحْر - קֶסֶם, כישוף
سَحُور - ארוחה לפני הצום
سِرّ، أَسْرار - סוד, סודות
سَرَقَ - ِ גנב את-
سَطْر، سُطور - שורה, שורות
سَعادة - אושר
سَعِيد، سُعَداء - מאושר, מאושרים
سَفَر - נסיעה
سَفير - שגריר
سَقَطَ - ُ נפל
سَكَنَ - ُ גר ב-
سَلام - שלום
سَلامات! (מדוברת) - שלום!
سِلْسِلة - סדרה
سُلْطان - שליט
سَماء - שמים
سَمَحَ - لِ ... بِ ... - הרשה את ... לְ-
سَمِعَ - שמע את-
سَنَة، سَنَوَات - שנה, שנים
سَوْداء - שחורה
سور - חומה
سورة - פרשה (בקוראן)
*178*
سوق، أَسْواق - שוק, שווקים
سِياحة - תיירות
سَيّارة، سَيّارات - מכונית, מכוניות
سِياسة - מדיניות
سَيِّد، سادة - אדון, אדונים
سَيْطَرة - שליטה
ش
شَارِع، شَوارِع - רחוב, רחובות
شارَكَ - השתתף ב-
شاشة - מסך, מרקע
شَأْن، شُؤون - עניין, עניינים
شاهَدَ - ראה את-, צפה ב-
شَباب - נעורים
شَبَكة - רשת
شُجاع - אמיץ
شَجَرة، أَشْجار - עץ, עצים
شَخْص، أَشْخاص - איש, אנשים
شَخْصِيّة - דמות, אישיות
شَرِبَ - שתה את-
شَرْط، شُروط - תנאי, תנאים
شُرْطة - משטרה
شَرْق - מזרח
أَلشَّرْقَ الأَوْسَط - המזרח התיכון
شَرِكة، شَرِكات - חֶברה, חבָרות
شَطْرَنْج - משחק השחמט
شَعْبيّ - עממי, פופולרי
شَعَرَ - ُ بِ - הרגיש ב-
شُكْراً ! - תודה!
شَكْل - צורה, אופן
شِمال - צפון
شَمْس - שמש
شَمَلَ - ُ כלל את-
شَهْر، شُهور - חודש, חודשים
شَوْشَ - שיבש את-
شَيْء، أَشْياء - דבר, דברים
شَيْخ - שיח', איש מבוגר
ص
صادَفَ - חל (מאורע) ב-
صارَ، يَصيرُ - נעשה / הפך לְ-
صامَ، يَصومُ - צם, צם / יצום
صَبَاح - בוקר
صَبِيّ، صُبْيان - נער, נערים
صِحافة - עיתונות
صِحّة - בריאות
صَحْراء - מִדבַּר
صَحيح - נכון
صَحيفة، صُحُف - עיתון, עיתונים
صَخْرة - סלע
صَدَرَ - ُ חזה
صَدْر - יצא לאור
صَدَّقَ - האמין לְ-
صَديق، أَصْدِقاء - חבֵר, חברים
صَعِدَ - َ עָלָה
صَغِير، صِغار - קטן, קטנים
صَفّ، صُفوف - כיתה, כיתות
صَفْحة، صَفَحات - עמוד, עמודים (בספר)
صَفَّقَ - מחא כף
صَلَى - התפלל
صَلاة - תפילה
صَوْت، أَصْوات - קול, קולות
صورَة، صُوَر - תמונה, תמונות
صَوْم - צום
صَيَّاد - צייד
ض
ضَحِكَ - َ צחק
ضِدَّ - נגד
ضَرَبَ - ِ היכה את-
ضَعيف - חלש, רזה
ضِفّة - גדה
ضَمَّ، يَضُمُّ - כלל, כולל / יכלול את-
ضَيْف، ضُيوف - אורח, אורחים
ط
طائِرة، طائِرات - מטוס, מטוסים
طابِق، طَوابِق - קומה, קומות
طارَ، يَطيرُ - עף, עף / יעוף
طالِب، طُلاّب - סטודנט, סטודנטים
طِبّ - רפואה
طِباعة - דפוס, הקלדה
طَبَقة - מעמד, שכבה
طَبْل - תוף
طَبيب، أَطِبّاء - רופא, רופאים
طَرِيق، طُرُق - דֶרֶך, דרכים
طَريقة - דרך, שיטה
طَعام - מזון
طِفْل، أَطْفال - פעוט, פעוטות
طُفولة - ילדוּת
طَقْس - מזג אוויר
طَلاق - גירושין, גט
طَلَبَ - ُ ביקש מן-
طَلَّقَ - גירש (אישה)
طَوالَ - לאורך כל ...
طَوِيل، طِوال - גבוה / ארוך, גבוהים
طَيَران - תעופה
ظ
ظَهْرَ - َ הופיע
ظُهْر - צהריים
ع
عائِلة، عائِلات - משפחה, משפחות
عادَ، يَعودُ إلى - חזר, חוזר / יחזור לְ-
عاشَ، يَعيشُ - חי, חי / יחיה
عاشِر - עשירי
عاصِمة، عَواصِم - עיר בירה, ערי בירה
عالٍ - גבוה
عالَجَ - טיפל ב-
عالَم - עולם
عام، أَعْوام - שנה, שנים
عامّ - כללי
عامِل، عُمّال - פועל, פועלים
عامِّيّة - מדוברת (שפה)
عاهِل - מלך אדיר
عِبارة، عِبارات - ביטוי, ביטויים
عَبْرَ - באמצעות, דרך ...
عِبْرة - מוסר השכל, מֶסֶר
عَتيق - עתיק, קדום
عِدّة - מספר
عَدَم - היעדר, אי
عَديد - רב, הרבה
عَرَبيّ، عَرَب - ערבי, ערבים
عَرَفَ - ِ ידע את-
عَروس - כלה
عَشَرة، عَشَرات - עשרה, עשרות
عُصْفُور، عَصافير - ציפור, ציפורים
عُضْو، أَعْضاء - חבר, חברים (בארגון)
عَطْشان - צמא
عُطْلَة - חופשה
عَظِيم - עצום, גדול
عَقَدَ - ِ ערך (ישיבה)
عَقيلة - רעיה
عَلَى - על
عَلى النَّحْو التّالي - באופן הבא
عَلاقة، عَلاقات - יחס, יחסים
عَلامة - ציון
عِلْم، عُلوم - מדע, מדעים
عَلَّمَ - לימד
عَلْمانيّ - חילוני
عَمّ - דוּד (מצד האב)
عُمْر - גיל
عَمِلَ - َ עבד, עשה את-
عَمَل، أَعْمال - עבודה, עבודות
عُمْلة - מטבע
عَمَلِيّة - תהליך, מבצע, ניתוח
عَنْ - על, על אודות
عِنْدَ - אצל, בשעת
عَنْدَليب - זמיר
عِنْدَمَا - כאשר
عِنْدَها - אז
عُنْوان - כתוסת, כותרת
عَوْدَة - חזרה
عِيادة - מרפאה
عِيد، أَعْياد - חג, חגים
عِيد ميلاد - יום הולדת
غ
غادَرَ - עזב את-
غَد - היום הבא
غَداً - מחר
غَرْب - מערב
غُرْفة،غُرَف - חדר, חדרים
غَريب - מוזר, זר
غُصْن، أَغْصان - ענף, ענפים
غَطّى - כיסה
غِلاف - עטיפה
غَلَط - טעות
غَنّى - שר
غَنيّ - עשיר
غَيْر - מלבד, בלתי, זולת
غَيَّرَ - שִינה, החליף את-
ف
فاتَ، يَفوتُ - עבר, עובר / יעבור
فَأْر - עכבר
فازَ، يَفوزُ - ניצח, מנצח / ינצח
فَتّاك - קטלני
فَتَحَ - َ פַתַח, כבש
فَتْرة - תקופה
فَتَّشَ عَنْ - חיפש את-
فَجْأَةً - לפתע, פתאום
فَحَصَ - בדק את-
فَرْع - מגמה, סניף
فَرْق، فُروق - הבדל, הבדלים
فَريق - קבוצה
فَساد - שחיתות
فُصْحى - צחה
أَلْفُصْحى - הערבית הספרותית
فَصْل - עונה, פרק
فَعَلَ - َ עשה, פעל לְ-
فِعْل، أَفْعال - פועל, פעלים
فَقَطْ - בלבד
فَقير، فُقَراء - עני, עניים
فَكَّرَ - חשב
فَنّ - אמנות
فُنْدُق، فَنَادِق - מלון, מלונות
فَهِمَ - הבין את-
فَوْز - ניצחון, זכייה
فَوْقَ - מעל, על
فِي - בְּ...
ق
قادِم - מגיע, בא
قالَ، يَقولُ - אמר, אומר / יאמר את -
قامَ، يَقومُ - קם, קם / יקום מ-
قامَ بِ - ערך
قاموس - מילון
قانون - חוק
قُبّة - כיפה
قَبْلَ - לפני
قَبْلَ قَليل - לפני זמן קצר
قَبْلَما - לפני ש...
قَتَلَ - הרג
قُتِلَ - נהרג
قَدْ - כבר
قَدَرَ - ِ عَلى - יכול לְ-
قَدَم - רגל
قَدَّمَ - הגיש את-
قَدِيم - עתיק, קדום
قَرَأَ - קרא את-
قِراءة - קריאה
قَرار - החלטה
قَرَّرَ - החליט
قَرْن - מאה שנה
قَرِيب مِنْ - קרוב ל...
قَرْيَة، قُرًى - כפר, כפרים
قِسْم، أَقْسام - חלק, חלקים
قَسَّمَ - חילק את -
قِصّة، قِصَص - סיפור, סיפורים
قَصْر، قُصور - ארמון, ארמונות
قَصير - קצר / נמוך
قِطّ، قِطاط - חתול, חתולים
قِطْعة، قطَعَ - חתיכה, חתיכות
قَطْف - קטיף, בציר
قَعَدَ - ُ ישב
قَلَم، أَقْلام - עט, עטים
قَلِيل - קצת, מועט
قِمّة - פסגה
قَمَر - ירח
قَناة، قَنَوات - ערוץ, ערוצים
قَوْمِيّة - לאום
قُوّة - כוח
قَويّ - חזק
ك
كَاتِب، كَتّاب - סופר, סופרים
كَأْس - כּוּס
كامِل - מושלם, שלם
كَانَ، يَكونُ - היה, יהיה
كَأَنَّ - כאילו
كَبُرَ - ُ גדל
كَبِير، كِبار - גדול, גדולים
كِتَاب، كُتُب - סֵפֶר, ספרים
كِتابة - כתיבה
كَتَبَ - ُ כתב את-
كَثِير - רב, הרבה
كَذا وَكَذا - כך וכך
كِذْب - שֶקֶר, כזב
كَذلِكَ - כמו כן
كُرة سَلّة - כדור סל
كَرَّسَ - הקדיש את-
كَسَرَ - ِ שבר
كَشَفَ - ِ גִילה, חשף את-
كُلّ - כל
كَلام - דברים, דיבור
كَلْب، كِلاب - כלב, כלבים
كَلِمَة، كَلِمات - מילה, מילים
كُلِّيّة - מכללה
كَمْ - כמה
كَما - כמו כן, כמו ש...
كَنيس - בית כנסת
كَيْ - כדי
كَيْفَ - איך, כיצד
كيلو غرام - קילוגרם
ل
لِ - לְ... כדי ש...
لا- לא
لائِحة - רשימה, טבלה
لاجِئ، لاجِئونَ - פליט, פליטים
لاعِب - שחקן
لأَنَّ - כי, מפני ש...
لأَنًَّهُ - כי הוא
لَبِسَ - َ לבש את-
لَحْظة - רגע
لِذلِكَ - לכן
لِصّ - שודד, גנב
لِصالِح - לטובת
لَعِبَ - َ بِ - שיחק ב-
لُعْبة - משחק
لُغَة، لُغَات - שפה, שפות
لِقاء - פגישה, מפגש
إلى اللِّقاء - להתראות
لَقَبَ - כינוי
لكنَّ- אבל
لَمْ - לא
لَمّا- כאשר
لِماذا - מדוע, למה
لَهْجة، لَهَجات - להג, להגים
لَوْ- לוּ, אילו
لَوْح - לוח
لَيْسَ - אין, לא
لَيْلة، لَيالٍ - לילה, לילות
م
ما - מה, לא (לשלילת עבר)
ما - מה ש...
ما زالَ - עדיין (הוא)
ما عَدا - חוץ מ...
مَاء - מים
مَاتَ، يَموتُ - מת, ימות
مِئة - מאה
ماذا - מה
مُؤَسَّسة - מוסד
ماضٍ (أَلْماضي) - עבר
مَال - כסף, הון
مَامَا - אימא
مُباراة - תחרות
مُبارَك - מבורך
مَبْروك! - מזל טוב, התחדש!
مَبْسوط - מרוצה
مَبْنًى، مَبانٍ - מבנה, מבנים
مَتَى - מתי
مُتَأَخِّر - מאחר
مُتَديِّن - דתי
مُتَزَوِّج - נשוי
مِثال - דוגמה
مِثْل - כמו
مَثَّل - משל
مَثَّلَ - שיחק, ייצג את-
مَجال - תחום
مُجْتَمَع - חֶברה
مَجَلّة - כתב- עת (שבועון, ירחון)
مَجْلِس، مَجالِس - מועצה, מועצות
مَجْموع - סך הכול
مَجْنُون، مَجانين - משוגע, משוגעים
مُحادَثات - שיחות
مُحامٍ - עורך-דין
مَحْبوب - אהוב, יקר
مُحَرِّر - עורך
مَحَطّة - תחנה
مَحْفوظ - שמור, גנוז
مَحْكَمة - בית משפט
مَحَلّيّ - מקומי
مُخْتَلِف - שונה
مُخْرِج - במאי
مَخْزَن - מחסן
مُدّة - תקופה
مُدَرِّس - מורה
مَدْرَسَة، مَدَارِس - בית-ספר, בתי-ספר
مُدير - מנהל
مَدِينَة، مُدُن - עיר, ערים
مُذَكِّرات - זיכרונות
مَذْكور - נזכר
مَرَّ، يَمُرُّ - עבר, עובר / יעבור
مَرْتَبة - מקום
مَرْحَباً ! - שלום!
مُرَشَّح - מועמד
مُرْشِد - מדריך
مَرِضَ - َ חלה
مَرَض، أَمْراض - מחלה, מחלות
مَرْكَز - מרכז
مَرّة، مَرّات - פעם, פעמים
مَرِيض، مَرْضى - חולה, חולים
مَزيج - מיזוג
مَسَاء - עֶרֶב
مُسابَقة - תחרות
مِساحة - שטח
مَسْؤول - אחראי
مُسْتَشْفًى - בית-חולים
مَسْجِد، مَساجِد - מסגד, מסגדים
مَسْرَح - תיאטרון
مَسْكَن - מקום מגורים
مِسْكين - מסכן
مُسَلْسَل - סדרה
مُسْلِم مُسْلِمُونَ - מוסלמי, מוסלמים
مَسيحيّ، مَسيحِيّونَ - נוצרי, נוצרים
مَشى، يَمْشي - הלך ברגל, הולך / יילך ברגל
مُشْكِلة، مَشاكِل - בעיה, בעיות
مَشْهُور - מפורסם
مَصْدَر - מקור
مِصْعَد - מעלית
مَطار - שדה-תעופה
مَطَر، أَمْطار - גשם, גשמים
مُطْرِب - זמר
مَطْلوب - דרוש, מבוקש
مَعَ - עִם
مَعَ السَّلامة! - להתראות!
مَعْبَر - מעבר
مَعْرِض - תערוכה
مُعْظَم - רוב
مُعَلِّم، مُعَلِّمونَ - מורה, מורים
مَعْلومات - מידע
مَعْنًى - פירוש, משמעות
مَعْهَد - מוסד, מכון, אקדמיה
مُغَنٍّ، مُغَنّونَ - זמר, זמרים
مُفْرَد - יחיד
مُفْرَدات - מילים
مَفْرَق - צומת
مُفَسِّر - מפרש
مُقابِلَ - תמורת, לעומת
مُقابَلة - ריאיון
مُقْبِل - בא, מגיע
مُقَدَّس - קדוש
مَقَرّ - מקום מושב
مُكافَحة - מאבק
مَكَان، أًَماكِن - מקום, מקומות
مَكَّة الْمُكَرَّمَة - מֶכָּה הקדושה
مَكْتَب - משרד
مَكْتَبَة - ספרייה
مَكْتوب - מכתב
مَكَثَ - ُ שהה ב-
مُلائِم - מתאים
مَلاك - מלאך
مِلْح - מלח
مَلْعَب - מגרש משחקים, אצטדיון
مِلْعَقة - כף (לאוכל)
مَلِك، مُلوك - מֶלֶך, מלכים
مُلَوَّن - צבעוני
مِلْيار- מיליארד
مَلْيون، مَلايين - מיליון, מיליונים
مُمْتاز - מצוין
مُمْتِع - מהנה
مُمَثِّل - נציג, שחקן
مَمْنوع - אסור
مُمَيِّزات - מאפיינים
مَنْ - מי
مِنْ - מן, מ...
مِنَ الْمُتَوَقَّع أَنْ - צפוי ש...
مِنْ قَبْلُ - לפני כן
مُناسِب - מתאים
مُنْتِج - מייצר, מפיק
مَنْتوجات - מוצרים
مُنْذُ - מאז
مَنْصِب - משרה, תפקיד
مِنْطَقة، مَناطِق - אזור, אזורים
مَنْظَر - נוף, מראֶה
مُنَظَّمة - ארגון
مُهِمّ - חשוב
مِهْنة - מקצוע, משלח-יד
مَوادّ - חומרים
مُواصَلات - תחבורה
مُوافَقة - הסכמה
مَوْت - מוות
موجَز - קיצור
مَوْجود - נמצא
مَوْسِم - עונה
مَوْسوعة - אנציקלופדיה
مُوسِيقى - מוסיקה
مَوْضوع، مَواضيع - נושא, נושאים
مُوَظَّف - פקיד
مَوْقِع - אתר
مِياه - מים
ميلاد - מולד
ن
نائِب - סגן
نادِر - נדיר
ناس - אנשים
ناطِق - דובר
ناقِص - חסר
نامَ، يَنامُ - ישן, יִישַן
نَبَأ، أَنْباء - ידיעה, ידיעות
نَبَحَ - َ عَلى - נבח על-
نَبَعَ - ُ נבע מ-
نَبيّ، أَنْبِياء - נביא, נביאים
نِتاج - יבול, תוצרת
نَتيجة - תוצאה
نَجاح - הצלחה
نَجَحَ - َ הצליח ב-
نَحْنُ - אנחנו
نَحيف - רזה
نَزَلَ - ירד
نَسَخَ - َ העתיק את-
نَسَمة - נפש
نَسيَ، يَنْسى - שכח, שוכח / ישכח את-
نَشَأَ - َ גדל (ילד)
نَشَرَ - ُ פרסם את-
نَشْرة - מהדורה
نِصْف - חצי
نَصيحة، نَصائِح - עצה, עצות
نَظَّمَ - ארגן את-
نَظير - עמית (בעל תפקיד זהה)
نَفْس الْ ...- אותו ה...
نُقْطة، نِقاط - נקודה, נקודות
نَقَلَ - ُ העתיק, העביר את-
نَهار - יום
نِهاية - סוף
نَهْر - נהר
نَوْع، أَنْواع - סוג, סוגים
نَوْم - שֵינה
نِيّة - כוונה
ه
هؤُلاءِ - אֵלֶה
هامّ - חשוב
هَبَّ - נשב
هَبَطَ - ُ נחשב
هَدَيّة، هَدايا - מתנה, מתנות
هذا- זה, הזה
هذِهِ - זאת, הזאת
هكَذا - כך
هَلْ - האם
هُمْ - הם
هُنا - כאן
هَنَّأَ - בֵּירך
هُناكَ - שם
هُوَ - הוא
هُوِيّة - זהות
هِيَ - היא
هَيْكَل - היכל, מקדש
و
وَ - וְ ...
واسِع - רחב
وافَقَ عَلى - הסכים על -
وَجَدَ، يَجِدُ - מצא, מוצא / ימצא את-
وَراءَ - מאחור
وَرَقة - דף נייר
وِزارة - משרד ממשלתי
وَزير، وُزَراء - שר, שרים
وَسَط - מגזר
وَسيط - מתווך
وَصَفَ، يَصِفُ - תֵאֵר, מתאר / יתאר את-
وَصَلَ، يَصِلُ - הגיע, מגיע / יגיע לְ-
وُصول - הגעה
وَضَعَ، يَضَعُ - הניח, מניח / יניח את -
وَطَنيّ - לאומי
وَفاة - פטירה, מוות
وَفْد، وُفود - משלחת, משלחות
وَقْت - זמן
وَقَعَ، يَقَعُ - התרחש, מתרחש / יתרחש
وَقَّعَ عَلى - חתם על-
وَقَفَ، يَقِفُ - עמד, עומד / יעמוד
وِلادة - לידה
وُلِدَ - נולד
وَلَد، أَوْلاد - ילד, ילדים
ي
يا - יַא, מילית פנייה
يَتيم - יתום
يَجِبُ عَلى - חובה על
يَد - יד
يَسار - שמאל
يُمْكِنُ - ייתכן
يَمين - ימין
يَهوديّ، يَهود - יהודי, יהודים
يوجَدُ - נמצא
يَوْم، أَيّام - יום, ימים
يَوْم الأَحَد - יום ראשון
يَوْم الاثْنَيْنِ - יום שני
يَوْم الثُّلاثاء - יום שלישי
يَوْم الأَرْبِعاء - יום רביעי
يَوْم الْخَميس - יום חמישי
يَوْم الْجُمْعة - יום שישי
يَوْم السَّبْت - יום שבת
*188*
-200
قاموس عبري عربي
מילון עברי ערבי
במילון זה הובאו המילים המצויות בספר ג. המילים מופיעות לפי סדר הא"ב העברי.
שמות עצם המופיעים בספר בזכר ובנקבה, מצויים בדרך כלל רק בצורת הזכר.
פעלים בבניין הראשון בערבית מופיעים רק בצורת עבר בגוף נסתר, ולידם מופיעה תנועת ע' הפועל בנטיית העתיד.
א
אב, אבות - أَب، آباء
אַבַל - لكِنَّ
אֵבֵל - حِداد
אבן- حَجَر
אדום- أَحْمَر
אדון, אדונים - سَيِّد، سادة
אדמה - أَرْض
אהב את- أَحَبَّ
אהבה - حُبّ
אהוב - مَحْبوب
או - أَوْ
אוויר - جَوّ
אוטובוס - باص
אוכל - طَعام
אוניברסיטה - جامِعة
אוצר - كَنْز
אורח, אורחים - ضَيْف، ضُيوف
אושר- سَعادة
אות, אותיות - حَرْف، حُروف
אז- عِنْدَها
אזור, אזורים - مِنْطَقة، مَناطِق
אח, אחים - أَخ، إخْوان
אחד, מישהו - أَحَد
אחות, אחיות - أُخْت، أَخَوات
אחֵר - آخَر
אחר כך - بَعْدَ ذلِكَ، ثُمَّ
אחראי, אחראים - مَسْؤول، مَسْؤولونَ
אחרון - أَخير
אחרי - بَعْدَ
אחרת - أُخْرى
אחת - واحِدة
איגרת איגרות - رِسالة، رَسائِل
איזה - أَيّ
אִיחֵל - تَمَنَّى
איך - كَيْفَ
אימפריה - إمْبِراطورِيّة
אִימֵץ את- تَبَنَّى
אין (לא) - لَيْسَ
איפה - أَيْنَ
אירופה - أُوروبّا
איש, אנשים - إنْسان، ناس
אישה, נשים - إمْرَأة، نِساء
אישה (רעיה) - زَوجة
אכל את - أَكَلَ - ُ
אֶל - إلى
אלא - إنَّما، إلاّ
אַלֶה - هُؤلاءِ
אלוהים - رَبّ، أَلله
אליפות - بُطولة
אֶלֶף, אלפים - أَلْف، آلاف
אִם - إذا، إنْ
אם ירצה השם - إنْ شاءَ الله
אֵם, אמהות - أُمّ، أُمَّهات
אמיץ- شُجاع
אמנות - فَنّ
אמר, אומר / יאמר - قالَ، يَقولُ
אנאלפבית - أُمِّيّ
אנושות - إنْسانِيّة
אנחנו - نَحْنُ
אני - أَنا
אנציקלופדיה - مَوْسوعة
אסור - مَمْنوع
אסלאם - إسْلام
אסר על - مَنَعَ مِنْ
אצל - عِنْدَ
ארגון - مُنَظَّمة، تَنْظيم
ארגן את - نَظَّمَ
ארוך - طَويل
ארוך יותר - أَطْوَل
ארכאולוגי - أَثَريّ
ארמון, ארמונות - قَصْر، قُصور
ארץ, ארצות - بِلاد، بُلْدان
אשר (לזכר), ש... - أَلَّذي
אשר (לנקבה), ש... - أَلَّتي
אשר (לרבים), ש... - أَلَّذينَ
אַת - أَنْتِ
אתה - أَنْتَ
אתם - أَنْتُمْ
אתמול - أَمْسِ
אתן - أَنْتُنَّ
אתר, אתרים (באינטרנט) - مَوْقِع، مَواقِع
ב
בְּ... - في، بِ ...
בא - جاءَ، قَدِمَ - َ
באמצעות - بِ ...
בבקשה! (יחיד זכר) - تَفَضَّلْ!
בגד, בגדים - ثَوْب، ثِياب
בגלל - بِسَبَب
בדיוק - بِالضَّبْط
בדק את - فَحَصَ - َ
בולט - بارِز
בוקר - صَباح
בחר את - إخْتارَ
ביחס ל... - بِالنّسْبة لِ ...
ביטוי, ביטויים - عِبارة، عِبارات
ביטל את - أَبْطَلَ
בין - بَيْنَ
בין-לאומי - دَوْليّ
ביקור, ביקורים - زِيارة، زِيارات
ביקר, מבקר / יבקר את - زارَ، يَزورُ
ביקש מן - طَلَبَ - ُ
בֵּירך את - هَنَّأَ
בית, בתים - بَيْت، بُيوت
בית- חולים - مُسْتَشْفى
בית-כנסת - كَنيس
בית- משפט- مَحْكَمة
בית-ספר, בתי- ספר - مَدْرَسة، مَدارس
בית ספר יסודי - مَدْرَسة، مَدارس
חטיבת -ביניים - مَدْرَسة إعْدادِيّة
בית-ספר תיכון - مَدْرَسة ثانَوِيّة
בכור / ה - بِكْر
בלבד - فَقَطْ
בלי - دونَ
במאי - مُخْرِج
במשך - خِلالَ
בן, בנים - إبْن، أَبْناء
בן אדם, בני אדם - إنْسان، ناس
בנה את - بَنى
בנייה - بِناء
בנק, בנקים - بَنْك، بُنوك
בעיה, בעיות - مُشْكِلة، مَشاكِل
בעל - زَوْج
בערך - حَوالَيْ
בקרבת - بِالْقُرْب مِنْ
ברא את - خَلَقَ - ُ
בריא - سَليم
בריאות - صِحّة
ברכה - تَهْنِئة
בתוך - داخِلَ
בתחילה - في الْبِداية
ג
גבוה, גבוהים - طَويل، طِوال
גדול, גדולים - كَبير، كِبار
גדול יותר, הכי גדול - أَكْبَر
גדל - نَشَأَ - َ، كَبُرَ - ُ
גוף - جِسْم
גיבור, גבורים - بَطَل، أَبْطال
גיל - عُمْر
גילה את- كَشَفَ - ِ
גירושין - طَلاق
גירש (אישה) - طَلَّقَ
גם - أَيْضاً
גמל - جَمَل
גינה, גנים - حَديقة، حَدائِق
גן-עדן - جَنّة
גנב את- سَرَقَ - ِ
גנב - سارِق، حَراميّ
גר - سَكَنَ - ُ
גשם, גשמים - مَطَر، أَمْطار
ד
דבר, דברים - شَيْء، أَسْياء
דו-קיום - تَعايُش
דואר - بَريد
דובר - ناطِق
דוגמה - مِثال
דוּד, דוּדים (מצד האב) - عَمّ، أَعْمام
דחף את - دَفَعَ -
דיבור - كَلام
דיבר על - تَحَدَّثَ عَنْ
דיון - بَحْث
דלת, דלתות - باب، أَبْواب
דעה- رَأْي
דף - وَرَقة
דקה, דקות - دَقيقة، دَقائِق
דרום - جَنوب
דרוש - مَطْلوب
דֶרֶך, דרכים - طَريق، طُرُق
דת, דתות - دين، أَدْيان
דתי - مُتَدَيِّن
ה
האזין לְ- إسْتَمَعَ إلى
האם - هَلْ
האמין לְ- صَدَّقَ
הבדל, הבדלים - فَرْق، فُروق
הביא - أَحْضَرَ
הבין את - فَهِمَ - َ
הגיע, מגיע / יגיע - وَصَلَ، يَصِلُ
הגיע (מספר, גיל) לְ- بَلَغَ - ُ
הגיש את - قَدَّمَ
הגנה - دِفاع
הגעה - وُصول
הגעה לידי - تَوَصُّل إلى
הגשמה- تَحْقيق
ההוא - ذلِكَ
הוא- هُوَ
הודיע על - أَعْلَنَ عَنْ
הודעה, הודעות - إعْلان، إعْلانات
הוסיף, מוסיף / יוסיף - أَضافَ، يُضيفُ
הופיע - ظَهَرَ -َ
הוציא לאור - أَصْدَرَ
הוראה, הוראות - تَعْليم، تَعْليمات
החל מ ... - إعْتِباراً مِنْ
החלטה, החלטות - قَرار، قَرارات
החליט - قَرَّرَ
החליף את - بَدَّلَ
היא - هِيَ
היה, יהיה - كانَ، يَكونُ
היכה את - ضَرَبَ -ِ
היסטוריה - تَأْريخ
הכיר את - تَعَرَّفَ عَلى
הכנה - تَحْضير
הלך - ذَهَبَ - َ
הלך ברגל - مَشى - ِ
הם - هُمْ
הן - هُنَّ
הניח, מניח / יניח - وَضَعَ، يَضَعُ
הניע, הזיז את - حَرَّكَ
הסכים לְ- إتَّفًقَ عَلى
הסכמה - مُوافَقة
הסתיים - إنْتَهى
העתיק את - نَقَلَ - ُ، نَسَخَ - َ
הפך לְ- تَحَوَّلَ إلى
הפך את לְ -حَوَّلَ ... إلى
הפרדה - تَفْريق
הצביע על - أَشارَ إلى
הצטער על - أَسِفَ - َ عَلى
הציל את - أَنْقَذَ
הצליח ב- نَجَحَ - َ، تَمَكَّنَ مِنْ
הצלחה- نَجاح
הצעה - إقْتِراح
הקדיש את-, לְ- كَرَّسَ... لِ
הקלטה - تَسْجيل
הקמה - تَأْسيس
הקפאה - تَجْميد
הר, הרים - جَبَل، جِبال
הרג את- قَتَلَ - ُ
הרגיש ב- شَعَرَ - ُ بِ
הרוויח - رَبِحَ - َ
הרים את - حَمَلَ -ِ
הִרשה את-, לְ- سَمَحَ - لِ ... بِ
השבח לאל - أَلْحَمْدُ لِله
השיג, זכה ב... - حَصَلَ - عَلى
השכלה - ثَقافة
השכרה - إيجار
השלים את - أَكْمَلَ
השקיע (מאמץ) - بَذَلَ - ُ
השתמש ב - إسْتَخْدَمَ
השתתף ב - إشْتَرَكَ، شارَكَ في
התאסלם - أَسْلَمَ
התבודד - إنْفَرَدَ
התבייש - خَجِلَ - َ
התברר - تَبَيَّنَ
התחבא - تَخَبَّأَ
התחייב לְ - تَعَهَّدَ بِ
התחיל - بَدَأَ - َ
התחלה - بِداية
התחתן עם - تَزَوَّجْ مِنْ
התנהגות - تَصَرُّفات
התנקשות - إغْتِيال
התעורר - إسْتَيْقَظَ
התפלל - صَلّى
התפרסם - إشْتَهَرَ
התקרב לְ- إقْتَرَبَ مِنْ
התקרבות - تَقارُب
התקשר אל- إتَّصَلَ بِ
התרחש - حَدَثَ - ُ
ו
וְ …- وَ
ז
זאת - هذِهِ
זה - هذا
זהב - ذَهَب
זהות - هُوِيّة
זיכרון - ذاكِرة
זיתים - زَيْتون
זכות, זכויות - حَقّ، حُقوق
זֶכֶר - ذِكْرى
זכר, ציין את - ذَكَرَ - ُ
זכר בעל-פה את- حَفِظَ - َ
זמן - وَقْت
זמר - مُطْرِب، مُغَنٍّ
זקֵן, זקנים - شَيْخ، شُيوخ
זר - أَجْنَبيّ
זרע את - زَرَعَ - َ
ח
חביב - حَبيب
חֶבֶל, חבלים - حَبْل، حِبال
חבֵר, חברים - رَفيق، رِفاق
חֶברה, חֲבָרות - شَرِكة، شَرِكات
חברה (קהילה) - مُجْتَمَع
חג - عيد
חג הקרבן - عيد الأَضْحى
חגג את - إحْتَفَلَ بِ
חגיגה - إحْتِفال
חדיש - حَديث
חדר, חדרים - غُرْفة، غُرَف
חדש, חדשים - جَديد، جُدُد
חדשות - أَخْبار
חובה על - يَجِبُ عَلى
חודש, חודשים - شَهْر، شُهور
חולה, חולים - مَريض، مَرْضى
חוּם - حَرارة
חומה, חומות - سور، أَسْوار
חומרים - مَوادّ
חופשה - عُطْلة
חוק, חוקים - قانون، قَوانين
חוקר - باحِث
חזה - صَدْر
חזק - قَوِيّ، جَبّار
חזר לְ -رَجَعَ -، عادَ إلى
חזרה - رُجوع، عَوْدة
חי, יחיה - عاشَ، يَعيشُ
חיבר את - أَلَّفَ
חיה, חיות - حَيَوان، حَيَوانات
חיים - حَياة
חיכה לְ- إنْتَظَرَ
חילוני - عَلْمانيّ
חילק את - قَسَّمَ
חינוך - تَرْبِية
חיפש את - فَتَّشَ عَنْ، بَحَثَ - َ عَنْ
חכם - حَكيم
חכמה - حِكْمة
חל (מאורע) ב- صادَفَ
חלול - أَجْوَف
חלום, חלומות - حُلْم، أَحْلام
חלוקה - تَوْزيع
חֶלֶק - قِسْم، جُزْء
חם - حامٍ، حارّ
חמור - حِمار
חפר - حَفَرَ -
חצה את - إجْتازَ
חצי - نِصْف
חצר - ساحة
חקלאות - زِراعة
חקר את - بَحَثَ - َ في
חריף - حارّ
חרש את - حَرَثَ - ُ
חשב - فَكَّرَ
חשוב - هامّ، مُهِمّ
חתול, חתולים - قِطّ، قِطاط
חתונה - زَواج
חתם על - وَقَّعَ عَلى
ט
טוב! בסדר! - حَسَناً!
טיול - رِحْلة
טיפל ב- عالَجَ
טעות - خَطَأ، غَلَط
י
יבש - جافّ
יד - يَد
ידיעה, ידיעות - نَبَأ، أَنْباء
ידע - عَرَفَ - ِ
יהודי, יהודים - يَهوديّ، يَهود
יום, ימים - يَوْم، أَيّام
יומן - يَوْمِيّات
יופי, חן - جَمال
יחס, יחסים - عَلاقة، عَلاقات
ייתכן - يُمْكِنُ
יכול - قَدَرَ -، إسْتَطاعَ
ילד, ילדים - وَلَد، أَوْلاد
ילדות - طُفولة
ים - بَحْر
ימה - بُحَيْرة
ימין - يَمين
יסוד - أَساس
יפה - جَميل
יצא - خَرَجَ - ُ
יקר - عَزيز
ירד - نَزَلَ - ِ
ירח - قَمَر
ישב - جَلَسَ -، قَعَدَ - ُ
ישיבה - جَلْسة
ישן - نامَ
יתום - يَتيم
כ
כאילו - كَأَنَّ
כאן - هُنا
כאשר - عِنْدَما
כבר - قَدْ
*194*
כדי - كَيْ
כּוּס - كَأْس
כי - لأَنَّ
כי הוא - لأَنَّهُ
כיוון - إتِّجاه
כינוי - لَقَب
כיסה - غَطَى
כיתה, כיתות - صَفّ، صُفوف
כל - كُلّ، جَميع
כלה - عَروس
כלי - آلة
כלל את - ضَمَّ، شَمَلَ - ُ
כללי - عامّ
כמה - كَمْ
כמו - مِثْل
כמו כן - كَذلِكَ
כסף - مال
כף (לאוכל) - مِلْعَقة
כפר, כפרים - قَرْية، قُرًى
כרטיס - بِطاقة
כתב את - كَتَبَ - ُ
כתובת - عُنْوان
ל
לְ... - إلى، لِ ...
לא - لا، ما
לאום - قَوْمِيّة
לאחר זמן-מה - بَعْدَ قَليل
לאחר ש... - بَعْدَما
לבן - أَبْيَض
לבסוף - أَخيراً
לבש את - لَبِسَ - َ
להתראות - مَعَ السَّلامة، إلى اللِّقاء
לוּ, אילו - لَوْ
לוויה - جَنازة
לילה, לילות - لَيْلة، لَيالٍ
לימֵד - عَلَّمَ
לכן - لِذلِكَ
למד - دَرَسَ - ُ، تَعَلَّمَ
למרות - رَغْمَ
לפי - حَسَب
לפני - قَبْلَ
לפני זמן קצר - قَبْلَ قَليل
לפני ש... - قَبْلَما
לפתע - فَجْأَةً
לקח את - أَخَذَ - ُ
מ
מאבק - مُكافَحة
מאה - مِئة
מאה שנים, מאות שנים - قَرْن، قُرون
מאוד - جِداً
מאושר, מאושרים - سَعيد، سُعَداء
מאז - مُنْذُ
מאזניים - ميزان
מאחורי - وَراءَ
מבדק - إخْتِبار
מבורך - مُبارَك
מבחן, מבחנים - إمْتِحان، إمْتِحانات
מבנה, מבנים - مَبْنًى، مَبانٍ
מגדל - بُرْج
מדבר - صَحْراء
מדוע - لِماذا
מדינה, מדינות - دَوْلة، دُوَل
מדע, מדעים - عِلْم، عُلوم
מה - ما، ماذا
מהדורה - نَشْرة
מוות - مَوْت
מוזר - غَريب
מול - أَمامَ
מולד - ميلاد
מוסד - مُؤَسَّسة، مَعْهَد
מוסיקה - موسيقى
מוסלמי, מוסלמים - مُسْلِم، مُسْلِمونَ
מועמד - مُرَشَّح
מועצה - مَجْلِس
מוצרים - مَنْتوجات
מורה, מורים - مُعَلِّم، مُعَلِّمونَ
מזכיר - أَمين
מזרח - شَرْق
מחא כף - صَفَّقَ
מחברת, מחברות - دَفْتر، دَفاتِر
מחיר - ثَمَن
מחלה, מחלות - مَرَض، أَمْراض
מחר - غَداً
מטבע - عُمْلة
מטוס - طائِرة
מי - مَنْ
מיוחד - خاصّ
מילה, מילים - كَلِمة، كَلِمات
מילון - قاموس
מיליון, מיליונים - مَلْيون، مَلايين
מים - ماء
מין - جِنْس
מכה הקדושה - مَكّة الْمُكَرَّمة
מכונית - سَيّارة
מכירה - بَيْع
מכללה - كُلّيّة
מכר, מוכר / ימכור את - باعَ، يَبيعُ
מלאך - مَلاك
מלח - مِلْح
מלחמה, מלחמות - حَرْب، حُروب
מֶלֶך, מלכים - مَلِك، مُلوك
ממשלה - حُكومة
מן, מ... - مِنْ
מנהיג, מנהיגים - زَعيم، زُعَماء
מסגד, מסגדים - مَسْجِد، مَساجِد
מסודר - مُرَتَّب
מסחר - تِجارة
מסיבה - حَفْلة
מסך, מרקע - شاشة
מסכן - مِسْكين
מספר, מספרים - رَقْم، أَرْقام
מעיין - عَيْن
מעיל, על - فَوْقَ
מעלית - مِصْعَد
מערב - غَرْب
מערה - مَغارة
מפה - خارِطة
מפורסם - مَشْهور
מפחיד - مُخيف
מפלגה, מפלגות - حِزْب، أَحْزاب
מֵפקד - قائِد
מפרץ - خَليج
מצא, מוצא / ימצא את - وَجَدَ، يَجِدُ
מצב - حال، حالة
מצוין - مُمْتاز
מקום, מקומות - مَكان، أَماكِن
מקור - أَصْل
מרהיב - رائِع
מרפאה - عِيادة
משוגע, משוגעים - مَجْنون، مَجانين
משטרה - شُرْطة
משפחה - عائِلة، أَهْل
משפט, משפטים - جُمْلة، جُمَل
משרת, משרתים - خادِم، خُدّام
מת, ימות - ماتَ، يَموتُ
מתחת ל...- تَحْتَ
מתי - مَتى
מתנה, מתנות - هَدِيّة، هَدايا
נ
נאום - خِطاب
נאמר, ייאמר - قيلَ، يُقالُ
נבנה - بُنِيَ
נגד - ضِدَّ
נגנב - سُرِقَ
נהנה - إسْتَمْتَعَ
נהר - نَهْر
נולד - وُلِدَ
נזכר - ذُكِرَ
נחש - حَيّة
ניב, שֵן - ناب
ניהל (שיחות) - أَجْرى
ניסה - حاوَلَ
ניצח, מנצח / ינצח - فازَ، يَفوزُ
ניצחון - فَوْز
נכד, נכדים - حَفيد، أَحْفاد
נכון - صَحيح
נכח ב- حَضَرَ - ُ
נכנס ל - دَخَلَ - ُ
נמצא, יימצא - يوجَدُ
נמשך, יימשך - إسْتَمَرَّ، يَسْتَمِرُّ
נסיך, נסיכים - أَمير، أُمَراء
נסיעה - سَفَر
נסע - سافَرَ
נער, נערים - صَبيّ، صُبْيان
נעשה, הפך לְ- أَصْبَحَ
נפגש עם - إجْتَمَعَ بِ، إلْتَقى بِ
נפטר - تُوُفِّيَ
נפל - وَقَعَ -، سَقَطَ - ُ
נפרד מ- وَدَّعَ
נפש - نَفْس
נפתח - إنْفَتَحَ
נציג - مُمَثِّل
נקודה, נקודות - نُقْطة، نِقاط
נקרא בשם / מכוּנה - يُسَمّى
נשאר - بَقِيَ - َ
נשוי - مُتَزَوِّج
נשיא, נשיאים - رَئيس، رُؤَساء
נשמה - روح
נתן את-, לְ- أَعْطى
ס
סביב - حَوْلَ
סבר - إعْتَقَدَ
סגן - نائِب
סגר את - أَغْلَقَ
סִדרה - سِلْسِلة
סוד, סודות - سِرّ، أَسْرار
סוחר, סוחרים - تاجِر، تُجّار
סוף - نِهاية
סופר, סופרים - كاتِب، كُتّاب
סטודנט, סטודנטים - طالِب، طُلاّب
סיבה, סיבות - سَبَب، أَسْباب
סיור - جَوْلة
סיים את - أَنْهى
סייר ב- تَجَوَّلَ
סיפור, סיפורים - قِصّة، قِصَص
סיפר את - حَكى، حَدَّثَ
סלע - صَخْرة
סניף - فَرْع
ספורט - رِياضة
סֵפֶר, ספרים - كِتاب، كُتُب
ספרות, ספרויות - أَدَب، آداب
ספרייה - مَكْتَبة
ע
עבד - عَمِلَ - َ
עבודה - عَمَل
עבר, עובר / יעבור - فاتَ، يَفوتُ
עד - حَتّى
עדיין - ما زالَ
עולם - عالَم
עונָה, עונות - مَوْسِم، مَواسِم
עוני - فَقْر
עורך (עיתון) - مُحَرِّر
עורך-דין - مُحامٍ
עזב את - تَرَكَ -ُ
עזר לְ- ساعَدَ
עט, עטים - قَلَم، أَقْلام
עטיפה - غِلاف
עייף - تَعْبان
עיר, ערים - مَدينة، مُدُن
עיתון, עיתונים - جَريدة، جَرائِد
עיתונות - صِحافة
עכבר - فَأْر
עכשיו - أَلآنَ
על - عَلى
על, על אודות - عَنْ
עלה - صَعِدَ - َ
עלייה לרגל - حَجّ
עִם - مَعَ
עמד, עומד / יעמוד - وَقَفَ، يَقِفُ
עממי - شَعْبيّ
ענה על - أَجابَ عَنْ
עני, עניים - فَقير، فُقراء
עניין, עניינים - شَأْن، شُؤون
עננים - سَحاب
ענף, ענפים - غُصْن، أَغْصان
עסק ב- تَناوَلَ
עץ, עצים - شَجَرة، أَشْجار
עצה - نَصيحة، إقْتِراح
עצוב - حَزين
עצום - عَظيم
עֶרֶב - مَساء
ערבי, ערבים - عَرَبيّ، عَرَب
ערוץ, ערוצים - قَناة، قَنَوات
ערך - أَقامَ، عَقَدَ - ِ
עשה את - فَعَلَ - َ
עשיר - غَنيّ
עשרה - عَشَرة
עתיק - عَتيق
פ
פגישה - لِقاء
פועל, פעלים - فِعْل، أَفْعال
פועל, פועלים - عامِل، عُمّال
פחד, פוחד / יפחד - خافَ، يَخافُ
פינה - زاوِية
פירוש - مَعْنًى
פליט, פליטים - لاجِئ، لاجِئونَ
פלפל - فِلْفِل
פסגה - قِمّة
פסוק, פסוקים - آية، آيات
פעם, פעמים -مَرّة، مَرّات
פקיד - مُوَظَّف
פרס, פרסים - جائِزة، جَوائِز
פרסם את - نَشَرَ - ُ
פשוט - بَسيط
פתאום - فَجْأَةً
פתח את - فَتَحَ -، إفْتَتَحَ
פתרון - حَلّ
צ
צבא - جَيْش
צבעוני - مُلَوَّن
צד - جانِب
צהריים - ظُهْر
צום - صَوْم
צומת - مَفْرَق
צורה - شَكْل
צחק - ضَحِكَ - َ
ציון - عَلامة
צייד - صَيّاد
ציין את - ذَكَرَ -ُ
צילום - تَصْوير
ציפור, ציפורים - عُصْفور، عَصاافير
צם, יצום - صامَ، يَصومُ
צמא - شِمال
צעד - خُطْوة
צפון - شِمال
ק
קבוצה - فَريق
קדוש - مُقَدَّس
קהל - جَمْهور
קו, קווים - خَطّ، خُطوط
קול, קולות - صَوْت، أَصْوات
קומה, קומות - طابِق، طَوابِق
קטלני - فَتّاك
קטן, קטנים - صَغير، صِغار
קיבל את פני ... - إسْتَقْبَلَ
קילוגרם - كيلوغرام
קיצור - موجَز
קם, קם / יקום - قامَ، يَقومُ
קצר - قَصير
קצר יותר, הכי קצר - أَقْصَر
קצת, מועט - قَليل
קרא את - قَرَأَ - َ
קרה - حَدَثَ - ُ
קרוב ל ... - قَريب مِنْ
קריאה - قِراءة
קשר את - رَبَطَ - ُ
ר
ראש את - رَأى، شاهَدَ
ראש - رَأْس
ראש עיר - رَئيس بَلَدِيّة
ראשון - أَوَّل
רב, הרבה - كَثير
רביעי - رابِع
רגל - قَدَم
רגע - لَحْظة
רוב - أَغْلَبِيّة، مُعْظَم
רוח, רוחות - ريح، رِياح
רומן, רומנים - رِواية، رِوايات
רופא, רופאים - طَبيب، أَطِبّاء
רזה - ضَعيف، نَحيف
רחב - واسِع
רחבֵי ... - أَنْحاء ...
רחוב, רחובות - شارِع، شَوارِع
רחוק מ ...- بَعيد عَنْ
ריאיון - مُقابَلة
רכב על - رَكِبَ - َ
רַמצַ'אן (חודש הצום) - رَمَضان
רעָב - جوع
רעֵב - جَوْعان
רעיה, אישה - زَوْجة
רפואה - طِبّ
רצה את - أَرادَ
רק - فَقَطْ
רקדנית - رَقّاصة
רשמי - رَسْميّ
רשת - شَبَكة
ש
ש... - أَنَّ، أنْ
שאל את - سَأَلَ - َ
שֵאלה, שאלות - سُؤال، أَسْئِلة
שבוע, שבועות - أُسْبوع، أَسابيع
שבועון - مَجَلّة
שביעי - سابِع
שביתה - إضْراب
שבע - سَبْع
שבר את - كَسَرَ - ِ
שגריר, שגרירים - سَفير، سُفَراء
שדה- תעופה - مَطار
שודד - لِصّ
שוחח על - تَحَدَّثَ عَنْ
שונה - مُخْتَلِف
שוק, שווקים - سوق، أَسْواق
שחור - أَسْوَد
שחורה - سَوْداء
שחקן (בספורט) - لاعِب
שחקן (בסרט) - مُمَثِّل
שטח - مِساحة
שיבח את - مَدَحَ - َ
שיבש את - شَوَّشَ
שידר את - أَذاعَ
שיח' - شَيْخ
שיחות - مُحادَثات
שיחק ב - لَعِبَ - بِ
שֵינה - نَوْم
שיעור, שיעורים - دَرْس، دُروس
שיר, שירים - أُغْنِية، أَغانٍ
שכונה, שכונות - حَيّ، أَحْياء
שכח את - نَسِيَ
שלב, שלבים - مَرْحَلة، مَراحِل
שלום - سَلام
שלום וברכה! - أَهْلاً وَسَهْلاً!
שלום לכם! - أَهْلاً بِكُمْ!
שלוש - ثَلاث
שלח את-, לְ- بَعَثَ - َ بِ ... إلى
שלט ב - حَكَمَ - ُ
שלטון - حُكْم
שליח - رَسول
שליטה - سَيْطَرة
שלישי - ثالِث
שלשום - أَمْسِ الأَوَّل
שם - هُناك
שֵם, שמות - إسْم، أَسْماء
שמים - سَماء
שֶמֶן - زَيْت
שמע את - سَمِع َ - َ
שמש - شَمْس
שנה, שנים - سَنة، سَنَوات
שני - ثانٍ، أَلثّاني
שנייה - ثانِية
שעבר, הקודם - أَلسّابِق، أَلْماضي
שעה, שעות - ساعة، ساعات
שפה, שפות - لُغة، لُغات
שר - غَنّى
שתה את - شَرِبَ -َ
ת
תאטרון - مَسْرَح
תאריך - تَأْريخ
תביעה - دَعْوى
תודה! - شُكْراً !
תוף - طَبْل
תוצאה - نَتيجة
תושב, תושבים - ساكِن، سُكَان
תחבורה - مُواصَلات
תחום - مَجال
תחנה - مَحَطّة
תחרות - مُباراة، مُسابَقة
תייר, תיירים - سائِح، سُيّاح
תיירות - سِياحة
תיקון - تَعْديل
תכנית, תכניות - بَرْنامَج، بَرامج
תלמיד, תלמידים - تِلْميذ، تَلاميذ
תמונה, תמונות - صورة، صُوَر
תמצית - تَلْخيص
תנאי, תנאים - شَرْط، شُروط
תעופה - طَيَران
תערוכה - مَعْرِض
תפילה - صَلاة
תפקיד - دَوْر، مَنْصِب
תקווה, תקוות - أَمَل، آمال
תקופה - فَتْرة، مُدّة
תרבות - حَضارة
תרגום - تَرْجَمة
תרגיל, תרגילים - تَمْرين، تَمارين
תרגם - تَرْجَمَ
תשובה, תשובות - جَواب، أَجْوِبة
نهاية الكتاب